LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Aaschkrott bis abbelen (Bd. 1, Sp. 10b bis 11b)
 
-krott F.: meist übrt.: «kleines, kräsiges Ding» (Ga); -lach 1) N. (Ton: 2): «Mastdarmöffnung» — en huet e blot A. (adlig); 2) M. (Ton: 1): Schimpfwort — du A. deen s de bas (an deen s de gës); -lanter F.: «Wärmepfanne»; -lecker M.: s. -krécher; -péitchen, -pittchen M.: «Eitergeschwür am Gesäß» (cf. Paut); -träip F.: «Mastdarm»; -tut, -tutes, -tiitchen F.: «der Hintere» — en as esou domm (faul, liddereg), d'A. fällt em iwwer em Schäissen zou; -wuurzel F.: euph. für -fur — e wääss alles aus der A. eraus (besser als die andern). cf. die Abl.: Blos-, Bretz-, Déck-, Dadder-, Fäärt-, Kopp-, Kraup-, Quakaasch.
 
AaschtM.: «der Monat August», in Zussetz.: «im August reifend», bes. an der Mosel; -apel M.; -bronk M.: «Augustnebel»; -drauf F.; -praum F.
 
Aascht, Pl. Äscht (Nordosthälfte a:st, Pl. e:st; bisw. lok. Haascht, Pl. Häscht, z. B. in Redingen, Liefringen) M.: «Ast» 't as nët gutt, wann d'Wieder [Bd. 1, S. 11] op den dieren A. schléit — Besser den A. fällt ewéi de Bam (besser ein krankes Glied opfern als das Ganze gefährden) — den A. fällt nët wäit vum Bam — en huet sech op e faulen A. gesat (Fehlspekulation) — eppes op e schwaachen Aast bauen (Echt. - C) «etwas mit wenig Aussicht auf Erfolg unternehmen».
 
Aaschtert (Nordosthälfte: -st-) M.: «Bergahorn, Acer campestre» — syn.: Acherenholz, Ärholz, Haartholz, Kräizholz, Kretschenholz, Masselter.
 
Aaschtholz (Nordosthälfte: -st-) M. s. d. vor.
 
Aaspel, -per, -pern F.: «kleine dt. Mispel», hd. auch: Aspele, Hespel (vom lat. mespilus, mespilum gab es auch eine ahd. Form nespil; cf. Aspern).
 
Aasselbur, -buer, -buren, burn ON.: «Asselborn», Kant. Clerf, Gem. Asselborn — 8; ein Gehöft der Gem. Bourscheid, Kant. Diekirch — 162; folkl.: de Schéifer(misch) vun A. (Nationalheld aus der Zt. des Klöppelkrieges, Hauptgestalt des Dramas von Batty Weber).
 
Aasseler ON.: «Anlier», wall. Dorf in belg. Lux.
 
Aax, Aaxt (spor. im Sd.: a:kSt; Bettborn: a:kəs): «Axt» — wéi mat der A. zougehaen (grobschlächtig); Teile: 1) Aaxestill M.: der Stiel, die Handhabe (iron. von den Studenten gebr. für «Accessit») — fett ewéi en A. (sehr mager); 2) Aax(en)eisen N.: bestehend aus: a) Schneid, Schäärft; b) Aaxenhaus N.: der hintere, hohle Teil; c) Séil, eingeschmiedetes dreieckiges Stück.
 
ab Präp., Adv.: «ab», im allgem. dafür of, af (s. d.); in Anlehnung ans Hd. erhalten in meist ironischen Wendungen: lo geet ët ab (jetzt gehen wir) — da muss een ab (dann muß man sterben) — an domat ab (damit basta, fertig damit) — häufig in Abzählreimen: du bas ab («du bist ab» = ausgezählt).
 
ab-/Ab- Präf.: -gascht, gauscht M.: 1) eigtl. «Ab-, Mißgunst» (cf. mhd. abgunst, abegunst, mnd. afgunst, nl. afgunstig) — e vergeet vun elauter A.; 2) «neidischer Mensch» — wat bas du en A.; -gaschteg, -gauschteg (Ton: 1 oder 2) Adj.: «mißgünstig»; -gestuerwen (Pl. d'Abgestuerwen, Abgestuerwener) M.: «Abgestorbener» — Echt.: en hallef Dotzend A. (iron. für «Häringe»); Abl.: -gestuerwemass, -mëss F.: Messe für alle A. einer Pfarrei, gew. am Kirchweihmontag; -gott M.: 't as säin A. (er betet sie an); -göttesch Adj.; -schei, -schäi M.: «Abscheu» — sou en A. der Welt; -scheilech Adj.: (Ton: 2) — (phV. Südwesten: -Se:leç, -Sε:leç; bisw. auch -Sε:ileç): «abscheulich»; Abl.: -scheilegkät F.; -sënnerlech, -sannerlech, -sënnesch, -sënns Adj., Adv.: «eigenartig, auffällig, besonders» — a. dat wat ech wëll son (Wiltz) — eppes Absënnses — wat as Neis? näischt absënns — Ga.: «abseits» (Gaunerspr.); entspricht dem urspr. Sinn «sonder, für sich» (cf. Kluge); -sicht F.: (Ton: 1); -sichtlech Adj. (Ton: 2), eingebürgertes Frdw.; -zebild N.: (dafür neuerdings die Lehnübs. Of-/Afzéibild): «Abziehbild» — e Gesiicht ewéi en A. — wat steet do (fir) en A. (häßliche od. aufgeplusterte Puppe) — Abzebillermeedchen (id. bisw.: Mädchen wie alle andern).
 
Abat-jour ('AbAʒu:ər) M.: «Lampenschirm».
 
abbelen (für nabbelen) Verb.: «knabbern, schmausen».

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut