LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Abrëlls- bis achter (Bd. 1, Sp. 12b bis 13a)
 
Abrëlls-: -blumm F.: 1) «gemeine Narzisse, Pseudonarzisse, auch Märzblume gen.»; 2) «Windröschen, Anemone»; -geck N.: «Aprilnarr». Wer in den April geschickt wurde, wird verspottet mit dem Spruch: A,. A., stiech déng Nues an de Kéidreck (seltener: éischten A.); -liicht .: «Aprilmond, lune rousse»; -naup F.: «Aprillaune» — deen huet seng Abrëllsnaupen d'ganzt Joer; -nuecht F.: eng A. as wéi e Kanneroosch, dräimol naass an dräimol dréchen (Christnach); -reen M.: «Aprilschauer» — Abrëllsreen as dem Bauer geleen; -sonn F.: Echt.: Ween d'A. nët verbreent, dee bleift wäiss wi en Glusternonn; -wieder N.: A. a Fraesënn as verännerlech vun Ubegënn (Wa.).
 
Abri (Ton: 1) M.: «Unterstand, Luftschutzbunker».
 
Abriko (Ton: 1) M., Abrikos, Aprikos (Ton: 3) F. bisw. lok. im Sg. Abrikosen, auch: Abrikuer; Pl.: Abrikoen, -kosen, koren, -kueren (in Lenningen die seltsame Verdrehung zu a:pəlkO:Arən): «Aprikose»; Abl.: -bam M., -praum F.
 
abrütéiert Verbadj.: «abgestumpft» (frz. abruti).
 
Absalong (Ton: 1) Vorname: «Absalom» (nach II. Sam. 13—18 blieb er auf der Flucht vor seinem Vater David, gegen den er sich erhoben hatte, mit seinem langen Haar, im Volksmund eng Parréck vu fofzéng Schong, im Geäst einer Terebinthe hängen); cf. z. B. Goe.: Eng Hand voll Sonn S. 31.
 
abselutt, absolutt (Ton: 3) Adv.: «durchaus, überhaupt» — 't as a. näischt mat em ugefaang — e wollt et a. esou hun.
 
Abselutioun F.: in den Raa.: ech gin der d' (méng) A. — du hues méng A. (ich habe dir es verziehen, ich bürge für dich).
 
Absenz (Ton: 2) F.: «Abwesenheit, Geistesabwesenheit»; Abl.: Absenzebuch, -lëscht, -regëschter (Schülerspr.).
 
Absinthe ('Aps·nt) M.: «Absinth», Pflanze und Getränk.
 
Abüs (A'by) N.: «Mißbrauch», (frz. abus).
 
abüséieren (bisw. lok.: Aby'ʒeiərən) intr. Verb.: «Mißbrauch treiben» — du hues vu ménger Gutthät abüséiert.
 
Acajou ('AkAʒu) M. (N.): «Mahagoni(holz)»; auch adjektivisch gebraucht — en huet elauter acajous Miwwelen.
 
accabléiert Adj.: «niedergedrückt» (frz. accablé). [Bd. 1, S. 13]
 
accaparéieren trans. Verb.: «in Beschlag nehmen» (frz. accaparer).
 
Accent ('Aks÷), auch: Akzent (Ak'sεnnt) Pl. 'AksÃən, ak'sεnntər M.: «Akzent, Betonung, Tonfall, nationale, lokale Besonderheit der Aussprache» — e schwätzt mat engem preiseschen A.
 
acceptéieren trans. Verb.: «annehmen» (frz. accepter).
 
Accident ('Aksidã), auch: Akzident (Aksi'dεnnt); Pl.: 'Aksidãən, Aksi'dεnntər/-ən N. (M.): «Unfall» (frz. accident).
 
acclaméieren trans. Verb.: «zujauchzen» (frz. acclamer).
 
Accord M.: 1) (A'ko:r) «Übereinkunft» (frz. accord); auch: adjektivisch gebraucht: ech sin (ës) accord (statt: d'accord); Abl.: accordéieren, sech veraccordéieren, s. d.; 2) (A'kort) s. Akkuerd.
 
accouchéieren intr. Verb.: «niederkommen, entbunden werden» (frz. accoucher); bisw. auch trans.: wien huet et accouchéiert?
 
Accouchement (Ton: 4) N.: «Entbindung».
 
Accroc (A'kro) M.: 1) «Hindernis, Gegenstand an dem man hängen bleibt»; 2) «das Hängenbleiben selbst» — en hat en A. am Examen; 3) «Riß im Kleid von einem Nagel oder Dorn» Ga. (frz. accroc).
 
Accü (A'ky); Pl. A'kyən M.: «Akkumulator».
 
Achat ('ASa·); Pl.: 'ASaən, A'Saən M.: «Einkauf» (frz. achat).
 
achelen intr. Verb.: «gierig, tüchtig essen» (Jüdisch und Gaunerspr.); in der Kindersprache und familiär gebraucht — dafür: hächelen (Bartringen), hachen (Mosel).
 
Acher F.: «Ähre» — Achere rafe goen (= glannen, Ähren lesen); dafür auch: Aacher, Haacher, Hacher, Achel, Haach, Hach, Éi, Éich. (schon ahd. ahil und ahir.)
 
achter ('Axtər, 'Açtər, 'a:çtər, 'Aitər) (lok. im Norden) Adv.: «hinten» — van achter (obszön).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut