Absalongabselutt, absoluttAbselutiounAbsenzAbsenzebuch, -lëscht, -regëschterAbsintheAbüsabüséierenAcajouaccabléiertaccaparéierenAccentAkzentacceptéierenAccidentAkzidentacclaméierenAccordaccouchéierenAccouchementAccrocAccüAchatachelenAcherachterAchtertAchtong, -ungAckAcierieAcquisitiounacquittéierenAdamAdemsäppelchenAddellAdderaddéierenAdditiounAddi, AddoAdeladelegAdelerAdelheidadieu, adjës, adjéisAdjudantAdministratiounadoptéierenAdolfAdolfinAdressadresséierenAdväis, Adveis, Advis, AdviaviséierenAdventAeroplan, ÄroplanafAfAfe-AfefettAfegeldAfegesiichtAfekappAfekapAfekaméidiAfekoméidiAfeléiftAfemassAfemëssAfenössAfepommadafegAfegkeetafenAfereiAffärAffekotAffekotereiaffektéiertaffenAffenAffener WeiherAfferafferenAfferstackAffertendagAffischaffischéierenaffischéiertAffrontaffrontéiertAfrickAga(t)AgatenzantAgättAgenceAgentAgioAgnesagreabelaideren |  Absalong (Ton: 1) Vorname: «Absalom» (nach II. Sam. 13—18 blieb er auf der Flucht vor seinem Vater David, gegen den er sich erhoben hatte, mit seinem langen Haar, im Volksmund eng Parréck vu fofzéng Schong, im Geäst einer Terebinthe hängen); cf. z. B. Goe.: Eng Hand voll Sonn S. 31.
abselutt, absolutt (Ton: 3) Adv.: «durchaus, überhaupt» — 't as a. näischt mat em ugefaang — e wollt et a. esou hun.
Abselutioun F.: in den Raa.: ech gin der d' (méng) A. — du hues méng A. (ich habe dir es verziehen, ich bürge für dich).
Absenz (Ton: 2) F.: «Abwesenheit, Geistesabwesenheit»; Abl.: Absenzebuch, -lëscht, -regëschter (Schülerspr.).
Absinthe ('Aps·nt) M.: «Absinth», Pflanze und Getränk.
Abüs (A'by) N.: «Mißbrauch», (frz. abus).
abüséieren (bisw. lok.: Aby'ʒeiərən) intr. Verb.: «Mißbrauch treiben» — du hues vu ménger Gutthät abüséiert.
Acajou ('AkAʒu) M. (N.): «Mahagoni(holz)»; auch adjektivisch gebraucht — en huet elauter acajous Miwwelen.
accabléiert Adj.: «niedergedrückt» (frz. accablé). [Bd. 1, S. 13]
accaparéieren trans. Verb.: «in Beschlag nehmen» (frz. accaparer).
Accent ('Aks÷), auch: Akzent (Ak'sεnnt) Pl. 'AksÃən, ak'sεnntər M.: «Akzent, Betonung, Tonfall, nationale, lokale Besonderheit der Aussprache» — e schwätzt mat engem preiseschen A.
acceptéieren trans. Verb.: «annehmen» (frz. accepter).
Accident ('Aksidã), auch: Akzident (Aksi'dεnnt); Pl.: 'Aksidãən, Aksi'dεnntər/-ən N. (M.): «Unfall» (frz. accident).
acclaméieren trans. Verb.: «zujauchzen» (frz. acclamer).
Accord M.: 1) (A'ko:r) «Übereinkunft» (frz. accord); auch: adjektivisch gebraucht: ech sin (ës) accord (statt: d'accord); Abl.: accordéieren, sech veraccordéieren, s. d.; 2) (A'kort) s. Akkuerd.
accouchéieren intr. Verb.: «niederkommen, entbunden werden» (frz. accoucher); bisw. auch trans.: wien huet et accouchéiert?
Accouchement (Ton: 4) N.: «Entbindung».
Accroc (A'kro) M.: 1) «Hindernis, Gegenstand an dem man hängen bleibt»; 2) «das Hängenbleiben selbst» — en hat en A. am Examen; 3) «Riß im Kleid von einem Nagel oder Dorn» Ga. (frz. accroc).
Accü (A'ky); Pl. A'kyən M.: «Akkumulator».
Achat ('ASa·); Pl.: 'ASaən, A'Saən M.: «Einkauf» (frz. achat).
achelen intr. Verb.: «gierig, tüchtig essen» (Jüdisch und Gaunerspr.); in der Kindersprache und familiär gebraucht — dafür: hächelen (Bartringen), hachen (Mosel).
Acher F.: «Ähre» — Achere rafe goen (= glannen, Ähren lesen); dafür auch: Aacher, Haacher, Hacher, Achel, Haach, Hach, Éi, Éich. (schon ahd. ahil und ahir.)
achter ('Axtər, 'Açtər, 'a:çtər, 'Aitər) (lok. im Norden) Adv.: «hinten» — van achter (obszön).
Achtert M.: belg. Obersau. für Aaschtert.
Achtong, -ung F., meist nur als Interj. gebr.; oft kontaminiert mit frz. Attention zu Achtes, Attass: «aufgepaßt».
Ack M., in Esch a. d. Alzette. bisw. für Ak (s. d.).
Acierie (Asiə'ri) F.: «Stahlwerk» (frz. aciérie).
Acquisitioun F.: «Anschaffung, das Angeschaffte» (frz. acquisition) — eng gutt A. (preiswerte Ware).
acquittéieren trans. Verb.: «Rechnung quittieren» (frz. acquitter).
Adam Vorname, erscheint als: Adem, Ädem, Eedem, Éidem(chen), Uedem — Spw. A. an Éif waren zwéin Äppeldéif; Ra.: Familje si mat engem vun A. an Éif aus (entfernt verwandt, oder nicht verwandt). — cf.: Uedem; Zussetz.: Ademsäppelchen M.: «Adamsapfel».
Addell (Adèle) Vorname, häufigste Var. zu «Adelheid» (s. d.).
Adder F.: «Natter».
addéieren Verb.: «addieren».
Additioun F.: «Addition».
Addi, Addo Dim. zu «Adolf».
Adel M.: «Adel» — en as vum A. (adliger Abstammung) — e mengt, e wär vum A. (dünkelhaft) — 't mengt än, e wär vum A. (so benimmt er sich) — et mengt ä grad, e wär dem A. aus der Hatt (Vianden: hannen eraus) gefall — en as vum A. gepickt — 't as séngem A. keen décke Koup (keen Haf) — dat wär däin A. net geschwächt — mir si vun engem Adel (meist zu jem. der sich zu vornehm dünkt, oft auch einfach: wir gehören derselben sozialen Klasse an) — du bas och nët vum A. (Umgangsformen).
adeleg Adj.: «adlig» — déi A. hun e schwaarzt, blot Aaschlach — deen as nëmmen a. an der Molberenzäit (Wecker) — en huet en adelegt Aaschlach (Eich) — Adeleg si mer all, wa mer um Troun (iron. für W. C.) sëtzen (Vianden). | |