acceptéierenAccidentAkzidentacclaméierenAccordaccouchéierenAccouchementAccrocAccüAchatachelenAcherachterAchtertAchtong, -ungAckAcierieAcquisitiounacquittéierenAdamAdemsäppelchenAddellAdderaddéierenAdditiounAddi, AddoAdeladelegAdelerAdelheidadieu, adjës, adjéisAdjudantAdministratiounadoptéierenAdolfAdolfinAdressadresséierenAdväis, Adveis, Advis, AdviaviséierenAdventAeroplan, ÄroplanafAfAfe-AfefettAfegeldAfegesiichtAfekappAfekapAfekaméidiAfekoméidiAfeléiftAfemassAfemëssAfenössAfepommadafegAfegkeetafenAfereiAffärAffekotAffekotereiaffektéiertaffenAffenAffener WeiherAfferafferenAfferstackAffertendagAffischaffischéierenaffischéiertAffrontaffrontéiertAfrickAga(t)AgatenzantAgättAgenceAgentAgioAgnesagreabelaiderenAier, Aierdéng, AierjenAueraieregaierenAigretteAilebäckerAilegeschirr, AilereiAirAiseAjestatajournéierenAjouteajüstéieren |  acceptéieren trans. Verb.: «annehmen» (frz. accepter).
Accident ('Aksidã), auch: Akzident (Aksi'dεnnt); Pl.: 'Aksidãən, Aksi'dεnntər/-ən N. (M.): «Unfall» (frz. accident).
acclaméieren trans. Verb.: «zujauchzen» (frz. acclamer).
Accord M.: 1) (A'ko:r) «Übereinkunft» (frz. accord); auch: adjektivisch gebraucht: ech sin (ës) accord (statt: d'accord); Abl.: accordéieren, sech veraccordéieren, s. d.; 2) (A'kort) s. Akkuerd.
accouchéieren intr. Verb.: «niederkommen, entbunden werden» (frz. accoucher); bisw. auch trans.: wien huet et accouchéiert?
Accouchement (Ton: 4) N.: «Entbindung».
Accroc (A'kro) M.: 1) «Hindernis, Gegenstand an dem man hängen bleibt»; 2) «das Hängenbleiben selbst» — en hat en A. am Examen; 3) «Riß im Kleid von einem Nagel oder Dorn» Ga. (frz. accroc).
Accü (A'ky); Pl. A'kyən M.: «Akkumulator».
Achat ('ASa·); Pl.: 'ASaən, A'Saən M.: «Einkauf» (frz. achat).
achelen intr. Verb.: «gierig, tüchtig essen» (Jüdisch und Gaunerspr.); in der Kindersprache und familiär gebraucht — dafür: hächelen (Bartringen), hachen (Mosel).
Acher F.: «Ähre» — Achere rafe goen (= glannen, Ähren lesen); dafür auch: Aacher, Haacher, Hacher, Achel, Haach, Hach, Éi, Éich. (schon ahd. ahil und ahir.)
achter ('Axtər, 'Açtər, 'a:çtər, 'Aitər) (lok. im Norden) Adv.: «hinten» — van achter (obszön).
Achtert M.: belg. Obersau. für Aaschtert.
Achtong, -ung F., meist nur als Interj. gebr.; oft kontaminiert mit frz. Attention zu Achtes, Attass: «aufgepaßt».
Ack M., in Esch a. d. Alzette. bisw. für Ak (s. d.).
Acierie (Asiə'ri) F.: «Stahlwerk» (frz. aciérie).
Acquisitioun F.: «Anschaffung, das Angeschaffte» (frz. acquisition) — eng gutt A. (preiswerte Ware).
acquittéieren trans. Verb.: «Rechnung quittieren» (frz. acquitter).
Adam Vorname, erscheint als: Adem, Ädem, Eedem, Éidem(chen), Uedem — Spw. A. an Éif waren zwéin Äppeldéif; Ra.: Familje si mat engem vun A. an Éif aus (entfernt verwandt, oder nicht verwandt). — cf.: Uedem; Zussetz.: Ademsäppelchen M.: «Adamsapfel».
Addell (Adèle) Vorname, häufigste Var. zu «Adelheid» (s. d.).
Adder F.: «Natter».
addéieren Verb.: «addieren».
Additioun F.: «Addition».
Addi, Addo Dim. zu «Adolf».
Adel M.: «Adel» — en as vum A. (adliger Abstammung) — e mengt, e wär vum A. (dünkelhaft) — 't mengt än, e wär vum A. (so benimmt er sich) — et mengt ä grad, e wär dem A. aus der Hatt (Vianden: hannen eraus) gefall — en as vum A. gepickt — 't as séngem A. keen décke Koup (keen Haf) — dat wär däin A. net geschwächt — mir si vun engem Adel (meist zu jem. der sich zu vornehm dünkt, oft auch einfach: wir gehören derselben sozialen Klasse an) — du bas och nët vum A. (Umgangsformen).
adeleg Adj.: «adlig» — déi A. hun e schwaarzt, blot Aaschlach — deen as nëmmen a. an der Molberenzäit (Wecker) — en huet en adelegt Aaschlach (Eich) — Adeleg si mer all, wa mer um Troun (iron. für W. C.) sëtzen (Vianden).
Adeler M.: «großer Schreiadler, Aquila naevia»; dafür auch: Odeler.
Adelheid Vorname, erscheint als: Addéi, Addell, Adèle, Addeli, Addi.
adieu, adjës, adjéis Interj.: «ade» (cf. äddi).
Adjudant (bisw. AdSə'dAnnt; Südwesten: -dA:nt, -dÕ:nt, -dA:unt) M.: «Adjutant» iron. mäin A. (meine Frau).
Administratioun F.: «Verwaltung» (frz. administration).
adoptéieren trans. Verb.: «adoptieren».
Adolf Vorname, erscheint als: Adlëf, Adlof, Alf, Dolf, Dollef, Däff, Däffchen, Addi, Addo, Dall, Döll.
Adolfin Vorname, erscheint als: Dolfin, Fina, Finn, Finn(t)chen, Funn, Funni, Addi, Addeli.
Adress (Ton: 2), bisw. Andress (Ton: mit Vorliebe 1), F. (M.): [Bd. 1, S. 14] «Adresse» — do bas d'un eng falsch A. geroden.
adresséieren trans. Verb.: «adressieren, richten an» (cf. undresséieren).
Adväis, Adveis, Advis, Advi M.: jur. «Rat, Gutachten» — ech hun A. geholl (einen Advokaten um Rat gefragt) — en A. deen näischt kascht, daagt och näischt; in Bitburg bedeutet Advis «Auskunft über gesetzl. Bestimmungen, falls ein Prozeß entstehen sollte» (Rh. Wb.); cf. Avis.
aviséieren trans. Verb.: «in Kenntnis setzen» (frz. aviser).
Advent (phV. Südwesten: -vε:nt, -v:nt, -vε:int) M.: «Advent» — Wetter-, Bauernregeln: Naassen A. fette Kiirfécht — A. vill Niwwel, gët de Summer vill Wiederen — Wann et den A. reent, könnt Waasser an de Buedem fir e ganzt Joer — Dréchenen A., e gutt Joer, vill Äppel, wéineg Wäin; Ra.: en as esou liicht wéi d'Hénger am A. (D.). | |