LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Béier bis beiten (Bd. 1, S. 99a)
 
Béier I M.: «Bier» — dënne, klenge B. (Nach-, Dünnbier, auch: Gënstebéier) — dat as kee klenge B. (das ist großartig) — Ga.: engem de B. ausruffen (einen ausschimpfen) — iron.: en zaapt (zapft) B. (er hat einen Hemdzipfel aus der Hose herauslugen) — Schaum as kee B.; im äußersten Norden: N. ënt gout B. (ein gutes Bier).
 
Béier-: -bauch M.: «Dickwanst» (durch übermäß. Biertrinken); -brauer (Osten: -braer) M.; -braueschpäärd N.: «schwerfälliges Pferd»; -deckel M.: «Filzunterlage der Biergläser» — schreif der et op e B. (zu einem Vergeßlichen); -faass N.: 1) «Bierfaß»; 2) «dickwanstiger Mann»; -glas N.: -jong M.: Studentenbrauch — e Béierjong drénken (gemeinsam ein Glas in einem Zuge leeren, nach einer Herausforderung: wer zuerst leert, hat das Duell für sich entschieden); -panz F.: «Dickwanst»; -patt M.: «kleiner Bierhumpen»; -räs, -rees F.: «Herumziehen durch die Wirtschaften»; -ried F.: «Kneiprede»; -roll F.: «Bierwagen» (auch: -won M.); -stëmm F.: «rauhe Stimme» (vom Zechen am vorigen Tag oder vom Gewohnheitstrinken); -stëmmeg Adj.: «bierstimmig»; -zeidong F.: «Juxvortrag» (bei einer Kneipe oder festl. Gelegenheit — Pennälerspr.); -zopp F.: «Warmbier».
 
Béier II M.: «unverschnittenes männl. Schwein» (der verschnittene Eber heißt Buerch s. d.).
 
Béierchen M.: «Eberchen» (kann ein Béier oder ein Buerch werden) — Ra.: sou schneit een déi kleng Béiercher (wann man beim Kartenspiel jem. hereinlegt).
 
béiereg (Norden 'bε:riç) Adj.: «brünstig» (vom weibl. Schwein — dafür auch: rauscheg, raujheg — s. d.).
 
beieren intr. Verb.: «beiern» (einzeln anschlagen, von der Glocke — dafür häufig auch pénken — s. d.); im Jenischen: «sterben, krepieren».
 
Béifchen (Pl. Béiwercher) M.: Dim. zu Bouf (s. d). — im Oesling unbek.
 
Béigen ('beijən) ON «Bögen, frz. Bœvange», Gem. Bögen, Kant. Clerf — 41.
 
Beignet ('beinje·, auch: 'bə:ne·) M.: «Krapfen, in Teig getunkte Apfelstücke im Öl gebraten» (frz. beignet).
 
Beilen (phV. cf. Ltb. 104) N.: «Beil» — 't as een ewéi mam B. gehan (unförmlich); Dim. Beilchen.
 
Béim M.: «Böhme».
 
Béimen N.: «Böhmen».
 
Béimerwuer F.: «Glasware».
 
béimesch Adj.: «böhmisch» — dat si b. Dierfer (fir mech) — dat könnt mer b. fir (das nimmt mich wunder).
 
Béinchen (phV. Norden 'biŋçən, Osten 'binçən) F.: Dim. zu Boun (s. d.) — jidwidder B. gët (huet) hiren Téinchen; Zussetz.: Gäässebéinchen (s. d.).
 
béinen (aus dem Jenischen) intr. Verb.: «sprechen» (bisw. auch béngen).
 
Béiong F.: «Biegung».
 
béis (lok. bis, biis) Adj.: «böse» — Met.: béis ewéi eng Spann, e Raup, e Schwäin (dazu die Zussetz.: spanne-, spannter-, schwäibéis — «wütend, zornig») — eng béis Minn — b. Mouk (zu kleinem Kind) — e bënnt sech eng b. Rutt (er handelt zu seinen eigenen Ungunsten) — Ammenspr.: schlo (batsch) de béise Käppi (wenn das Kind unartig war oder mit dem Kopf irgendwo angestoßen war) — Kinderreim: bas de b., leck de faule (Bauere-) Kéis, auch: leck der Kaz d'Héiss — e stellt sech b. — e gët b. — dat war e béise Gank (ein schwerer Gang) — maach mech nët b. — dat kann nach b. gin (ausarten) — iron.: en as b. (eingeschlafen) — en as e béise Schaffert (tüchtiger Arbeiter)[Bd. 1, S. 100] b. Bloder (Ga.: «Pestblase») — e béise Fanger (kranker Finger) — dat as b. (das ist hart) — dat mécht béist Blutt — e kuckt b., huet eng b. Kuck — eng b. Zong.
 
béis Adv. (ähnl. wie: al Adv. - s. d.): «sehr» — ech hat mech b. versinn (sehr geirrt) — en as b. verdross — mir si b. widdergelaf — et as b. kal (sehr kalt) — en huet sech b. verbrannt (schlimm verbrannt) — Norden: bas de bis bis? (bist du sehr böse? — spaßh.).
 
béisaarteg, bisoartig Adj.: «bösartig» (bes. von Krankheiten).
 
Béischt I M.: «Biest, Tier, Vieh» — De Mënsch as kee B. (man soll nicht zuviel von einem Menschen verlangen) — e schafft ewéi e Béischt — 't as d'Natur vum B. (das ist nun einmal seine Unart) — dat as e Béischt (ein herzloser, grausamer, oder auch nur kräftiger, widerstandsfähiger Mensch).
 
Béischt II M.: «Biestmilch», Milch von einer Kuh, die frisch gekalbt hat (wird verarbeitet als Kalwerkéis — s. d.).
 
Béisecht (lok. Osten: Bisicht) F.: allgemein: «bösartige Krankheit im Unterleib» — volkstümliche Bezeichn. für Miserere, Blinddarmentzündung, Appendicitis (Ga.: «Darmgicht») — 't as fir engem d'B. an de Leif ze joen (bei großem Ärger) — ech wënschen der d'B. an de Leif. (davon zu unterscheiden: Boussecht s. d.).
 
béissen Verb.: 1) intr.: «büßen»; 2) trans.: «in Buße nehmen» (s. boussen).
 
beiten trans. Verb.: 1) «heimlich entwenden» (laut Wb. 06 in Ettelbrück); 2) † «tauschen» (cf. «Beutkauf» in Weistümern).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut