LWB Luxemburger Wörterbuch
 
dënn bis Dëppchen (Bd. 1, Sp. 203b bis 204b)
 
dënn Adj.: «dünn» — Vergleiche: d. ewéi en (Zwiirsch)Fuedem, e Räis, e Bouneblat — säin Hoer, säi Baart steet esou dënn éwei aarme Leits Kar — übtr.: «schäbig» — dat do war al dënn! — Raa.: d'Äppel hänken d. — dënne Béier (Dünnbier) — d. Mëllech (halbsaure Milch mit Rahm) - d'Waasser as d. (Mosel: das Wasser ist seicht) — wann ech Meeschter wär, da géiwen d'Affekoten d. (auch: schmuel) Drecker maachen — eng d. Zong (böse Zunge) — eng d. Nues, d. richen (eine Spürnase haben) — en huet sech d. gemat (er ist verschwunden) — e geet mat mer duurch déck an d. (er steht in allem zu mir) — d. geséit (dünn gesät — Echt.: di Brav säin d. gesicht) — vun der dënner Déckt (s. Déckt) — den dënne Pitter, e mécht dënn (Durchfall) — allgem.: wanns de mech nët häss, da géifs de d. Drecker maachen — maach dech dënn! (= derduurch s. d.).
 
dënn-: -haideg Adj.: «dünnhäutig» (bes. von den Trauben); -brieder M., Pl.: in der Ra.: dən 'brjεdər 'bwArən (faulenzen) (Binsfeld — s. d. f.); -hëlzercher N., Pl.: in der Ra.: D. bueren; -kuch M.: «Platz-, Flammkuchen» (ähnlich: Flamekuch); -schësser M.: 1) «Diarrhöe» (dafür auch das Simplex: Schësser); 2) «Feigling, Hasenfuß, unbedeutender, kraftloser Mensch» (dafür lok. auch Baangschësser).
 
Dënnebam M.: «senkrechtes Brett am Schiffsgang» (Wb. 06) — im Norden für Tënnebam «Fichte, Tanne». [Bd. 1, S. 204]
 
dënnen trans. Verb.: «verdünnen» — d'Zopp, de Wäin, de Schnaps gët gedënnt.
 
Dënnt F.: 1) «Dünnheit» — ech fäärte kee Kadett vun dénger D.; 2) «Schneide» (des Messers, der Axt usw.); 3) «untere Rippe» (beim Schlachtvieh) — e Stéck vun der D. (bestimmtes Stück Fleisch, meist zum Kochen), häufig nur im Pl. gebraucht: d'Dënnten.
 
Dënschteg (Merschertal, Hauptstadt, Südosten), statt dessen: Dënstig (um Grevenmacher, an der Untersauer von Diekirch bis Wasserbillig, um Vianden und nordöstlich von Mersch), Daasteg (Oesling), Daaschteg (im gesamten Westen, westl. von Wiltz ansetzend bis südlich von Capellen), Daaschten ('dA:- 'dO:- 'dA·u- 'dOA·- in der Südwestecke), vereinzelt im Süden: Déinschteg, -ten; die zweite Silbe vielerorts: -tig, -dig M.: «Dienstag» — en Dënschteg (nächsten Dienstag) — Zussetz.: Fuesdënschteg (Dienstag nach Fastensonntag) - Péngschtdënschteg (Dienstag nach Pfingsten).
 
dënschtes (phV. s. d. vor.) Adv.: «dienstags».
 
Detiste (Ton: 2) M.: «Zahnarzt».
 
Dënzel(t) M.: «Dingstuhl» (Rathaus in Echternach) — än ënner den D. féieren (ins Stadtgefängnis).
 
depasséieren trans. Verb.: «übersteigen» — dat depasséiert all gutt Manéieren.
 
Depeesch, Depääsch, Ampääsch, Apeesch F.: «Telegramm», Zussetz.: Depeeschendréier.
 
Depese (Ton: 2) F.: «Ausgabe» — dee mécht onheemlech Depesen — da's eng grouss D.
 
depesereg Adj.: «verschwenderisch».
 
Dépit M.: (wie frz.) «Groll, Abneigung» — e dépit «trotz allem» — ech huelen et e dépit.
 
deplacéieren (plAs-) refl. Verb.: «fortgehen, sich an einen andern Ort begeben»; davon: deplacéiert Verbadj.: «unangebracht».
 
Deplacemet (de'plAsəm÷), Deplacement (deplAsə'mεnnt) N.: 1) «Reise, Ortswechsel» — dat as den D. nët wäärt (es lohnt sich nicht, die Reise dafür zu machen); 2) «Versetzung» (eines Beamten).
 
deponéieren trans. Verb.: «hinterlegen» (z. B.: Testament) cf. deposéieren.
 
deportéieren trans. Verb.: «zwangsweise aus dem Lande schaffen»; spaßh.: Deportéierten M. für Deputierten.
 
Deportatioun F.: «Deportierung».
 
deposéieren trans./intr. Verb.: 1) «niederlegen, hinterlegen» (in dieser Bed. dafür auch: deponéieren — s. d.); 2) «vor Gericht aussagen».
 
Depositioun F.: «Aussage vor Gericht» — séng D. huet mer nët vill gehollef.
 
Depositär (Ton: 3) M.: «Depositar, Verleger, Notar» (letzteres z. B. bei einem Testament) — e Béierdepositär.
 
Depôt (Ton: 2) M.: «Hauptwarenlager» — mir hun den Artikel nët am Buttek, mir beschafen Iech en aus dem D.; 2) «Abstellraum» — im bes. z. B.: a) Geräteabstellraum; b) Handgepäckabgabe; c) Wagenschuppen (Straßenbahn, Autobusse etc.); 3) «Bodensatz» (z. B. bei Kaffee, rotem Wein usw.); 4) «hinterlegte Geldsumme» (beim Notar, auf der Bank).
 
Dëppchen N.: Dim. zu Dëppen (s. d.); 1) «Töpfchen»; 2) bes. im Pl.: Dëppercher «Tannenzapfen» — cf. Dillendapp, Schlekendëppercher; 3) «Porzellan- oder Glasisolatoren»;

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut