| doubléieren trans. Verb.: «verdoppeln» — eng Zomm doubléieren — eng Klass doubléieren.
Doublé, Dublee M.: wie frz. doublé, mit edlerem Metall überzogenes geringeres — déi Auer as nëmmen Dublee.
Douceur F. (Ton: 1): «Gunst» — oft pej. für etwas, was an Bestechung erinnert — en huet em eng D. gin fir en ze zëssen (frz. douceur) (s. Dussër).
Doud (lok. phV. s. Ltb. 95) M.: «Tod» (gebraucht mit dem Artikel: der oder den) — Sprww.: Géint der [Bd. 1, S. 218] D. as kee Kraut gewuess — ëmsoss as der D., mä deen kascht d'Leit d'Liewen — deem engen säin D., deem anere säi Brout — Echt.: Der Dutt hoat kän Mol (kennt keine Grenzen, waltet willkürlich); — Raa.: Zënter as der D. erfond as, as än des Liewes net méi sicher — 't kann net méi schlecht goen, ewéi no der D. an d'Häll — Der D. vun Izeg an de Maarteler Herrgott (als Bild der Jämmerlichkeit) (Wb. 06) — 't as fir der D. opzerafen — erausgesin, bleech ewéi der D. (vun Izeg) — Der D. op der Zong hun (dem Tode nahe sein) — Kenges natiirleches(-en) Douds stierwen — 't gät op Liewen an D. — En huet sech sein D. eraus gefaart — En hatt sich ze Dukt gefuort (Ösl.) — Dee Kärel as mäin D.! — En as gutt fir no der D. ze schécken (fir der D. sichen ze goen) (jemand Aufträge geben, von denen er nicht zurückkommt) — ier der Doudes d'Schung sech streckt (Rod. Léiw) — Dir gët honnert Joer al! Antwort: Wann der D. nët esou vergësslech wär! — (All) D. an (en) Deiwel, (all D.er Deiwel) verspriechen (alles Mögliche) — D. an Deiwel zitéieren — Mat D. an Deiwel dräen — In adverbialen Verbind.: zu D. erféieren, kränken — sech zu D. iergeren, schaffen, schummen, verlaangeren — s. douds.
doud-/Doud- : -angscht F.: 1) «Todesangst» — an änger D. (in Todesängsten) — e Gesiicht wéi eng D. — de Professer vun der D.; 2) «Sterbeglöcklein», auch «Armesünderglöcklein» — D. lauden (das Sterbeglöcklein läuten, früher machte man im Ösling bei dem Läuten dieser Glocke einen Bittgang zu den sog. «verluerene Kreizer» verlorenen Kreuzen); -angschtkläckelchen F.: «Sterbeglöcklein», auch «Armesünderglöcklein»; -arem Adj.: «ganz arm»; -krank Adj.: «todkrank»; -midd Adj.: «todmüde»; -onglécklech Adj.: «todunglücklich»; -schwääss, -schweess M.: «Todesschweiß» — Echt.: sich säin Duttschwääss eraus feerchten; -séil F.: in dem Ausdruck: Menger D.! (bei meiner Seele! zur Beteuerung) — et war keng D. (lieweg Séil) widder bäi nach no; -sënn F.: 1) «Todsünde» — so sëcher wéi 100_000 D. (Beteuerung der Kinder) — Gräisslech wéi eng D. (furchtbar häßlich) — Dat Meedchen as eng(-er) D. wäärt — eppes wi en Duttsën op em groen Esel (sehr häßliches Frauenzimmer, Echt.); 2) «weißes Fleckchen unter den Fingernägeln»; 3) «Brot, das mit der angeschnittenen Seite auf der Tischplatte aufliegt».
Doude(n)- (zum Abfall des auslaut. n cf. Fußn. Seite 5) -auer (Dim. Echt.: -aierchen) F.: «Holzkäfer, Anobium pertinax»; -bier F.: 1) «Totenbahre»; 2) «Bahre innerhalb des Katafalks»; -bild N.: «Totenbild»; -biro M.: 1) «Eintragungsamt», (frz. enregistrement), Anmeldungsamt für Sterbefälle; 2) «Erbschaftssteuer», s. D.- recht; -bléi F.: «gemeine Schneebeere, (bot.) Symphoricarpus racemosus»; -blumm F.: 1) «Garten-Ringelblume, Calendula officinalis» (bot.); 2) «Samtblume, Tagetes patula» (bot.) s. sténkegen Houfert, auch Kirfechsblummen; 3) «hektische Flecken auf den Wangen», s. D.-rous; -bor F.: «Katafalk» (in der Kirche); -bréif M.: «gedruckte Todesanzeige», (s. -ziedel); -dengscht M.: «kirchlicher Leichendienst», in Lxbg. ausschließl. Dengscht; -fra F.: «Frau, die die Toilette des Toten besorgt» — s. Doudekledesch; -griewer (Echt.: Dudde-Begrewer) M.: 1) «Totengräber» — en as dem D. vun der Schëpp gesprongen (von einem, der schlecht aussieht); 2) «gemeiner Totengräber, Necrophorus» (Käferart); -hais(ch)en N.: «Totenkammer», frz. morgue; -hiem N.: «Totenhemd» — Bei Männern wurde das hausgesponnene Hochzeitshemd zurückgelegt, um später als Totenhemd zu dienen, bei Frauen wurde das Totenhemd schon frühzeitig gesponnen, angefertigt und beiseite gelegt; -kapp (Echt.: Duddskoap) M.: 1) «Totenkopf, Schädel» — e Gesiicht wéi en D. (häßlich) — auch für ausgehöhlte Runkelrübe mit Licht drin, womit die Kinder gegen Allerheiligen spielen; 2) «Totenkopf (Schmetterlingsart) Acherontia atropos»; 3) braune Mineralfarbe; 4) «Art Fahrradschlüssel»; -këscht F.: s. -lued — Echt.: Dau Nol voa meiner Duddekëst! (spaßh.: Nagel an meinem Sarg); -kledesch F.: s. Doudefra; -lued F.: «Sarg»; -mass, -mëss F.: «kirchliches Totenamt» s. -dengscht; -recht N.: «Erbschaftssteuer»; -regëschter M.: «Zivilstandsregister»; -rous F.: «hektische Flecken auf den Wangen»; -schäin M.: «Totenschein» (von einem Zivilamt ausgestellt); -vesper F.: 1) «Totenvesper» (an Allerheiligen und Allerseelen); 2) die vor einer feierlichen Totenmesse gesungenen Laudes; -vull, -svull M.: 1) «Steinkauz, Strix noctua»; 2) vereinzelt: «Elster, Pica»; 3) selten: «Ziegenmelker, Caprimulgus»; -won M.: 1) «Leichenwagen»; [Bd. 1, S. 219] 2) früher: «Bierwagen» (Mosel); | |