|  drénken (lok. phV. s. Ltb. 29) trans. Verb.: «trinken» — Part. Praet: gedronk — Ösl. Praet.: dronk — Condit.: drënk — Raa.: dee mat drénkt, dee mat pénkt (klénkt) (bezahlt) — déi [Bd. 1, S. 227] eng drénken, déi aner hun d'Nues — deen drénkt nët méi, e säift — en drénkt (er ist ein Gewohnheitstrinker) — wats de méi drénks, wats de méi duuschtreg gës — d. ewéi e Biischtebënner, e Lach, eng Onk, e Schwamp (Wb. 06) — en huet gedronk (ist betrunken) — sech voll d. — vu kalem Waasser am Feld huet schon dacks än sech verdronk (s. d.) — en huet ze gilje gedronk.
Drénker M.: «Trinker» — s. Sëffer, Schluppert.
Drénkes N. Kollekt. «etwas zum Trinken» — ech hun Drénkes matgeholl.
Drénkgeld M.: «Trinkgeld» — Nordösling: Drankgeld. — ech hun en D. kritt (vom Nässen kleiner Kinder) — en huet d'D. dogelooss (dsgl.).
Drénkwaasser N.: «Trinkwasser».
drënner Adv.: «darunter» — eppes d. leën — 't sin der d., déi nët vill daachen — x Frang a kee Su d. (nicht weniger) — d. dun ech ët nët (billiger) — deen as d. bliwen (hat unterboten) — och nach d.! (Einrede bei Übertreibungen) — d. an driwer goen (Wirrwarr) — seng Ennerschrëft d. setzen.
Drëpp, Dim.: Drëppchen F.: «Gläschen Branntwein» — ouni seng D. muergens dät hien ët nët — lok. Echt.: e Kärel wi en Drëppchen voam Su (einer der nichts taugt) — eng zëlleg (vom Groschen), zwäzëlleg D. — eng zwä-, dräispänneg D., Stämetzesch, Zammermanns, Dräistempler D. — Zussetz.: Drëppe-, Drëpp(er)chesglas M.: «Branntweinglas».
Drëps bisw. Drëpp F.: «Tropfen» Pl.: Drëpsen «flüss. Arznei» — en déiglech D. mecht e Lach — mer hu keng D. Waasser am Haus (gar kein) — beim Nötigen: nëmmen eng D.! — hues de deng Drëpse geholl? — en huet keng D. Verstand — Zussetz.: Drëps- / drëps- -drilles M.: «Einfaltspinsel» s. -nilles, -tinnes; -naass Adj.: «triefend»; -nilles M.: s. -drilles; -nues F.: «Feucht- nase»; -schlag M.: «Regentropfen, die vom Dach fallen, Traufe» — s. Daachtraf — 't gët Reen, den D. geet (bei feuchtem Wetter) — en Tännebam am D. (eines andern Baumes) wiist nët — Raa.: wee fir Edem wëllt goen, dee muss aacht Deg können am D. stoen — en huet him den D. duer gekéiert (der D. gab häufig Anlaß zu langwierigen Prozessen zwischen Nachbarn) — am D. stoen (sich zum Schutz gegen eine Mauer stellen, wobei die Regentropfen vom Dach einen doch erreichen); -tinnes M.: s. -drilles, -nilles — In einem Volkslied heißt es: Ech sin dem Drëppsnilles säi Jong vun der Heed; -wäin M.: «was aus der Kelter nachtropft», Drëpsenzieler M.: «Tropfenzähler» (kleine Flasche mit besonderem Ausgußschnabel), auch übtr.: für kleinlichen Menschen.
drëpseg Adj.: s. dribseg.
drëpsen intr. Verb.: «tropfen, träufeln» — de Krunn drëpst — seng Nues drëpst wéi en Hunnegsak — Raa.: wou ët reent op de Paschtouer, do drëpst ët op de Koschter — wann ët nët reent, dann drëpst ët alt (von sehr geringen Einkünften) — hei kënnt e gedrëpst (langsam heranschlendern).
Drëpsert M.: 1) «verschlafener, energieloser Mensch»; 2) «wer den Hahn der Wasserleitung ganz wenig aufdreht, daß der Zähler nicht markiert»; 3) «Tripper» (med.); 4) «Nasenlaufen».
Dresch F.: 1) «Dreschmaschine»; 2) «das Dreschen» — elo wou mer d'Dresch gemaach hun — Zussetz.: Dresch- -fligel, -fléiwel (lok. Südosten) -fleel (Nösl.) M.: «Dreschflegel»; -gank M.: «Rundgang der Pferde am Göpel» — s. Manäsch; -maschinn «Dreschmaschine».
dreschen (lok. phV. — s. Ltb. 20) trans./intr. Verb.: 1) «dreschen» (Getreide auskörnen mit dem Flegel oder der Dreschmaschine); 2) «sich eilig bewegen» — Echt.: gedreescht kommen (schnell kommen) meistens: en as gedosch komm; 3) «stark prügeln»; 4) «Karten spielen».
Drescher M.: «Drescher» (Getreidedrescher), dazu die Zussetz.; D.-loun M.: «Drescherlohn».
drësseg Num.: «dreißig» — d. Jor — an den drësseger (mit Bezug auf das Alter eines Menschen oder das Jahrhundert) — Raa.: den drëssegjärege Krich as erlaanscht (nach dreißigjähriger Ehe) — no drësseg nach ausrësseg (er hat sich die Hörner noch nicht abgelaufen).
dresséieren trans. Verb.: «dressieren» — e Juegdhond, Héngerhond d. — seng Fra huet hie gutt dresséiert — deen Hond as op de Mann dresséiert (von einem Polizeihund, der auf Kommando einen Menschen angreift) — en Hoan dresséieren (einen Hahn fertigmachen zum Braten) cf. frz. trousser.
Dresseur (Ton: 1) M.: 1) «Tierbändiger»; 2) «Zurichter in der Handschuhfabrikation». [Bd. 1, S. 228]
Dressisschaf «Art Küchenschrank» s. Dressoir.
Dressoir M.: «Anrichte» — frz. dressoir — s. Buffet.
Dressur (phV. Osten drə'zur) F.: «Dressur».
drëtt, alt dratt ordin. Zahlwort: «dritt» (flektiert wie ein gew. Adj.) — deen drëtten an der éischter Rei — den drëtten Abrëll — d'Meedchen as dat d. an der Schoul — zum éischten, zum zwäten, zum drëtten (Aufgebot bei Auktionen) — ech soen der et fir d'd. (zum dritten Mal) — mir brauchen nach en drëtte Mann (beim Skat) — bisw.: mir waren zu d. (statt: zu dräi, eiser dräi) — den dratten Uerden (der dritte Orden des hl. Franziskus).
Drëttel M.: «Drittel, Dritteil» — en D. Muergen, en D. Land (0,11 ha). | |