Focker(t)fock(s)anniichterFodälerchen, FodillchenfofzegFofzegerfofzéngFoggedippes, -dibbesVogtVogteiFokifoki, fockiFolcher(t), Fuelcher(t)FolgesFolieFolkendéngvollvëllegVoll-voll-VollbliddegVollféissegVollfoussVollendsVolljäeregVollkommenVollkommenVollkommenhätVolliichtVollmachtVollmoundVollopVollstännegVollstännegkätVollzantVollzielegVollhät, -heetVollem, VolltëmVollenVollertfollechen, follegenFollegfolleglechfollenfollenfolkenFoll-FolläerdFollhummerFollkompFollkompVollekVollekskichenFolscht, FolschëntFolterFolterGääschtefolter, GeeschtefolterfolterenfolterenFomecht, FomettFomëschfomfachen, fumfachenFomfeiverfomfeitFommFommFommfommegfommegfommenfommenfoncéFonctionnaireFonctiounfonctionnéierenFondFond de GrasFondantFodatiounFoderieFodeurFongà fonds perduFonkFonkebogdelfonkelenfonkelnei, fonkelnoolsnei, fonkelnotznei, fonkelnogelsneiFonniPhonographFonsFonsFonsFons(i), FontesFontFontaineFontenell(chen)FooschfooschfooschenfooschenFooschfuedem | Focker(t) M.: «Viehhändler», in Zussetz.: Kéi-, Päerdsfocker(t).
fock(s)anniichter (enniichter, -niichter) Adj.: «ganz nüchtern» (zu Fock II).
Fodälerchen, Fodillchen M.: «nickender Wasserdost, Bidens cernus» — s. Féinillchen.
fofzeg Num.: «fünfzig» — en as an déi f., an de Fofzeger (zwischen 50 und 60 Jahre alt) — 't as an de fofzeger Joere geschitt.
Fofzeger M.: 1) «Fünfzigfrankenschein»; 2) «Wert bei etlichen Kartenspielen».
fofzéng (am Ostrand veraltet fofzee — sonstige Var. sub zéng) Num.: «fünfzehn» — wann eent der haut knapps f. huet, da wier et och scho gier bestuet — de fofzéngten Nouthellefer (das fünfte Rad am Wagen).
Foggedippes, -dibbes (lok. Grevenmacher) M.: «unternehmungslustiger, schlauer Mensch, bes. Geschäftsmann» — ähnlich: Jean-fait-tout.
Vogt M. = Vaut (s. d.).
Vogtei F.: 1) «Vogtei» — da schloen ech d'ganz V. an e Koup; 2) «großes Bauernhaus».
Foki M. = Faux-cul (s. d.).
foki, focki Num.: «fünfzehn» (in Abzählreimen, beim Knickerspiel).
Folcher(t), Fuelcher(t) M.: «halbrote (minderwertige) Traubensorte» (Wb. 06: Foljert).
Folges N.: «Gehorsam» — s. Folleg.
Folie (/foli) F.: 1) «leichtfertige Handlung», bes. im Pl. gebr.: maach keng Foliën — no all dene Folië kënnt si bal weis sin; 2) «übertriebene Ausgabe, leichtsinnige oder unnütze Anschaffung» — ech hun eng F. gemat.
Folkendéng ON.: «Folkendingen» Gem. Folkendingen, Kant. Diekirch — 190.
voll Adj.: 1) «voll, gefüllt» (allgem. fol mit kurzem l; im Osten auch fol: mit gedehntem l:) — e gesäit den Himmel ëmmer voller Stären, Geien — d'Täsch voller Suën — de Kapp voller Tricken, Spichten — ech hun d'Haus voller Aarbecht — Echt.: deen hoat ëmmer de Sak voller Spott — voller Spott ewéi den Iesel voll(er) Fierz — en as esou voller Nidderträchtegkät, e kann nët leien — d'Gesiicht voller Ausfuer — en huet eng Bettzich voll am Leif oder: d'Bidde, d'Pans voll — en huet d'Bett v. gekatzt — eng Schnëss déi nët v. ze schäissen as — si hun de vollen décke gesoff — am volle Flääsch — alt: si hun den däitsche Vollen (cf. auch: Vollem) — am volle Waasser — am volle Fett gebroden — se wuessen am volle Buedem — dee kann aus dem Volle schäffen — elo hun ech d'Nues v. (dervun — mir genügt's) — 't schwätzt een nët, wann een de Mond v. huet — en huet de Mond al v. geholl (er hat geprahlt) — hie ka kee vollt a keen eidelt (scil.: Glas) gesin (Trinker) — adverbial: ech fläten, päifen, schäissen dech v. (abweisend); 2) «betrunken» (allgem. fol: mit gedehntem l:; im Westen fo:l, fo:ul) — v. ewéi honnertdausend Mann, eng Bei, e Béischt, e Lach, eng Kanoun, en Déier, eng Sau, datt e säi Gott nët méi kennt — Bettborn: esou voul, 't hätt än e kënnen op enger Lësch emdréien — voll an doll — Echt.: dat säi v. Meeten (Gerede); Sprww.: Besser all sonndes v. ewéi iwwerhapt nët ze fëllen — Besser v. ewéi geckeg — E vollt Framënsch, en Engel am Bett — Engem Volle geet e Fudder Hee aus dem Wee — V. Rieden (sin) enniichter Gedanken; Abl.: vëlleg Adj.: «völlig» — elo as et däers (hun ech ës) v. (vëllechen) a genuch — en huet vëlleche Suën — den Hutt, Paltong . . . as v. (zu groß) — 't geet v. duer — déi See huet ës v. (sehr abgenutzt) — elo hun ech däers v. (müde) — en huet ës v. (betrunken) — d'Iesse war méi schlecht ewéi v. (schlecht und wenig).
Voll- / voll- (fol mit kurzem l) -bliddeg (Ostrand -bléidig, Westösl. -bligdig) Adj.: 1) «vollblütig»; 2) «heißblütig»; -féisseg Adj.: «plattfüßig»; -fouss M.: «Vollhuf des Pferdes» — auch: de volle Fouss; [Bd. 1, S. 398] -ends Adv.: «geradezu»; -jäereg Adj.: «volljährig»; -kommen (meist Ton: 2), vollkomm, vollkem (Ton: 1) Adj.: 1) «vollkommen» — wann et keng Näischnotze géif, da wier et keng vollkomme Welt — 't as an allem esou v. ewéi eist Kett — d'Drauwe si v. (ganz ausgereift) — e vollkommenen Drauf (eine große, schöngewachsene Traube); 2) spaßh.: «vollbusig»; -kommenhät F.: «Vollkommenheit» V. as Allerweltsdugend, jidderee wëllt se hun;
Volliicht N. = Vollmound; -macht M.: «Ermächtigung» — häufiger als Pouvoir; -mound M.: «Vollmond» (dafür: Volliicht) — e Gesiicht ewéi e V. (auch: e volle Mound); -op Adv.: «vollauf» — bréngt nëmme v. 't as genuch do; -stänneg Adj.: «vollständig»; -stännegkät F.; -zant Adj.: «mit allen Zähnen versehen» (vom Pferd); -zieleg Adj.: «vollzählig».
Vollhät, -heet (fol:) F.: «Zustand der Betrunkenheit» — en huet et an der V. gemat (= am Soff).
Vollem, Volltëm, neben Vollen M.: «Fülle, Überfluß» — si hun den (däitsche) V. (in Hülle und Fülle) — am V. (im Überfluß) — si sin am V. erstremmt (im Überfluß erwürgt) — e Behollef as kä V.
Vollert M.: «Trunkenbold» — engem V. geet e Fudder Hee aus der Wee — d'Vollerten hun en extraë Schutzengel.
follechen, follegen (lok. follichen, folgen) intr. Verb.: 1) «gehorchen» — 't as keent wat gär follegt — wann s d'elo nët follegs, da gët et der — d'Ried follegt em nët (er stottert) — ech hun em gefollegt (hab ihm gehorcht) — folleg mir, da geet et der gutt — wann s de mir gefollegt häss! 2) «folgen» (bes. refl.) — d'Deeg an d'Stonne f. sech, ma se sin ënnerschiddlech — ech sin him um Fouss gefollegt (ich bin ihm gefolgt) — dafür meist: hannerun, no engem kommen.
Folleg F.: 1) «Folge» — da's keng F. dovun (a. das hängt nicht damit zusammen, das ist fälschlich gefolgert, b. weitere Bemerkungen darüber erübrigen sich) — da's eng F. vun der Gripp; 2) «Gehorsam» — 't as keng F. méi bei de Kanner (auch: kee Folges N.); 3) Echt.: «Ursache, Grund» — aus wellicher Follig säid dir dann hei?
folleglech (bisw. auch folschlech) Adv.: «folglich». | |