LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Vollkommenhät bis fommeg (Bd. 1, Sp. 398a bis 399a)
 
-kommenhät F.: «Vollkommenheit» V. as Allerweltsdugend, jidderee wëllt se hun;
 
Volliicht N. = Vollmound; -macht M.: «Ermächtigung» — häufiger als Pouvoir; -mound M.: «Vollmond» (dafür: Volliicht) — e Gesiicht ewéi e V. (auch: e volle Mound); -op Adv.: «vollauf» — bréngt nëmme v. 't as genuch do; -stänneg Adj.: «vollständig»; -stännegkät F.; -zant Adj.: «mit allen Zähnen versehen» (vom Pferd); -zieleg Adj.: «vollzählig».
 
Vollhät, -heet (fol:) F.: «Zustand der Betrunkenheit» — en huet et an der V. gemat (= am Soff).
 
Vollem, Volltëm, neben Vollen M.: «Fülle, Überfluß» — si hun den (däitsche) V. (in Hülle und Fülle) — am V. (im Überfluß) — si sin am V. erstremmt (im Überfluß erwürgt) — e Behollef as kä V.
 
Vollert M.: «Trunkenbold» — engem V. geet e Fudder Hee aus der Wee — d'Vollerten hun en extraë Schutzengel.
 
follechen, follegen (lok. follichen, folgen) intr. Verb.: 1) «gehorchen» — 't as keent wat gär follegt — wann s d'elo nët follegs, da gët et der — d'Ried follegt em nët (er stottert) — ech hun em gefollegt (hab ihm gehorcht) — folleg mir, da geet et der gutt — wann s de mir gefollegt häss! 2) «folgen» (bes. refl.) — d'Deeg an d'Stonne f. sech, ma se sin ënnerschiddlech — ech sin him um Fouss gefollegt (ich bin ihm gefolgt) — dafür meist: hannerun, no engem kommen.
 
Folleg F.: 1) «Folge» — da's keng F. dovun (a. das hängt nicht damit zusammen, das ist fälschlich gefolgert, b. weitere Bemerkungen darüber erübrigen sich) — da's eng F. vun der Gripp; 2) «Gehorsam» — 't as keng F. méi bei de Kanner (auch: kee Folges N.); 3) Echt.: «Ursache, Grund» — aus wellicher Follig säid dir dann hei?
 
folleglech (bisw. auch folschlech) Adv.: «folglich».
 
follen I trans. Verb. = fëllen.
 
follen II, neben folken trans. Verb.: «walken» — den Tiertech gët gekloapt an gefollt an der Follmillen.
 
Foll- (Walk-) -äerd F.: «Walkerde, Füllererde, weißer Lehm» (verwendet zum Walken des Tuches, zu Scheunentennen, zum Abdichten ineinandergehender Rohre, zur Steingutfabrikation) — Päifen aus F.; -hummer M.: «Walkhammer»; -komp M.: «Walktrog»; - millen F.: «Walkmühle» — Follmillesch hire Familjeprabbeli (sehr großer Regenschirm).
 
Vollek (lok. phV. cf. Ltb. 39) N.: 1) «Volk» — spaßh.: dat klengt V. sollt scho laang am Bett leien — e wibbelegt V.; 2) «das gewöhnliche, niedere Volk» — e geet nët ënnert d'V. — esou gët am (beim) V. gesot — pejor.: esou e V. gehéiert op d'Rumm — wäre mer däers V. eemol lass — wat en affrontéiert V. — V. a Pak — cf. das Komp.: Hääschevollek; 3) «Heer, Kontingent» — e steet (en as) zu Iechternach beim V. (er ist bei den Soldaten in Echternach in Garnison — so bis 1867) — ënnert d'V. gon (Soldat werden); 4) «Bienenschwarm» — cf. das Komp.: Héngervollek sowie auch: gefliicht a kräiche V. (alles, was da fleucht und kreucht).
 
Vollekskichen F.: «Volksküche, Beköstigung der Mittellosen».
 
Folscht, Folschënt (lok. Westen Foulscht) ON.: «Folscheid, frz. Folschette» — Gem. Folscheid, Kant. Redingen — 209; Red.: si kéint do, wéi déi Al vu Foulscht.
 
Folter I F.: «Folter» — span mech nët esou op d'F. — hei an deem Haus as een ëmmer ewéi op der F. (anstrengende Arbeit).
 
Folter II F.: 1) «Getreidesieb» (durch das der Bart von den schon gedroschenen Körnern gesondert wird); 2) spaßh. im Komp.: Gääschtefolter, Geeschtefolter F.: «Gerste- od. Geistesfolter», im Aprilscherz: géi mer d'G. op d'Nopeschduerf sichen.
 
folteren I trans. Verb: 1) urspr.: «martern» (auch: martillechen) 2) abgeschwächt: «peinigen».
 
folteren II trans. Verb.: «Gerstenkörner mit dem Getreidesieb reinigen».
 
Fomecht, Fomett (lok. Foumicht) F.: «Seitenstücke des Karrenbettes» (Wb. 06: «Wagenleiter») — cf. Fobam. [Bd. 1, S. 399]
 
Fomësch, neben Foamësch (Vianden) Folmësch, Fuelmësch F.: «Flugasche, Aschenstäubchen» (cf. frz. flammèche).
 
fomfachen, fumfachen trans. Verb.: «pfuschen, nachlässig und schnell arbeiten» — 't as gefumfaacht (A:çt — Echt.).
 
Fomfei (Ton: 2) F.: «schlechtes Geigenspiel» — dazu das Verbadj.: verfomfeit «verdorben, zugrundegerichtet» (cf. verfomfachen).
 
Fomm Nösl.: Fumm, I F.: «Scherzlüge».
 
Fomm Nösl.: Wumm, II F.: «dickes Weib».
 
Fomm III N.: «schwammiges, verfaultes Holz» (= Féng-, Fengholz — s. d.).
 
fommeg I Adj.: «aufgeblasen, dick» (von Menschen — zu Fomm II).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut