LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Frisée bis Froumbongert (Bd. 1, Sp. 416a bis 417a)
 
Frisée (Ton: 1) F.: «Kraussalat, krause Endivie».
 
friséieren trans. Verb.: 1) «frisieren»; 2) «(einen Text) im Hinblick auf einen bestimmten Zweck zurechtstutzen».
 
Frisel (/frizəl) meist im Pl. Friselen gebr. M.: 1) «Frieselfieber, leichte masernähnliche Kinderkrankheit» — dafür auch: Riselen; 2) «plötzliche Kälteempfindung» — d'Frisele si mer ausgaang (cf. Héngerhaut, Héngerraut).
 
friselen unpers. Verb.: «Kälte empfinden, frieren» — et friselt mech.
 
Frisson (wie frz. aber Ton: 1) meist im Pl. Frissoen, Frissongen gebr. M.: «Schüttelfrost» — op emol krut ech Frissongen an de Réck.
 
Frisur F.: «Frisur».
 
Fritt (meist im Pl. Fritten) F.: «pommes frites, im flüssigen Fett gebackene Kartoffelschnitzel» — eng Tut Fritten (auf der Schueberfouer oder zur Oktave, auf dem Oktavmäertchen gekauft).
 
Fritte(n)-: -bud F.: «Verkaufsstand für Fritten, Restaurationsbude in der Fritten verspeist werden»; -dëppen N.: «großer, meist gußeiserner Topf (mit Drahtsieb), in dem die Fritten zubereitet werden»; -fett M.: «Pflanzen- oder Tierfett, in dem die Fritten gebacken werden»; -fra F., -mann, -männchen M.: «Frittenverkäufer(in)».
 
Friture (wie frz. aber Ton: 1) F.: 1) «kleine, gebackene Flußfische»; 2) «das Fett, in dem Kartoffeln (Fritten), Fische u. dgl. gebacken werden»; 3) = Frittebud.
 
Fritz männl. Vorn.: Var. zu Franz und Fridderech (s. d.).
 
Frivolitéit F.: «Handarbeit mit dem Schiffchen» (gelegentl. auch wie frz. frivolité ausgespr.).
 
Fro (Nösl. spor. frO:ç) F.: 1) «Frage» — Spww.: All (eng) F. as enger Äntwert wäert — Op eng domm F. gehéiert eng domm (bisw. keng) Äntwert; Raa.: wat eng (domm) Fro (as dat) — dat as d'F. — also, d'F. as déi hei — 't as nach eng F. ob e kënnt (es ist nicht gewiß) — dat kënnt nët a F.; 2) Schulspr.: «Prüfungs-, Katechismusfrage und Antwort darauf» — ech wousst déi zweet F. nët.
 
froën (Nösl. /frO:jən — Ind. Präs.: du frees, hie freet, Nösl. frε:(ç)s, frε:çt — Praet.: ech frot, selt. frouch, Nösl. fro:çt — Konj. Praet.: ech freet, seltener fréich, Nösl. frε:çt — Part. Praet.: gefrot, bisw. gefroten, Nösl./frO:çt) trans./intr. Verb.: 1) «fragen» — wat freesch du do? (Esch, Mosel); 2) «verlangen, bitten» — Spww.: Dee vill freet, gët vill (bisw.: näischt) gewuer — Mat Froë vermécht een näischt — Mat Froë kënnt een duerch d'Welt — F. a Kréien as zwäerlee oder D'F. huet näischt ze bedeien, awer d'Kreien (cf. freien); Raa.: ëm Hëllef f. (um Hilfe bitten) — ech f. nët vill (näischt) derno (no him) — fro nach oder ech freet (lok.: friet) nach (deine Frage ist überflüssig) — fro nët laang (zögere nicht, greife zu) — dëse Béier freet nët no (schlecht schmeckendes Bier) — beim Kartenspiel: ech f. (Antwort darauf: ech halen — ech gi mech — ech f. erëm, beim Skat) — ouni gefrot (freiwillig) — hues de scho fir d'Meedche gefrot — en huet mech e (a) Mariage gefrot (er hat um meine Hand angehalten) — en huet sech (en Dag) fräi gefrot — du gës jo nët gefrot oder huet een dech gefrot? (zu vorlauten Kindern) — mir gi jo nët gefrot (wir werden doch nicht um unsere Meinung gefragt) — in der Pennälerspr.: e freet nom Buch (der Lehrer stellt Fragen, die dem Handbuch entsprechen) — ech froë mech ('t freet ee sech) wat lass as — en huet mech eropgefrot (er hat mich herausgefordert — cf. auch: fuerderen) — déi Wuer gët (as) vill gefrot — d'as mech héich gefrot (ich weiß es nicht).
 
Froid (wie frz.) M.: «Verstimmung, Entfremdung, Unstimmigkeit» — et war e klenge F. tëschent hinnen.
 
froisséieren (frz. froisser) trans. Verb.: 1) «zerknittern, zerknüllen» (von Stoffen); 2) «beleidigen» — e war froisséiert.
 
Fromfaaschten (lok. Echt. Frumfaasten, Mosel: Froumfaaschten, Ösl. Frungfaasten) Pl. F.: «Fronfasten» (andere Komp. zu Froun- s. sub Froum-).
 
fromm, frumm Adj.: «fromm» — Déi sin nët all f. déi laang Rousekränz droën — Déi déi gréisst Kräizer schloën, sin nët déi frommst — eng f. Séil; dazu die Abl.: Frëmmegkät, -keet F. (dem Hd. entsprechend).
 
Fron(g) M. = Fraang (s. d.).
 
Front I (frz. Ausspr.) M.: «Dreistigkeit, Unverschämtheit» — fir dat ze soë muss een awer e F. hun; dazu das Verbadj.: frontéiert = affrontéiert.
 
Front II (dt. Ausspr.) F.: «Front» — en as un der F. — géint dëi Ongerechtegkeet musse mer F. maachen (uns gemeinsam zur Wehr setzen)[Bd. 1, S. 417] d'Haiser leien an enger (riichter) F. — déi Bauplaz huet zwielef Meter F.
 
Frontière (Ton: 1) F.: «Grenze, — op der F. (dafür Grenz — s. d.).
 
Fronz F., Froncé (Ton: 1) M.: Gefältel» — dafür Fällercher (maachen).
 
fronzen, fronzelen trans. Verb.: «fälteln» — übtr.: wéi en dat gehéiert huet, du huet en awer d'Stir gefronzt.
 
Frooss M.: 1) «übermäßiger Appetit» — ier deem säi F. bis gestëllt as (cf. Verfroossenhät); 2) «Fraß, schlechtes Essen» — aber auch: et gouf e gudde F. (cf. auch Friess); 3) «tüchtiger Esser, Vielfraß».
 
Froossbatti, -néckel, -pittchen M., -panz F.: «Vielfraß» (cf. auch Friesspanz).
 
Froossecht F.: «großes Essen, Gelage» (cf. Friess).
 
Frotz M. = Fratz I (s. d.).
 
Frotzecht (Redingen) F.: 1) «Portion» (was auf einmal gegessen wird); 2) «ein gutes Stück Arbeit» (= Jon, Jhitt, Jhittecht, Tratt) — loosse mer nach eng F. maachen; 3) «dickes, rundes Paket».
 
frou (phV. cf. Ltb. 94) Adj.: 1) «froh» — Vergleiche: f. ewéi e Geck, Kand, Kinnek, Prënz — Raa.: en as f. (er freut sich) — dees solls de nët f. gin; 2) «zufrieden» — ech war f. wéi ech fäerdeg war, oder: dass de näischt gesot hues usw. — oft in Verbindung mit einem andern Adj.: f. an zefridden (glécklech, monter) — bas de f. dermat? (gefällt es dir? z. B. ein Geschenk); 3) «zugetan» — du gouwe se f. matenän (da verliebten sie sich ineinander) — ech hun dech f. (spaßh. für ech hun dech gär «ich liebe dich») — en as f. dermat (mat him) wéi d'Gääss mam Messer — en as f. mat de Medercher, Pättercher — für «lieben» gibt es überhaupt nur Umschreibungen: ech si f. mat him, ech hun et gär, seltener: léif.
 
Froum-/Fromm-/ Frumm- = Froun (s. d.) in Zussetz.: -bongert M.: Flurname bei Echternach, früher zur Benediktinerabtei gehörig;

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut