LWB Luxemburger Wörterbuch
 
gedoën bis Gefess (Bd. 2, Sp. 23b bis 24b)
 
gedoën Verbadj. (Var. des Part. Prät. zu dun): «vorüber, vorbei» — as dat nët bal g. mat iech? (Wann wird das aufhören?) — kritt dat bal gedou? (Arlon — hört das bald auf?) — 't as gedongen (südöstlich der Hauptstadt: es ist aus, vorüber) — mat mir hoat et gedoun (bei mir ist es aus — Echt.).
 
Gedoës, Gedoons (lok. u. a. Gedous, Gedongs — cf. auch Gedéngs) N.: 1) «Abschluß, Ende» (zu dem vor.) — Echt.: kréit dat kä Gedous? (nimmt das kein Ende?); 2) «Getue, Gehabe» — se hun (féieren) e Gedoons, 't as nët ze soën.
 
Gedold F.: «Geduld» — d'G. geet engem aus, räisst engem (man verliert die Geduld) — d'G. as der Séile Speis, d'G. mécht d'Nare weis — déi geplote Fra as d'G. selwer — ech hun nach ämol G. mat der (Nachsicht) — dazu das Verb. gedëllen (s. d.).
 
Gedras, Gedräs, Gedrees N.: «Drohreden» — Echt.: maach der näist ous seim Gedraichs!
 
Gedrecks N.: 1) «aufgehäufter Schmutz»; 2) übtr.: a) «minderwertige Waren»; b) «minderwertige Naschereien».
 
Gedrécks N.: 1) «Gedränge» — 't war e G. op der Schueberfouer, 't wär kee Su (keng Spéngel) méi op de Buedem gefall — komm, mer maachen ons hei aus deem G.; 2) «Liebkosungen» — Gelecks a Gedrécks; 3) «Art des Druckes» — dat klengt G. kann ee jo nët méi liesen; 4) nach Wb. 06 auch: a) «bedrucktes Zeug»; b) «Drucksachen».
 
Gedrénks N.: 1) «Getränke» — suerg fir d'G.! (oft im Ggs. zu Geéiss — s. d.) — bei Akkordarbeiten, z. B. im Weinberg, heißt es: ech hale mer d'G. aus; 2) «das Trinken» — déi rout [Bd. 2, S. 24] Nues kënnt vum ville G. (meist aber: Drénken).
 
Gedriff(s) (lok. Gedrif, Gedrëff) N.: 1) «Bestreben, Tätigkeit, Geschäftigkeit» (s. Driff) — 't as kee G. an deem Haus, un (hannert) deem Jong; 2) techn.: «Getriebe einer Maschine»; 3) «Werkstätte, Fabrikanlage» — déi hun e schwéiert Gedriffs.
 
Gedubbers, Gedudders N.: «anhaltendes Schelten».
 
geduppt Verbadj.: bes. Zubereitung der Kartoffeln — cf. gebunzelt, bootschen, bunselen.
 
geduucht, gedugen(t) (gemeinlux. ach-Laut, Nordosten ich-Laut wofür lok. geduuscht) Adj.: 1) «tüchtig, rüstig, beherzt» — Echt.: geduuscht Kadetten (stramme Burschen); 2) «raffiniert» (bes. in Geldsachen).
 
gëedert Verbadj.: «geädert» — d'Blat as reng g. — s. Geoders.
 
Geéiss N.: «Eßwaren» (im Gegs. zum Gedrénks) bisw.: bei der Houchzäit suergen dem Meedchen séng Eltere fir d'G., dem Jong séng fir d'Gedrénks.
 
geéisseg Adj.: = éisseg.
 
Gefaach (Pl. Gefaacher, Ga.: Gefächer) N.: «Fach, Unterabteilung, Regal».
 
Gefaangenen, Gefaangener (Pl. Gefaangen, Gefaangener) M.: «Gefangener» (bes. Kriegs-, politischer Gefangener — cf. Prisonnéier).
 
Gefaangeschaaft F.: «Kriegsgefangenschaft».
 
gefaasst Verbadj.: 1) «gefaßt, beherrscht»; 2) «vorbereitet» — op déi Äntwert war ech nët g.
 
Gefachs N.: «häufiges Zuschlagen» bes. «das Schlagen der Kühe mit dem Schwanz» (etwa beim Melken).
 
Gefackels N.: «Hin- und Herreden».
 
gefalen intr. Verb.: «gefallen» — Spww.: Deem enge gefällt d'Mamm, deem aneren d'Duechter (Meedchen) (es gibt verschiedene Geschmacksrichtungen) — Schéi sin as vill (gutt), G. as méi — Raa.: wiem et nët gefällt. dee späizt et eraus (kann et erausspäizen) — dat do gefällt mer — esou gefälls de mer (dem Pätter — oft ironisch) — e gefällt mer guer nët (der Kranke sieht schlecht aus) — wann et der nët gefällt, da looss et stoën — 't gefal der oder et gefal der nët, 't gët gemaach (ob es dir gefallen mag oder nicht, es wird gemacht) — 't wëllt alle Männer g.
 
Gefalen M.: «Gefallen» — maach mer dee G. a géi — e geet, schwätzt em scho laang zu G.
 
Gefaulenz N.: «Faulenzerei».
 
Gefautels, Gefuddels N.: «Falschspielerei».
 
Gefäll N.: «Gefälle» — den Daach huet nët genuch G. — d'Stéck huet zevill G. (zu abschüssig zum Pflügen).
 
gefälleg Adj.: «gefällig» — wat g.? oder: wat wier dem Här g.? (was wünscht der Herr?) — zevill g. as dacks geféierlech.
 
Gefällegkeet F.: «Gefälligkeit» — eng G. as där aner wäert.
 
Gefech(t)s N.: 1) «Fechtkampf» — dafür auch: Gefecht, Gefiecht(s); 2) «Bettelei».
 
Gefees, Gefeez N.: «Abfälle bei Getreide, Gemüse, Obst» (im bes. Abfälle beim Dreschen, nach Entfernung des Strohes).
 
geféierlech Adj.: «gefährlich».
 
Geféierlechkeet, -kät F.: «Gefährlichkeit» — bei där Affär as keng G.
 
Geféiers, Gefiers, Gefuers N.: «Art des Fahrens» (meist pej.).
 
Gefëlls N.: «Füllsel, Füllung, Füllmaterial» (cf. Fëll).
 
Gefëmms N.: 1) «unmäßiges Rauchen»; 2) «etwas zum Rauchen» (wie Fëmmes — s. d.).
 
Gefengs, Geféngs N.: «geronnene Molke» (nach Abschütten des Wässech — s. d.).
 
Gefénkels N.: 1) «Gefunkel» (etwa der Sterne, des schnee- und eisbedeckten Bodens usw.); 2) «Augenzwinkern» (zum Zwecke der unauffälligen Verständigung).
 
Gefenn N.: «Hochmoor» — de Wand kënnt vum Hugefenn op Wampech (vom Hohen Venn nach Weiswampach).
 
Gefënsels, Gefënzels N.: «das Ausgefaserte».
 
Gefëschs N.: 1) «Fischerei» — dazu übtr.: «Nasenbohren» — hal op mat deem G.; 2) «allerlei Fische»; 3) «Fischgeruch».
 
Gefëspels N.: «übereifriges Getue» — esu e G. gät mer widder d'Geméit (Echt.).
 
Gefess N.: «Fessel der Huftiere, Köte» — dafür Ga.:

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut