LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Gehëlz bis G(e)léis (Bd. 2, Sp. 27b bis 28b)
 
Gehëlz (lok. Westen Gehéilz) N.: 1) allg.: «Gehölz, Ansammlung von Holz»; 2) «Wäldchen» (cf. die Zussetz.: Ënnergehëlz) — Red.: wiers de gutt am G. (etwa: wo der Pfeffer wächst); 3) im bes.: «Bau- und Schnittholz».
 
Gehir(en) (Ösl. nur Gehirren mit erhaltener Endsilbe) N.: «Gehirn» (cf. auch: Hiren).
 
gehoojhem, gehoujhem (lok.: -schem) Adj.: «gehorsam, untertänig».
 
Gehoojhem (u. Var. s. d. vor.) M.: «Gehorsam».
 
Gehotters N.: «Abfälle von Stroh, Schutt u. dergl., in denen die Hottermais sich gerne aufhalten» (cf. Hottermaus).
 
gekarozecht Adj.: «mit gewürfeltem Muster».
 
Gekäers N.: «Kerne» (des zur Musbereitung ausgenommenen Steinobstes).
 
Gekiewerléks N.: 1) «viele Maikäfer»; 2) «Zaudern vor dem Handeln» (nach Art der Maikäfer, die zielen vor dem Fliegen).
 
Gekläpps (lok. Echt.:/kleeps, gə- /kliips, gə/kloops) N.: 1) «Geklopfe» — wofür aber meist das vom Inf. klappen (s. d.) hergeleitete Geklapps, Gekloaps (Echt.); 2) im bes.: «Mehl, Eiweiß, zu einer sämigen Masse geklopft» — ech hauchen der an d'G. (wegwerfend) — spaßh.: et gouf G. ower kee Paangeg (Prügel — aber auch: viel Gewäsch und wenig Wolle).
 
Geklaisels N.: «Heimlichtuerei».
 
Geklënters, Geklëtters N.: «Klitterschulden, Ansammlung kleiner Schulden» (Wb. 06 auch «Tand»), lok. dafür auch Gekloters (cf. aber auch: kloteren).
 
Geklu(u)gs (-xs) N.: «Klügelei, Tüftelei».
 
gekraiderecht, gekraidereg, gekraidert, gekrait(st) Adj.: «würzig» — de Wäin huet e gekraidereche Goût (der Wein hat einen würzigen Geschmack — häufig iron.) — d'Träipe sin zevill g. (zu stark gewürzt) — g. Biren (Bergamotte-, Laangbiren).
 
Gekraiders, Gekraits N.: 1) «Kräuter»; 2) «Gewürzkräuter» — Dou G. an d'Zopp (Echt.).
 
gekräizerecht Adj.: «kreuzförmig, übers Kreuz gemustert» — wäiss a blo g.
 
gekrausel(ech)t Adj.: «kraus, gekräuselt» — g. Zalot, gekrauselte Kabes (cf. auch krauseleg) — eng g. Nues. [Bd. 2, S. 28]
 
gekréchelt Verbadj.: «über-, ausgekötet» (vom Pferd) — d'Päerd as g. (das Pferd hat den Fuß verrenkt) — dafür heute meist: d'Päerd buléiert (cf. frz. bouleté «ausgekötet») oder iwwernéckt.
 
Gekrësch(s) N.: «andauerndes Weinen» — vill G. a winnig Läd (Heuchelei bei einem Sterbefall — Echt.).
 
Geläbber, Geläbbesch N.: 1) allgem.: «lose, lappige Fleischteile»; 2) im bes.: a) «Wamme»; b) «männl. Geschlechtsteile».
 
Geläch(s) N.: «Gelächter» (meist mit pej. Nebensinn — anders das vom Inf. laachen hergeleitete Gelaachs — cf. auch das Plurale tantum Läch M. Pl.).
 
Gelad(d)ers N.: 1) «dummes Geschwätz» (cf. Laders, Laderi); 2) «fortwährende Näscherei» (cf. Gladder).
 
gelantert Verbadj.: nur in der Ra. wéi gelantert (von Menschen, Tieren und Pflanzen — von letzteren auch lantereg) «schwach, abgemagert, ohne Saft und Kraft» — Haut déck, muer dënn ewéi g. — no engem Wieder mat Knëppelsteng sin d'Riewe wéi g. (cf. das Verbum lanteren).
 
Gelääfs, Geleefs N.: «Lauferei» (meist unnütz u. lästig) — dafür auch das regelmäßigere Gelaafs.
 
Geläf, Geleef (Pl. Geläwer — lok. phV. Echt.: Klääf, Nösl.: Gléif) N.: «Blattwerk von Möhren, Rüben, Kartoffeln usw.» (dafür auch einsilbig: Gläf, Gleef) — se rappen d'Rommele mam G. eraus — 't as alles an d'G. geschloen — schwéier G. a kleng Gromperen.
 
geläfeg, gelefeg Adj.: «geläufig» — d'Wuert as nët g., as mer nët g. (ungebräuchlich, veraltet) — d'Franséisch kënnt em g. — en huet séng Lektioun g. opgesot — en huet eng g. Ried (er kann gut reden).
 
Gelänn N.: «Gelände» — 't war kee Mënsch a kee Béischt méi am G.
 
Gelänner N. (lok. bisw. M.): «Geländer» (auch Glänner).
 
geläden, geleden trans. Verb.: «begleiten, führen».
 
Gelät, Geleet N.: — ech gi mat dir zu G. (ich begleite dich) — en huet em dat lescht G. gin (er ging mit beim Begräbnis).
 
Geleefnes (lok. Echt.) N.: «Erlebnis» — bes. Pl. Geleefnesser.
 
geleën (lok. Westen gelee) Verbadj.: 1) «gelegen» (örtl.); 2) «niedergekommen» (von der Wöchnerin) — si as g.; 2) «passend, willkommen, gerade recht» — dat kënnt mer, du kënns mer grad geleën.
 
Geleënhät, -heet F.: «Gelegenheit» — d'G. kucke goën (auf die Brautschau gehen) — bei der éischter G. — ech maachen et ménger G. no — ech hat nach keng G. — ech profitéiere vun der G. — wann d'G. sech weist — do hues de nees eng G. verpasst — d'G. mécht den Déif (an den Déif schaaft d'G.) — Hüllwort: as hei keng G.?, wou as är G.? (WC).
 
Geleënhätsaarbechter M.: «Stundenarbeiter» auch: «träger, nachlässiger Arbeiter».
 
geleëntlech Adv.: «gelegentlich, bei Gelegenheit».
 
geléi Adj.: «gelind» — en as g. nidderkomm beim Falen.
 
Geléiersamkät, -keet F.: «Gelehrsamkeit» (halbgelehrtes Wort mit leicht ironischem Unterton) — e stécht voller G. — G. notzt hei nët vill.
 
geléiert Adj.: 1) «gelehrt» — wat méi g. wat méi verkéiert — héi g. (hochgelehrt); 2) «gelernt» — e geléierten Aarbechter.
 
Geléierten M.: «Gelehrter» — iron.: hire G. (von der Ackerbauschule) wäerd elo d'Wiesen an d'Luucht bréngen.
 
Geléierthät, -heet F.: «Gelehrsamkeit».
 
geléift Verbadj.: «beliebt» — vun alle Leit g. (bisw. statt: bei alle Leit beléift — s. d.).
 
G(e)léis (lok. Mosel Gelees, Pl. -er, -en, Nösl. Gläs) N.: «Fahrtrinne, tiefe Wagenspur im Weg» — Gléiser bis un d'Nuewen.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut