hondsen, honzenGehondsHondserei, HonzereiHondsert, HonzertHonnären, HonneurenhonnerenhonnertHonnertHonnerterhonnert-honnertälefhonnertjäreghonnertjäreghonnertjäreghonnertmolhonnertstHonoluluhonorabelHonorabilitéitenHonorairenHonsréckHoochhoochenHooschHooss, Hooss(el)echt, Hoossel(t), HoasslichthoosseghoosselegH.-kät, -keethooss(el)enHopéiterhopphopp(e)lahoppelenHoppertHoppertHoppeschhaffHopsassahopsenHopsereiHopsertHoraireHora(a)ssHora(a)ssHora(a)ssHorizontHorrbockHorriHors d'œuvreHoquetHortenseHossegässelHos(s)elhos(s)elegHoselegkät, -keetHotelHotellierHotelskaschtHotelskichenhott(s)hottsfatz, hotts a fatzhottsgeckegHotter-HotterbuedemHottermaushottereghotzelegHotzelge-, verhotzeltHou, Huhou houHouhouhou-Hou-HouälterHoubëschhoubeschthoudäitschHoufesthoufes(ch)tdagHoufeschtdeghoufes(ch)tlechHougeriichthoumasshoumännchenhoumiddeg-méidighouspronkshouwaldHo(u)chzäitHouchzäider (-zäiter, -zeiter)Houchzäits-HouchzäitsdagHouchzäitsgaaschtHouchzäitsgeschenkHouchzäitsgezeiHouchzäitskledéngHouchzäitskutschHouchzäitsleitHouchzäitsnuechtHouchzäitsräs | hondsen, honzen intr. Verb.: 1) «nach Hund riechen» — in dieser Bed. dafür auch hëndsen; 2) «unflätige Reden führen» — cf. Aasch; dazu die Abl.. Gehonds N.: «unflätige Reden».
Hondserei, Honzerei F.: «zotenhaftes Gespräch, unzüchtige Handlung».
Hondsert, Honzert M.: «jem., der (gerne) zotenhafte Gespräche führt».
Honnären, Honneuren (mit und ohne Artikulation des anl. h-) Pl. M.: «Ehrenbezeigungen» in der Ra.: de Buergemeeschter huet d'H. gemat.
honneren intr. Verb. = onneren (s. d.) — Nösl. lok. phV. zu hënneren.
honnert Num. card.: 1) «hundert» —nët emol ee vun h. géif dat son — ech kënnt em der h. fir än nennen — Kinderscherz: So mol h.!, erfolgt das gewünschte Stichwort, so entgegnet der Frager du hues an d'Box gedonnert; 2) «sehr viel, große Anzahl» — 't waren hirer (op d'manst) h.; 3) substantivisch gebr.: Honnert N. «das Hundert» — ech hun em et schon Honnerte Mol gesot — e schwätzt an d'H. (auch: an d'Honnerten) eran (gelegtl. Zus.: bis d'Dausend(st) voll as — in dieser Ra. auch das Num. ord. — cf. honnertst) — ähnlich: e lieft an d'H. eran (er lebt planlos, ohne an die Zukunft zu denken) — e keeft (verkeeft) d'Nëss (m)am H. — ech hätt gär en H. Nëss.
Honnerter M.: 1) «die Zahl hundert» — maach emol den éischten H. voll; 2) «Hundertfrankenschein» — dat huet mech en etlech Honnerter kascht.
honnert- -älef in der Ra.: en as méi domm wéi h.; -järeg Adj.: «hundertjährig» — bes. in der Bezeichnung: honnertjärege Kalenner M.: «hundertjähriger Kalender» — sprichwörtlich gewordener Name, den anscheinend im Jahre 1721 als erster der Erfurter Buchhändler und Verleger Weinmann einer von ihm veranstalteten Neuausgabe einer Sammlung von Wetterbeobachtungen aus dem 17. Jahrhundert gegeben hat; im Verzuge der Wiederaufbaubestrebungen auf dem Gebiete des Ackerbaus nach dem 30jähr. Krieg versuchte der Abt Moritz Knauer aus dem Kloster Langheim a. Rhein eine rationellere Planung durch genaue Buchführung über die zwischen dem 21. März 1652 und dem 20. März 1659 von ihm gemachten Wetterbeobachtungen zu gewährleisten; nach damaligen astrologischen Vorstellungen mußte das Wetter sich alle sieben Jahre nach demselben Zyklus wiederholen; seither sind über 125 Neuausgaben dieser Beobachtungen in aller Welt (sic!) veranstaltet worden. (Nach A. HOFMANN, im Kosmos-Band 3, 1955) — bei andauerndem schlechten Wetter pflegen manche (nicht nur ältere) Leute eine Besserung vorauszusagen mit dem Hinweis: den honnertjärege Kalenner prophezeit ës — an solche «wetterkundigen» Leute ergeht dann auch die Frage: wat seet den honnertjärege Kalenner? — eng honnertjäreg Feier F.: «Jahrhundertfeier»; -mol Adv.: 1) «hundertmal»; 2) meist lediglich: «viele Male» — in volkstümlicher Übertreibung heißt es [Bd. 2, S. 175] gerne: ech war ewell (méi wéi) h. um Heischtermaart, obwohl dieser Markt nur einmal im Jahre stattfindet (s. Heischt) — ech hun der ewell h. gesot, du solls d'Fangeren dovun ewechloossen — et kann een (em) h. dat selwecht soën, hie léisst sech nët stéieren.
honnertst Num. ord.: 1) «hundertst» — nët den honnertsten Deel as wouer — deen H. géif dat nët soën, glewen; 2) häufig subst.: hie kënnt vom Honnertsten an d'Dausendst — hie lieft an d'Honnertst eran (cf. auch honnert sub 3).
Honolulu ON. in der Ra.: wäers de gutt zu H. (wo der Pfeffer wächst — ländlich-volkstümlich gerne zu hanner Lulu entstellt — anderswo statt dessen gerne: am Hindu(i)stan).
honorabel (mit und ohne Artikulation des anl. h-) Adj.: «ehrenwert».
Honorabilitéiten Pl. F.: «Honoratioren» (cf. dazu das lokale Hobist).
Honorairen Pl. M.: «Honorar» (des Arztes, Rechtsanwaltes).
Honsréck geogr. Name: «Hunsrück» gelegtl. abschätzig, mit der Bed. der Ärmlichkeit verbunden: 't as eng arem Louder aus dem H. — dafür auch Waldland.
Hooch (Ösl. -ç) M. (lok. F.): 1) «Handinstrument zum Häufeln» (bes. der Kartoffeln); 2) «Häufelpflug» — in dieser Bed. dafür auch: Ho, Hok (cf. u. a. häfelen).
hoochen intr. Verb.: = hoken.
Hoosch F.: = Hausse sub 2 (s. d.).
Hooss, Hooss(el)echt, Hoossel(t), Hoasslicht (lok. Ostrand -oa-, -icht) F.: «Hast, Übereile, Nervosität» — ech war an enger H. — an der H. hat et sech nëmmen hallef ugedon — dafür auch (mit Kürze): Hos(s)el.
hoosseg (-oa-, -ig), hoosseleg Adj.: «eilig, hastig, überstürzt, nervös» — en hoossege Mann soll keng Ochsen dreiwen (gelegtl. mit der lok. Neckerei verbunden: a wär en och vun Dickerech) — dazu die Abl.: H.-kät, -keet F.
hooss(el)en (-oa) Verb.: 1) intr.: «(sich) eilen, hasten» — Echt. wann s d'esou hoass, da kréis d'e Stéch (de Steech) an d'Säit; 2) trans.: «in der Hast abfertigen» — en hat esou vill Leit am Buttek, en huet alles missen h.
Hopéiter M.: «beschränkter Mensch».
hopp (cf. dazu hëpp) Interj.: Ruf zum Antrieb — häufig in Verb. mit andern Wörtern: dajee h., allez h.! — h. a fort! — h. a virun! — h. an derduerch! — ech hat et knapps gesot, an hien h. an duerch d'Bascht (an derduerch, an der Deiwel) — gelegtl. als Prädikatsnomen: hien as h. a fort — h. mat iech! — elo geet et h. an d'Bett! — Kinderreim: H., h. Päerdchen, Zou der grousser Häerdchen (zou der rouder Millchen), Eist Gréisst dat kritt e Fillchen, dat Fillchen (Dim. zu Fillen «Füllen») huet e wäisse Fleck, 't werft eist Këndchen an den Dreck, Pardutzeli, pardutzeli, Do läit et do — zu Beginn statt h. häufig auch jupp (s. d.) — andere Var.: H. h. Päerdchen, Mir reiden op de Mäertchen (Dim. zu Maart «Markt»), H., h. Fillchen, Mir reiden no der Millchen, D'Fillchen huet e wäisse Fleck usw. (d'Fillchen dréit e Säckelchen, de Jhämpi as e Quäckelchen); H. Marjännchen, h. Marjännchen, Looss déng Pëppercher (Dibbes-cher) danzen — oder: looss déi Baueren danzen!
hopp(e)la Interj.: 1) bisw. ähnlich wie hopp (s. d.); 2) bes. beim Fallen, Springen, Stolpern — 't soll een nët h. son, dees 't wier ('t ass) een doiwwer — h., elo wars de bal gefall!; 3) gelegtl.: Ausruf der Freude, Befriedigung (beim Gelingen).
hoppelen intr. Verb.: «hoppeln, humpeln».
Hoppert I männl. Vorn. = Var. zu Haupert (s. d.).
Hoppert II M.: «Rindenflöte» (cf. Happ III).
Hoppeschhaff Hofname, bei Rindschleiden.
Hopsassa M.: 1) «leichtlebiger Mensch»; 2) «ausgelassener Tanz, ausgelassenes Treiben» — huet deen H. da bal en Enn?
hopsen intr. Verb.: «hüpfen» — 't as gehopst wéi gesprong(en) (es ist dasselbe).
Hopserei F.: «unformales Tanzvergnügen».
Hopsert M.: 1) «kurzer Sprung»; 2) «lustiger Tanz» (cf. Hopsassa, Hopserei);
Horaire (wie frz., auch mit anl. h- und Ton: 1) M.: «Fahrplan (bes. der Eisenbahn), Stundenplan» — dafür gängig, aus dem Hd. Faarplan(g) (cf. dazu BRUCH, Chemins de Fer et Patois, Cahiers lux. 1953). | |