LWB Luxemburger Wörterbuch
 
iewescht bis importéieren (Bd. 2, Sp. 204b bis 205b)
 
iewescht II Adj. = iewenzeg, iefzeg II — bes. in den Raa.: i. Säit (Nord-, Schattenseite, Kehrseite) — ieweschte Wand (Ggs.: ënneschte Wand, wofür lok. auch: preisesche Wand).
 
Iewescht II (lok. Iewischt, -icht) F. (N.): «auf der Nord- oder Schattenseite (also ungünstig) gelegenes Ackerland» (wie Iewent — s. d.).
 
Ieweschtgänn, Iwwergänn F.: = Ierzegänn (s. d. sub Gänn, u. Ierbësse-) — op der Ieweschgänn, auch: déi éischt Gänn.
 
Ieweschtklausen ON.: «Eberhardsklausen» (Wallfahrtsort nördlich von Piesport an der Mosel — früher von Luxemburgern viel (gelegtl. noch heute) aufgesucht — Hauptanliegen der Pilger: baldige Heirat) — zu I. kuckt den helege Clemens aus der Turliicht eraus, wann d'Jongen an d'Medercher bieden: Heil'ge Klemantes, beschier mer e Man, Kän alen a kä kalen, Kä Sëffer a kä Schmësser (= Raufbold), Geméitlech (frëndlech) op der Strooss, Dohäm an am Haus gelooss, Genichlech am Beet, O hail'ge Klemantes, datt än esu än heet! (ostlux. Ma.) — Varianten: . . . kä Kläpper a kä Räpper . . . genichlech am Bett, dat än esou än hätt!
 
Ieweschtpietres, -péitres ON.: «Oberpetruß» (stadtlux. Wohnviertel im oberen Petrußtal).
 
Ieweschtschlënner ON.: «Oberschlinder» — Gem. Hoscheid, Kant. Diekirch — 117.
 
Iewerléng(en) ON.: «Everlingen» — Gem. Useldingen, Kant. Redingen — 221.
 
Iewe(r)léngesche Kéis M. = Hie(r) werléngesche Kéis.
 
Iff (lok. Südosten — Canach) M.: «Markzeichen beim Knabenspiel» — stell dech op den Iff — du bas nët um Iff, 't gëlt nët — dafür gängig: Mol, cf. auch Hiff, Miff.
 
Igel ON.: «Igel» — deutscher Grenzort bei Wasserbillig; daselbst steht die Igeler Sail F.: «Igeler Säule».
 
Igel (/i:jəl, /ijəl) M. (lok. auch F.): «Igel» (andere Syn. sub däreg Échel I/194) — e Kapp ewéi en I. (mit struppigem Haar), auch: Igelskapp.
 
Iger F. lok. = Éiger (s. d.).
 
Ignaz (/iŋna:s, -nAts) männl. Vorn.: erscheint gekürzt als Na(t)z, Gnatz. [Bd. 2, S. 205]
 
ignoréieren (injo-) trans. Verb.: «übersehen, übergehen» — en huet mech einfach ignoréiert — loosse mer déi Saach do léiwer i.
 
I(i)chtel-, I(i)chterchen M.: 1) «Fitis, Weidenlaubsänger» — andere Syn. sub Fitis; 2) übtr.: «schwächliches Kind».
 
iichten (lok. Echt.) intr. Verb.: «schaffen, sich betätigen» — wat soll en alt iichten a verriichten?
 
iichter Adj.: = niichter.
 
i(i)rgend-s. irgend-.
 
i(i)rge(nd)s Adv. = lok. phV. zu éi(e)rens(t) (cf. auch anzwou).
 
Iks M.: «Spott» — si hun den I. mat em gemat — cf. izen I, Uz.
 
ilger prädikatives Adj.: in der Ra.: ech sin i. = ech hu laang Zänn (Zahnfleischreizung nach dem Essen von Sauerobst) — dafür hd. auch «eiliger Zahn» (dens stupidus).
 
Illecht (-icht, Mosel auch: Hillech(t)) F.: «Gefühl der Leere im Magen».
 
illeg Adj.: 1) «minderwertig» — beim Kartenspiel: illeg Kaarten (die Karten von der Zwei bis zur Zehn); 2) von einer kranken Kuh: «mit angeschwollenem Euter» (früher einer Verhexung zugeschrieben — Mittel dagegen Hinschkraut).
 
illegal Adj.: «ungesetzlich».
 
Illuminatioun (Illü-, Illi-, Ille-) F.: «Festbeleuchtung»; dazu das Verb.: illuminéieren und bes. das Verbadj. illuminéiert (dies auch, wie im Frz., übtr.: «durch den Genuß alkoholischer Getränke gerötet und angeregt»).
 
Illusioun F.: «Illusion, falsche Hoffnung» (meist im Pl. gebr.) — maach der nëmme keng Illusiounen (erwarte dir nicht viel) — ech maache mer keng I. (ich kenne den wahren Sachverhalt) — auch pleonastisch: keng falsch Illusiounen.
 
Illustratioun F.: 1) allg.: «Bebilderung, Buchschmuck»; 2) «illustrierte Zeitschrift» (bes. die frz. Zeitschrift «L'Illustration»); dazu das Verb.: illustréieren und bes. das Verbadj. illustréiert, substantivisch: eng Illustréiert (scil. Zeidong) «eine illustrierte Zeitung» — spaßh.: en huet de ganzen Hënner illustréiert (blaue Flecken, nach Prügeln).
 
Imaginatioun F.: «Einbildungskraft» — en huet keng (Grimmel) I.
 
Imche Podimchen spaßhafte (ostlux.) Anrede, etwa in der Ra.: hee los, Imche Podimchen (Imchen = ostlux. Var. zu Éimchen).
 
Imitatioun (-tA/sjioun) F.: «Nachahmung, nachgeahmter Gegenstand» — deen Tapis as nëmmen (eng) I.; dazu das trans. Verb.: imitéieren und bes. das Verbadj. imitéiert «unecht».
 
immens, immenzeg Adj.: «sehr groß» — dat Haus huet i. Zomme kascht — häufig auch adverbial: «sehr» — en huet en i. räicht Meedche bestuet.
 
Immöbel M., Immobilien, Immobilienhändelergeläufig in der Geschäftsspr., aus dem Hd.
 
Immortell F.: «Immortelle» — Pobeier-, Stréiblumm.
 
Impass, Ëmpass M.: 1) «ausweglose Lage»; 2) beim Kartenspiel: «Aufsparung der besten Karten» (um dem Gegner eine Falle zu stellen).
 
Ipermeabel M.: «(wasserdichter) Regenmantel» (cf. Ree(n)mantel).
 
impertinent Adj.: «frech, anmaßend, anspruchsvoll» — dafür auch pertinent, lok. pretenent (dies mit frz. «prétentieux» zusammengebracht) — dazu das F. Impertinenz, Impertenenz.
 
imponéieren Adj.: «imponieren, beeindrucken» — mat dénger Frechheet kanns de mer nët i. — esou imponéiers de mer!
 
importent Adj.: «wichtig, wichtigtuerisch»; dazu das F. Importenz.
 
importéieren trans. Verb.: «einführen» — dazu auch das M. Import.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut