| Knupp (Pl. Knuppen, lok. Knipp, Dim. Knippchen s. d.) F. (Ösl. auch M.): 1) «Beule» — wuer hues de dech gestouss, du hues jo eng K. op der Stir (eine Beule an der Stirne) — spaßh.: la K., die Bëls; 2) «Anschwellung, Geschwulst» — dat gët eng K. an de Bauch (z. B. wenn jemand einen dicken Apfel ißt); 3) «Höcker»; 4) Pl. «weibliche Brust, Busen»; 5) «dickes, unförmiges Stück» (etwa Holz, Lehm, Gold, Zucker), auch von einem unförmigen [Bd. 2, S. 416] Aststück gesagt, das sich unter dem gehauenen Holz befindet (Ga) — eng K. Zocker — en hat mer eng K. Ham erofgegarrelt, ech hätt fir eng Stonn drun ze knae gehat; 6) bezeichnet gewisse Arten von Kohl, gelgtl. auch von Stoppelrüben (letzteres z. B. lok. Kirchberg) — s. Knuppekoul; 7) «kleines Zuckergebäck» (lok. Echt.); 8) a. «Hügel, Anhöhe, Erhöhung im Gelände» (Nösl. in dieser Bedeutung M.) — häufig in oder als FN. — hiirt Haus läit op der K. — 't kann näischt waassen an däm Stéck, 't leckt ganz um K., wu kä Buaddem mi as (Nösl.: es kann nichts wachsen in jenem Stück Land, es liegt ganz auf der Anhöhe, wo kein Ackerboden mehr ist) — wann den X. stierft, da gët et e Lach an de Buedem an eng K. uewendrop; b. «Ortsviertel» z. B. in Wiltz, Niederwiltz, Bondorf, Weidingen (dort a. Straßenname) — ä vum K. (Bondorf); dazu der Hausname a Knuppen (auf einer Anhöhe gelegen) cf. a. zu 11 b; 9) übtr. «dicker, plumper Mensch» — eng K. (Flääsch) (von einer dicken Frau gesagt); 10) «Schlag mit der Faust» (meist Pl.) — e kritt Knuppe gesat (er bekommt Schläge) — lo get et Knipp (Nösl.) — cf. Knuppes sub 3; 11) a. «derbe Faust» — ech wëllt deem nët ënner d'Knuppe geroden; b. iron. für «grobe, ungeschlachte Sippschaft» — en as a Knuppen doheem; 12) s. Bécksert — wat as dat eng K.! (verächtlich); 13) als Quantitätssteigerung in den Raa. mer hate Knuppe Fräd (wir haben uns außerordentlich gut amüsiert, auch iron.) — en huet Knuppe Gold (auch en huet Gold mat Knuppen).
Knuppauto M.: «elektrisch getriebenes Auto, Scooter» (Rummelplatzspiel).
Knuppe(n)-/knuppen- -batti M.: «Grobian» (auch mit andern Vornamen verbunden); -déck Adj.: «faustdick» — en huet et k. hanner den Oueren (ist mit allen Wassern gewaschen); -haart Adj./Adv.: «steinhart» — 't as k. gefruer (steinhart gefroren); -koul (Pl. -kéil) M. s. Kolraf sub 2; -schank (lok. Bollendorferbrück) F. s. Béckel II, Knéchelchen; -zocker M.: s. Houschtzocker.
knuppeg Adj.: 1) «uneben, höckerig» — e knuppege (knuppeche) Wee — s. knubbeleg; 2) «begütert, reich» — e knuppege Bauer; 3) «ungeschlacht, schwerfällig» — s. knuppesseg — dazu die Abl.: Knuppegkät, Knuppessegkät F.
knuppen V. trans.: 1) «mit der geballten Faust schlagen, verhauen» — en huet em eng gutt geknuppt — se hun op e geknuppt, datt et geknaalt huet — lo knuppt et (jetzt gibt's Schläge, auch: es donnert, es schießt s. sub 3); 2) «heftig anprallen» — elo hannen sin zwéin Autoën openä geknuppt; 3) «knallen, dumpf schallen» — am Krich huet än et dack k. héieren (hat man es häufig knallen gehört) — gët geknuppt? (so fragen Jugendliche vor der Kinovorstellung, um sich zu vergewissern, daß es wunschgemäß rauh hergeht); 4) trans. u. absl. «büffeln, ochsen» (Pennälerspr.) — e knuppt de ganzen Dag — en huet drop lass geknuppt, an 't as em dach nët duergaang (ist trotz eifrigen Studierens im Examen durchgefallen) — wat knupps de do? — ech knuppe meng Geometrie; 5) (gemein) «coire»; ad 1-4 die Abl.: Geknupps N., Knupperei F. — dat war eng K., 't gouwen der elauter wéi keng kleng (scil. Schläge) — dazu der Hausname a Knuppen.
Knupperdulles s. Knubberdulles.
Knuppert M.: 1) «fester Stoß, schwerer Aufschlag beim Fallen» — wat gouf dat e K.!; 2) «krachendes, auch dumpfes Geräusch» (etwa Donner, Kanonendonner) — s. Poufert, Knalert, Kraachert; 3) s. Bécksert; 4) s. Klutert sub 2; 5) «Kirmesknallstein» (der beim Aufprallen auf den Boden einen lauten Knall gibt).
Knuppes M.: 1) «Grobian»; 2) «jemand, der rücksichtslos zuschlägt»; 3) (Plur. tant.): «Schläge» — lo gët et K.!; 4) «saurer Wein» — s. Knuet sub 10.
knuppesseg (Merschertal; Ostrand: knuppesig) Adj.: «ungeschlacht, schwerfällig» — s. knubbeleg.
Knusel (Osten) s. Knujhel.
Knuseloarbicht (lok. Echt.) F.: «Pfuscharbeit».
Knuselprouder (lok. Echt.) M.: «Schürzenjäger» — de K. as een, deen d'Fangere nët hale kann voan de Fraleit oder dee gären ëm d'Fraleit erëmhantéiert.
knuselig (Osten) s. knujhelig.
knuselen (Osten) trans. V.: 1) u. 2) wie knujhelen s. d.; 3) «hinunterwürgen» — da knuselen se su dat Eessen eran (sie würgen das unordentlich zubereitete Essen hastig hinunter); 4) «die Zeit vertrödeln» — ad 4 s. verlabréieren, verkléngelen — ad 1-4 die [Bd. 2, S. 417] Abl.: Knuselerei F. und die Zussetz. verknuselen s. verknujhelen.
Knuseler (Osten) s. Knujheler — ad 2 die Zussetz. Fraleitsknuseler M.
Knut (lok. Esch-Alz.) M.: «Murrkopf».
Knutt s. Knuet.
Knutz, Knutzel F.: s. Knackert, Knaup.
knutzelen s. knaupen.
knu(u)tschen trans. V.: 1) «feine Wäsche mit den Händen bearbeiten» — cf. knéitschen; 2) «an Weibern herumhantieren» — dazu die Zussetz.: Knu(u)tschfleck M.: «Resultat ungestümer Liebesbezeugung» — Abl.: Geknu(u)tschs.
Knuwel M. (lok. Echt.) s. Warrel.
Kochel (koxəl, Nösl. koçəl) F.: a. bes. im Ösling allgem. für «Pilz, Schwamm» — ein eßbarer Pilz (meist Wiesenchampignon) heißt dort: eng gutt K. (Lellingen), di wäiss, di richtig K. (Dorscheid), Eesskochel (Weicherdingen), Äässkochel (Helzingen) — ein Giftpilz heißt dort: gëfteg K. — e gät op wéi eng K. — en dät sech op wéi eng K. (vom Kleinkind, das sich besonders schnell entwickelt); b. im Westen für «Giftpilz» gebraucht — der Wiesenchampignon heißt dort Dréischel s. d.; c. im Osten bezieht sich das Wort auf ungenießbare, giftverdächtige und giftige Pilze — russesch K. nennt man in Echt. einen großen, im Wald wuchernden Pilz, weil angeblich während des ersten Weltkrieges die im gegenüberliegenden Ernzen und in andern Grenzdörfern (etwa in Edingen) stationierten russischen Kriegsgefangenen diese bittern Pilze verzehrten (es handelt sich wohl um den dort häufigen Pfefferreizker, Bitterling (Lactarius piperatus)) — in Luxemburg-Stadt ist das Wort nicht bekannt; s. Juddeflääsch sub 2).
Kock I M.: «Koks» — dazu die Zss. Kock(s)heizung s. Heizung.
Kock II, coq (wie frz.) M.: 1) «der, das Beste» (Hahn im Korb) — de Jhang as de K. vum Dueref — deem säi Wéngert as de K. vum ganze Bann; 2) «Anführer, Rädelsführer».
Kock III, | |