Luxemburger Wörterbuch

Krispines (Ton 2) männl. VN.: «Crispinus» — der hl. Crispinus war Patron der Schuster cf. Krëpeng sub 1 — dazu die Zussetz.: Krispinesfiels F.: Name eines Felsens in Luxemburg-Stadt.

Kristall M.: «Kristall» — 't as klor ewéi K.

Kristallzocker M.: «Kristallzucker».

Christihimmelfahrt(-sdag) M. s. Häraffertendag, Krëschtes-klamm-op.

kristiljen, krëstéiljen, kristillichen, kristilléchen trans./refl. V.: «plagen» wat hu se dee Mann kristillecht — . . . woumat de Schouster sech stonnelaang k. konnt — lo hun ech mech de ganzen Dag kristillécht, an ech hun dach näischt opzeweisen — cf. kräizillichen.

Christine, Christiane (beide wie frz., doch Ton 1) weibl. VN.: «Christine, Christiane» — erscheint auch als Krëschtel s. d. sub 2.

Christus, Krëschtes (s. d.) M.: «Christus» — e louch do wéi den Här C. um Kräiz.

Christus- -bild N.: «Christusbild»; -dar M.: «Christusdorn» (Gleditschia triacanthos); -staf M.: «Rohrkolben» (Typha).

kritesch (Osten kritisch) Adj.: «kritisch» — im bes.: 1) «entscheidend» —d'k. Deeg (die Schicksalstage zwischen Weihnachten und Neujahr) — s. Lousdeeg; 2) «einen Wendepunkt bezeichnend» — de kriteschen Alter (die Wechseljahre); 3) «heikel, bedrohlich» — 't si k. Zäiten — d'Situatioun gët k. — eng k. Affär (Saach); 4) «prüfend, zweifelnd» — eng k. Bemierkong — seng Behaaptong as k. opgeholl gin; 5) «mit Lesarten u. Anmerkungen versehen» — den Tockert huet eng k. Ausgab vum Rénert erausgin.

Kritik (Ton 2) F.: «Kritik» — das emol eng objektiv K. — d'Buch huet eng gutt K. an der Zeidong — 't war ënner aller K. (sehr schlecht, den Anforderungen nicht entsprechend).

Kritikaster M.: «Nörgler».

Kritiker M.: «Kritiker».

kritizéieren, lok. krëteséieren trans./ intr. V.: «kritisieren, beurteilen (häufig abfällig)» — en huet dat Buch kritizéiert — en huet un allem ze k. — dazu die Abl.: Gekritizéiers N.: «andauerndes Kritisieren».

kritzelen s. krozelen — dazu die Abl.: Gekritzels N.: «Gekritzel».

Kriwel I (Ga, Wb 06) F.: 1) «Mühltrogschuh»; 2) «Kornsieb» — frz. crible.

Kriw(w)el II M.: 1) s. Krid(d)el; 2) «Jucken» (auch F.) — ech hun e(ng) K. an den Zéiwen.

kriw(w)eleg Adj.: «schwierig, heikel» (von feiner Arbeit gesagt) — das emol eng k. Aarbecht — s. krid(d)eleg sub 2.

kriw(w)elen, kruwelen, kruewelen intr. V.: 1) «krabbeln, kribbeln, jucken» — et kriwwelt mer eppes an de Bän ewéi Seechomëssen (wie Ameisen); 2) «stochern» — en huet déi ganzen Zäit an den Zänn gekriwelt — kriwel nët esou an der Nues (bohr nicht in der Nase) — kriwel emol bei dee Gromperestack, ob der schon dru sin; 3) «kitzeln» — 't kriwwelt mer eppes an der Nues; 4) «herumstöbern, zu erfahren suchen» — du kriwwels iewer och an all Dreck — für letzteres auch erauskriw(w)elen — en huet et hannert mer erausgekriwelt; 5) «leichte Arbeit verrichten» — e kriwelt ëmmer un esou Saachen — k. an triwelen s. kniwelen; 6) «grübeln» — e kriwwelt de ganzen Dag doriwer — s. tiirmen; 7) «wurmen» — et huet mer sou laang gekriwwelt, bis ech em et gesot hun — Abl.: Gekriw(w)els N.: «andauerndes Kriwelen» — s. kruewelen.

Kriw(w)eler M.: 1) «kleiner Kritiker»; 2) «Grübler»; 3) (lok. Wiltz) «Käfer» — dazu die Zussetz.: Päärdskriweler s. d.

Kro F.: 1) «Gerät zum Umrühren des Mörtels» — s. Kaascht (II S. 260 b sub 2); 2) «Gerät zum Reinigen des Weges»; 3) «Kratzeisen an der Tür» — s. Krazeisen sub a.

Krobes M.: «kriechender Hahnenfuß» (Ranunculus repens) — s. Fräscheblumm.

Crochepier M.: s. Kro (sub 2).

Crochet (wie frz., doch Ton 1), Kroschi M.: 1) «Häkelhaken»; 2) [Bd. 2, S. 472] «Haken mit Griff zum Zuknöpfen der Schuhe»; 3) «Häkelarbeit»; 4) «Umweg» — se hun e C. gemaach, fir em nët ze begéinen; 5) «Gesangwettbewerb, bei dem die Zuhörer als Schiedsrichter fungieren» (bes. in Radio und Fernsehen) — eist Anni huet och am C. gesongen; 6) «eckige Klammer» (Druckerspr.).

Krockus (Pl. Krockussen) M.: «Krokus, Gartensafran» — Spielarten: giele, wäisse, viouleche K.

Croisé (wie frz., Ton 1) Krueséi M.: 1) «geköpertes Gewebe»; 2) «Tanzschritt» — s. Chassé-croisé.

kroiséiert, krueséiert Adj.: 1) «geköpert»; 2) «zweireihig» — e kroiséierte Gilet (Paltong).

Croissant (wie frz., doch Ton 1) M.: «Hörnchen» (Gebäck) — s. Har sub 6, Hierchen.

Croix-Rouge (wie frz.) F.: «Rotes Kreuz» — dafür auch Rout Kräiz s. d.

Krokedill, Krokodill (Ton 3) M.: «Krokodil».

Krokedills- -lieder N.: «Krokodilleder»;