LWB Luxemburger Wörterbuch
 
quëllen bis Quetschebräi (Bd. 2, Sp. 481a bis 482a)
 
quëllen (Part. Prät. gequoll[en]) intr. V.: «anschwellen» — de Buedem quëllt — d'Fënstere si gequollen — den Dësch, d'Dir as gequoll — dazu die Zussetz. erausquëllen (mit gleicher Bedeutung).
 
Quënt I ON.: «Quint» (mit früherer Eisenhütte, Landkreis Trier) — deen Uewen as nach op der Q. gegoss gin.
 
Quënt II M.: «Grille, Schrulle, wunderlicher Einfall» — wat hues de fir Quënten an der Kopp?
 
Quënt III s. Quant II.
 
Quënt IV: beim Piketspiel, 5 aufeinander folgende Karten gleicher Farbe.
 
Quëntebëddel (lok. Remich) M.: «Nörgler» — s. Knouterjhang.
 
quënteg, quënterlich (Echt.) Adj.: «launisch».
 
Quëntert, Quëntepittchen M. s. Klëntert — cf. Quant(es) sub 1, Quënt II.
 
Kuer I s. Kor.
 
Kuer II s. Kar II.
 
Kuer III M.: «Korn der Visiereinrichtung des Gewehrs».
 
Kuerbel (Kuurbel, Dim. Kierbelchen s. d., Nösl. Kurwel) F.: 1) «Backkorb» — mer missen den Däg an d'Kuerbelen dun — ech wääss nët méi, sot de Bäcker, wou ech mat de Kuerbelen dru sin, du konnt en se nët méi vunenän ënnerschäden (die Backkörbe der einzelnen Kunden) — sou än, wéi s du ä bas, hu mer dohäm ënner enger K. sëtzen (du taugst nicht viel) — eng K. voll Gold (voll Napoljomen) — im Oesling wurden früher während des Winters die Kuerbelen in der Uucht (s. d.) gemacht; 2) «Nest des Eichhörnchens»; 3) «Kurbel» — dréi mol un der K.
 
Kuerbelerei F.: «Schnitzer, Durcheinander» — s. Kue(r)berei.
 
kuerbeleweis Adv.: «in großer Menge»:
 
Kuerd (Dim. Kiirdchen) F.: 1) «Besatzschnur»; 2) «Kordel, Schnur» — cf. Ficelle.
 
Kuer(e)f (ph. Ltb. 36, Pl. Kieref, Dim. Kierefchen, Nösl. Pl. Kiärref, Dim. Kiärrefchen) M.: 1) a. «Korb» — e gät mat Kierf hauséieren — en as esou domm wéi e K. (erzdumm) — en as durech de K. gefall (ist durchgefallen, z. B. im Examen, bei den Wahlen) — d'Meedchen huet em e K. gin (sie hat ihn abgewiesen) — ech hätt vun deem kä K. kritt (wäre als Freier nicht abgewiesen worden) — wann de Wann e K. wär, da géinge mer Äer hääschen (Abweisung eines Menschen, der alle Sätze mit wann [= wenn] verklausuliert — bezieht sich auf das Eierheischen der Klibberjongen [s. d.] am Karsamstag) — Kinderreim: Frächen aus dem Dueref/ wat hut dir an ärem K.?/ Eimchen aus der Stad/ wat geheit ääch dat? — Korbarten: drote K. (aus Draht), weide K. (aus Weiden); Äerkueref (s. d. sub 1), Bitzkueref (s. d.), Deckelskueref (s. d.) = Maartkueref, Fëschkueref, Vullekueref (s. d. sub 1), Gromperekueref (s. d.), Kéiskueref (s. d.) = Wäschkueref = Maandel, Lompekueref (s. d.), Zalotekueref (s. d.); b. «Schutzeisen» (korbähnliche Vorrichtung aus Flacheisen und Sitzbrett, an Telefonmasten); 2) «alter Geck» — solls de nët mengen, esou en ale K. wär nach weiss ze kréien?
 
Kuerefweid F.: «Korbweide».
 
kuereg Adj.: «karg, zähe im Geben» — de Räichtom kënnt nët vun de Weiden, mä vun de kuerege Leiden — dafür auch knéckeg s. d.
 
kueren (Mosel), koren trans. V.: «wählen» — den Hiirt gët gekuer — s. kuesen.
 
Kuerfreideg u. Komp. s. sub Kar IV.
 
Kuerfreiter M.: «Gefreiter» (Ga, veraltet).
 
Kuerzen (lok. Echt.) M.: «Branntwein» — en huet dees K. gesoff — cf. kuurz.
 
kues (Ton 1) Interj.: «schau mal».
 
Kues I s. Kaascht (Bd. II S. 260 b).
 
Kues II, Kuescht (lok. Koast, Kaascht) M.: «Markbaum» (knorrige, alleinstehende Eiche, Buche oder Birnbaum, der als Merkzeichen dient oder eine Grenze bezeichnet) — lok. Echt. de Flikoast (Eiche, höchster Punkt in einem Wald).
 
Kueschtendéier(chen) (lok. Bettborn Kuessendéier, lok. Useldingen Kueseldéier) s. Kiewerlek (Bd. II S. 350 a). [Bd. 2, S. 482]
 
kuesen (Mosel kosen) trans. V.: «wählen, schmecken» — Wäi k. — dazu die Zussetz: Wäikues s. d.
 
Kuesläferchen M.: «Kleiber» (Sitta europaea).
 
Quëspel M.: «Bürste mit langem Stiel» (zum Tünchen) — dafür auch Quaast s. d.
 
quet, quedeg Adj.: «sonderbar, böse».
 
Quetsch I (Osl. Quëtsch, Reckingen, Manternach Quatsch) F.: 1) «Zwetsche» (Prunus domestica) — gebake Quetschen (gedörrte Zwetschen) — dätsch (dä) wéi eng Q. (hundsmüde) — blo wéi eng Q. (betrunken) — e war ewech wéi eng Q. (fiel in Ohnmacht) — Quetschen och! (mitnichten, daraus wird nichts) — d'Quetschen hëllefen nëmmen dann (als Abführmittel), wann än eng ongrued Zuel ësst; 2) «Rausch» — en hat eng al Q.; 3) «geschwollene Wange» — e läft mat enger Q. dorëmmer; 4) «alte Frau».
 
Quetsch II M. u. F.: 1) «Zwetschenbranntwein» — gët mer e Q. — dafür auch eng Quetschen — s. Quetschendrëpp.
 
Quetsche(n)- -bam M.: «Zwetschenbaum»; -biereg M.: Name einer Anhöhe bei Hamm; -bongert M.: «mit Zwetschenbäumen bepflanzter Obstgarten»; -brannt(e)wäin M.: «Zwetschenbranntwein»; -bräi M.: «Zwetschenmus»;

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut