LaaschtFamiljelaaschten, SteierlaaschtenlaassemLaatschenla(a)tschenLab(b)azlab(b)azegLabberlabberlabberdutzeglabberegLabberegkät, -keetlabberenLabberbox, -dulles, -tinnes, -téngerLabberdauLabberdöönchenLabberjaun, LabberschwanzLabberzuellab(e)réieren, laboréierenLabettLabeurLaboratoireLabräntLacetLacés-schongLachLach-LacheisenLachscheifLachseelâcheLackLack-ClublackéierenlackeleglackelenLack-LackfalLackspeisLackvullLackelerLackeleschlackenlackenlackerLackmaus-, -mousLackmauspabeierlackmeierenLacroix's BagaaschLacuneLadder, Ladder(e)s, Laddertz, Laddri, Lädriladd(e)regLadderdëppchenLadderhaansLaddriLadenLadylaënLaërLaëreiLaërgroufLaërlouLahausLafLaf-fréisserLaf-hattLaflafenGelääfs, GeleefsLafenLafendeLafesLafewierLaf-LaffeierLafjéngelchenLafpassLafseeLafziedelLaffLaffalaffazegLaffazegkät, -keetLaffazereiLagGeschäftslagLagerLagerfeierCampingsfeierlagerenLagralagséierenLaisLais-bockLaisdeckelLaisfalLaisfurLaiskampLaiskaulLaiskléck | Laascht M. (Pl. Läscht, gelegtl., vor allem übtr. F., Pl. auch Laaschten, Nösl. Last, Pl. Läst, Echt. Laast, Pl. Leest): 1) «Last» — wat déi ewell Läscht hämgeschlääft hun — Läscht droën as näischt, wann een d'Schëlleren derfir huet — da loosst de L. kommen (heraus damit, wir lassen es drauf ankommen) — da loosse mer de L. kommen (wir lassen die Schwierigkeiten herankommen) — 't mécht mer kä L. (keine Sorge) — an op wee fällt de L.? op mech a (an op) soss keen aneren — wann d'Päerd de Bierg (s. d.) op zéit, da muss de ganze L. vir op der Kar leien — engem ze (zou, auch: zer, zur) L. falen — d'Käschte gin zu Laaschte vum Käfer — dieser Plur. auch in den Zussetz.: Familjelaaschten, Steierlaaschten (Familien-, Steuerlasten); 2) «Traglast» — e L. Quetschen, Grompren.
laassem s. lanksem.
Laatschen Pl. F.: 1) «große Füße» — wat huet deen e Puer L.; 2) «großes Schuhwerk» — auch Quadratl. [Bd. 3, S. 6]
la(a)tschen intr. Verb.: 1) «schleppend gehen, schlendern» — kuck emol, wéi en do gelaatscht kënnt; 2) «einen patschenden Ton von sich geben» (etwa beim Gehen in Schuhen, in die Wasser eingedrungen ist); 3) «Ohrfeigen verabreichen» — du kriss geschwënn eng gelaatscht.
Lab(b)az M.: «Laffe».
lab(b)azeg Adj.: «läppisch».
Labber M.: «etwas locker Hängendes» — dazu die Abl. Geläbber (s. d.).
labber Adj.: 1) «schlaff, schlotternd»; 2) «locker» — d'Schutzblecher vum Velo si l. — de Gummi as ze l. — übtr. (lok.) hien huet eng Schrauf l. — cf. lass sub 1) — s. labbereg und lacker.
labberdutzeg Adv.: «nachlässig» — e kënnt esou l. do.
labbereg Adj.: 1) (allgemein) «locker, ohne Halt» — d'Säl as ze l. — d'Ketten as ze l., zéi se un — den Tirang as ze l.; 2) «gallertartig, unfest, zitternd, schwabbelnd» — 't gët engem bal l. op de Been (von vielem Gehen, vor Hunger) — übtr. 't gouf em l. an der Box (es packte ihn heillose Angst).
Labberegkät, -keet F.: «Lockerheit» (Wb. 06).
labberen intr. Verb.: 1) «sich lockern»; 2) «träge sein» — e gät dorëmmer l. (treibt sich nichtstuend umher); 3) «in der Leistung nachlassen» (Schule) — e fänkt un ze l. — cf. lappen.
Labberbox, -dulles, -tinnes, -ténger M. s. Abbertinnes.
Labberdau M.: «billige Leberwurst» (lok).
Labberdöönchen M.: «Gehrock» (spöttisch).
Labberjaun, Labberschwanz M.: «Müßiggänger».
Labberzuel F. s. Abberzuel.
lab(e)réieren, laboréieren intr. Verb.: 1) «an etwas leiden, den Keim einer Krankheit in sich tragen»; 2) «sich geistig mit etwas abmühen» — e laberéiert scho méi laang dorun, en tormentéiert sech de Kapp.
Labett F.: «Dirne».
Labeur (Ton 1) M.: «großes wichtiges Werk» (Druckerspr.).
Laboratoire (wie frz.), Labratoar M.: «Laboratorium» — e schafft am L. — en as am L.
Labränt, Lab(o)rënt (Ton auf der letzten Silbe) F.: «Verlegenheit, verzwickte, schwierige Lage» (nur ausnahmsweise im S. gebraucht) — e sëtzt (as, läit) an der L. — se kommen nët méi aus de Labränten eraus — si as an de Labränten (sie liegt im Wochenbett) — en as an de Labränte gestuerwen (inmitten seiner Schwierigkeiten).
Lacet (wie frz., Ton 1) M.: «Borte, Tresse, Schnur, Schuhsenkel» — dazu die Zussetz. Lacés-schong, Lasseesschong M. (auch Plur.): «Schnürschuh(e)».
Lach (lax Pl. lεçər, Dim. lεçəlçən, Echt. loax, Pl. le:çər, Nösl. lo:ç, Pl. lε:çər) N.: «Loch» — wat gët dat e L. an de Kuelekoup, wann déi Keelt unhält — 't mengt een de Portmonni hätt e L. — et as e L. an der Täsch (wenn jem. sein Geld leichtfertig ausgibt, auch: die Tasche ist zerrissen) — se sin am Gaang Lächer (Kaulen s. d.) ze maache, fir Grompren ze setzen — d'L. op! (Ausruf beim Pokerspiel) — in vielen sprichwörtlichen Raa.: eng gutt Maus (s. d.) huet méi wéi ee L. — wee geet an d'L.? (Anzeigerdeckung im Schießstand — Mil.) — en huet d'L. (e L.) am Kapp (hat eine offene Kopfwunde, für Kinder auch eine Hautabschürfung oder Verwundung am Kopfe, übtr.: er hat den Schaden) — e L. an d'Loft (sinnlose, müßige Anstrengung) — du hues elauter Lächer an d'Loft geschoss (Fehlschüsse) — schéiss an d'L. (Sportsprache: zwischen den Spielern durch) — besser Pach (s. d.) wéi L. (besser geflickt als zerlöchert) — dat L. muss gefléckt gin (finanziell) — klengt L., keng Zäit, grousst L., kä Stéck (sagt man von nachlässigen Leuten) — 't gët nach kä L. an de Buedem (er stirbt noch nicht) — 't as schwéier alle Leiden d'Lächer ze stoppen (Mund stopfen) — en huet e Stéck niewen d'L. gesat (er hat die Sache falsch angefaßt) — hie léisst kä grousst L. (wird nicht von seinen Verwandten betrauert, man vermißt ihn nicht) — wéi as dann är Schnauer, Häns? O, d'Meedche wär nawell gutt, ma 't huet d'Haut voller Lächer (voll Pockennarben) — e schléift e L. an d'Bett (er schläft lange und tief) — sich d'L., dat de Stämetzer gelooss huet (abweisend: die Tür) — 't stät än hei e L. an de Buedem (vom langen Warten) — e säift wéi e L. (ein Trinker) — e päift um leschte L. (er steht vor dem Ruin, auch: er ist am Sterben) — du hues e L. am Bauch (scherzh.: Nabel) — en as domm wéi e Lach — du dommt Looç (Nösl.) — et kënnt schwaarz aus dem L., sot d'Fra (schwarze Wolken [Bd. 3, S. 7] ziehen aus dem Tal herauf, derber Zusatz: du hat se Moolbier giess) —d'Lach as zou (der Himmel im Tal ist mit Wolken bedeckt, Vorzeichen eines Wetterumschwungs) — Rätsel (zweideutig): Riraruppert / giel as de Stuppert / schwaarz as d'L. / wou de Riraruppert séng Nues dra stach (Antwort: d'Muurt, Möhre); 2) «vulva»; 3) «Mastdarmöffnung» — d'Brach (s. d.) sicht d'L. — ech weisen der, wou de Bock (s. d.) d'L. huet; 4) «lochförmiges Geschwür, lochförmige Narbe» (Med.); 5) «Dummkopf» (Pennälerspr.) — du Lach do; Zussetz.: Aasch-, Bakuewe-, Fuusse-, Gänn-, Hénger-, Kiirfechs-, Mais-, Kellerlach (s. d.) — häufiger Zusatz in FN wie: Pommerlach (usw.).
Lach- -eisen N.: «Locheisen»; -scheif F.: «Lochscheibe»; -see F.: «Lochsäge».
lâche s. laasch.
Lack M.: 1) «Lack, Firnis» — übtr. a fäerdeg as de L. (die Sache ist erledigt) — do hu mer de L. (die Bescherung); 2) «Haarcrème» — en huet d'Hoër am L. leien; 3) «Haut» — 't as fir de L. gaang (Hautabschürfung).
Lack-Club M.: «Klub der Vorstadtrowdies» (Anfang des 20. Jahrhunderts in Luxemburg-Stadt — erfundener Name).
lackéieren trans. Verb.: 1) «lackieren» — ech lackéieren de Plafong nach — d'Fraleit hun d'Fangerneel lackéiert; 2) «betrügen, anschmieren» — lo si mer schéi lackéiert — auch: elo si mer gelackt (s. Lack 1).
lackeleg Adj.: «verlockend» (bes. von Kindern und kleinen Mädchen) — sou e léift, klengt lackelegt Meedchen.
lackelen trans. Verb.: «locken, anlocken» — domatte(r) kriss de mech nët gelackelt — et huet sech än erbäi gelackelt.
Lack- -fal F.: «Lockfalle»; -speis F.: «Lockspeise»; -vull M.: «Lockvogel» — fléi, fléi, wann de L. päift! (Gedicht von Ant. Meyer).
Lackeler M., | |