| Lacet (wie frz., Ton 1) M.: «Borte, Tresse, Schnur, Schuhsenkel» — dazu die Zussetz. Lacés-schong, Lasseesschong M. (auch Plur.): «Schnürschuh(e)».
Lach (lax Pl. lεçər, Dim. lεçəlçən, Echt. loax, Pl. le:çər, Nösl. lo:ç, Pl. lε:çər) N.: «Loch» — wat gët dat e L. an de Kuelekoup, wann déi Keelt unhält — 't mengt een de Portmonni hätt e L. — et as e L. an der Täsch (wenn jem. sein Geld leichtfertig ausgibt, auch: die Tasche ist zerrissen) — se sin am Gaang Lächer (Kaulen s. d.) ze maache, fir Grompren ze setzen — d'L. op! (Ausruf beim Pokerspiel) — in vielen sprichwörtlichen Raa.: eng gutt Maus (s. d.) huet méi wéi ee L. — wee geet an d'L.? (Anzeigerdeckung im Schießstand — Mil.) — en huet d'L. (e L.) am Kapp (hat eine offene Kopfwunde, für Kinder auch eine Hautabschürfung oder Verwundung am Kopfe, übtr.: er hat den Schaden) — e L. an d'Loft (sinnlose, müßige Anstrengung) — du hues elauter Lächer an d'Loft geschoss (Fehlschüsse) — schéiss an d'L. (Sportsprache: zwischen den Spielern durch) — besser Pach (s. d.) wéi L. (besser geflickt als zerlöchert) — dat L. muss gefléckt gin (finanziell) — klengt L., keng Zäit, grousst L., kä Stéck (sagt man von nachlässigen Leuten) — 't gët nach kä L. an de Buedem (er stirbt noch nicht) — 't as schwéier alle Leiden d'Lächer ze stoppen (Mund stopfen) — en huet e Stéck niewen d'L. gesat (er hat die Sache falsch angefaßt) — hie léisst kä grousst L. (wird nicht von seinen Verwandten betrauert, man vermißt ihn nicht) — wéi as dann är Schnauer, Häns? O, d'Meedche wär nawell gutt, ma 't huet d'Haut voller Lächer (voll Pockennarben) — e schléift e L. an d'Bett (er schläft lange und tief) — sich d'L., dat de Stämetzer gelooss huet (abweisend: die Tür) — 't stät än hei e L. an de Buedem (vom langen Warten) — e säift wéi e L. (ein Trinker) — e päift um leschte L. (er steht vor dem Ruin, auch: er ist am Sterben) — du hues e L. am Bauch (scherzh.: Nabel) — en as domm wéi e Lach — du dommt Looç (Nösl.) — et kënnt schwaarz aus dem L., sot d'Fra (schwarze Wolken [Bd. 3, S. 7] ziehen aus dem Tal herauf, derber Zusatz: du hat se Moolbier giess) —d'Lach as zou (der Himmel im Tal ist mit Wolken bedeckt, Vorzeichen eines Wetterumschwungs) — Rätsel (zweideutig): Riraruppert / giel as de Stuppert / schwaarz as d'L. / wou de Riraruppert séng Nues dra stach (Antwort: d'Muurt, Möhre); 2) «vulva»; 3) «Mastdarmöffnung» — d'Brach (s. d.) sicht d'L. — ech weisen der, wou de Bock (s. d.) d'L. huet; 4) «lochförmiges Geschwür, lochförmige Narbe» (Med.); 5) «Dummkopf» (Pennälerspr.) — du Lach do; Zussetz.: Aasch-, Bakuewe-, Fuusse-, Gänn-, Hénger-, Kiirfechs-, Mais-, Kellerlach (s. d.) — häufiger Zusatz in FN wie: Pommerlach (usw.).
Lach- -eisen N.: «Locheisen»; -scheif F.: «Lochscheibe»; -see F.: «Lochsäge».
lâche s. laasch.
Lack M.: 1) «Lack, Firnis» — übtr. a fäerdeg as de L. (die Sache ist erledigt) — do hu mer de L. (die Bescherung); 2) «Haarcrème» — en huet d'Hoër am L. leien; 3) «Haut» — 't as fir de L. gaang (Hautabschürfung).
Lack-Club M.: «Klub der Vorstadtrowdies» (Anfang des 20. Jahrhunderts in Luxemburg-Stadt — erfundener Name).
lackéieren trans. Verb.: 1) «lackieren» — ech lackéieren de Plafong nach — d'Fraleit hun d'Fangerneel lackéiert; 2) «betrügen, anschmieren» — lo si mer schéi lackéiert — auch: elo si mer gelackt (s. Lack 1).
lackeleg Adj.: «verlockend» (bes. von Kindern und kleinen Mädchen) — sou e léift, klengt lackelegt Meedchen.
lackelen trans. Verb.: «locken, anlocken» — domatte(r) kriss de mech nët gelackelt — et huet sech än erbäi gelackelt.
Lack- -fal F.: «Lockfalle»; -speis F.: «Lockspeise»; -vull M.: «Lockvogel» — fléi, fléi, wann de L. päift! (Gedicht von Ant. Meyer).
Lackeler M., Lackelesch F.: «Verführer(in)».
lacken trans. Verb., nur als Verbadj. gelackt: «geprellt, angeschmiert» — s. lackéieren sub 2), lackmeieren.
lacken Adj.: «aus Lackleder bestehend» — lacke Schong (Lackschuhe) — eng lacke Posch (s. d.).
lacker (locker, locher, lucher) Adj.: «locker» — (lacker, locker sagt man vom Erdreich, auch etwa von einer leichten Frauenbluse) — lackere Buedem — s. lucher.
Lackmaus-, -mous M.: 1) «Lackmus (blaue Saftfarbe der Färberstuppe — Roccella tinctoria); 2) lok. für: Bléi II (s. d.).
Lackmauspabeier M.: Lackmuspapier» (zur Kontrolle des Spritzwassers — Winzerspr.).
lackmeieren trans. Verb.: nur als Verbadj. gelackmeiert s. sub lacken.
Lacroix's Bagaasch (lok. Vianden) M.: «Erinnerung an das rücksichtslose Benehmen im spanischen Erbfolgekrieg der Soldateska des frz. Generals Lacroix, der damals Vianden besetzte» — s. Bagaasch sub 3).
Lacune (wie frz. Pl. Lakünnen) F.: «Lücke» — 't si vill Lakünnen an dem Text.
Ladder, Ladder(e)s, Laddertz, Laddri, Lädri M.: «läppischer, nachlässiger Mensch, Flegel».
ladd(e)reg Adj.: 1) «weichlich»; 2) «gallertartig» — ech iessen dat do nët, 't as mer zevill l. (cf. labbereg); 3) (übtr.) «charakterlos, willensschwach, entschlußlos» — e laddrege Kärel.
Ladderdëppchen N. (Wintringen) — s. Käicher sub I.
Ladderhaans M.: «ekliger Mensch».
Laddri M. — cf. La(a)dri, Ladder.
Laden M. (nicht in der allgemeinen hd., sondern nur in übtr. Bedeutung): de ganze L. (der ganze Plunder, die ganze Habe, Kind und Kegel) — en huet de ganze L. gëierft — e kënnt mat dem ganze L. (mit der ganzen Familie) — de ganze L. (im Kartenspiel Belote, ein Karee — aus vier gleichen Karten bestehend).
Lady (wie engl.) F.: 1) «häufiger Name von Jagdhündinnen»; 2) pejor. «anspruchsvolles Mädchen».
laën (Nösl. lauen, lOən — dieser Laut gilt auch in der Aussprache der nachstehenden Ableitungen) trans. Verb.: «lohen, mit Lohe gerben».
Laër (Lar Pl. Laër, Läër, Laren Nösl. Lauer, Pl. Laueren) M.: «Lohgerber».
Laërei (Nösl. Lauerei) F.: «Lohgerberei».
Laërgrouf F.: «Gerbgrube».
Laërlou F.: «Gerberlohe».
Lahaus N. s. Laërei.
Laf I (Nösl. Lof) N.: «Laub» — d'L. reist (fällt ab) — wann d'L. virun de Bléien do as, da gët et keen Uebst [Bd. 3, S. 8] — wann d'L. do as, soll än nët un d'Bäm schneide goën — en as an de Bësch L. schäre fir ze sträen (Laubstreu) — spaßh. (Ortsneckerei) 't hat ëmmescht L. am Bësch geschäärt, du huet e Nojhem (s. d.) fond — dat zwät Laaft (den zwäte Bësch) (lok. Esch-Alz. — Johannistrieb, eigentlich: Sommertrieb der Bäume, auch übtr.: späte Liebesregung — cf. Saaft) — Wetterregel (lokal): wann d'L. fréi fällt, gët (et) e mëlle Wanter. | |