LaflafenGelääfs, GeleefsLafenLafendeLafesLafewierLaf-LaffeierLafjéngelchenLafpassLafseeLafziedelLaffLaffalaffazegLaffazegkät, -keetLaffazereiLagGeschäftslagLagerLagerfeierCampingsfeierlagerenLagralagséierenLaisLais-bockLaisdeckelLaisfalLaisfurLaiskampLaiskaulLaiskléckLaiskléckertLaisknéckertLaiskrankhätLaiskrautLaiskräitchenLaiskréimerLaismudderLaispadLaispolverLaisputschLaissalefLaisschmirLaisstackLaiszippelLakLaklakenLakertLakerschmusLakritzLakullLala, Lälléi, LällilalazegLalazegkät, -keetLalléngLam, Lamm, Lamplam, lomLameLamberkéng, LambrequinLambertLambertesLambertesnësserLambretten-éilLambrisLamebléitLamechtLamellamenlamenlamentabelLamentatiounlamentéierenLamentéiers, Gelamentéiers, GelamäntsLamentéierfritz, -méchelLamer-LamerjanLamerjhangLamerschwanzLamerwolllameregLam(m)erscherLamettaLaminoirLammellammeleglammelenLammelkloslammelzegLammeterLamockLamouërLampLampe-Lampebotzer(t)LampeféiwerLampeglas | Laf II (Nösl. Lof) (Pl. Läf, Leef) M.: «Lauf»; im bes. 1) «Laufen als Gangart» — sou ä schéissen ech mer am L. — Echt. äich schëss esu än am Lafen (s. d. — verächtl.: er taugt nichts); 2) «Entwicklung» — 't muss än de Saachen hire L. loossen — 't as esou der Welt L. (de Weltlaf) — Zussetz.: Waasserlaf (s. d.); 3) «kurze Wegstrecke» — 't as nëmmen e L. bis dohinner; 4) «Flintenlauf» — eng Flënt mat zwéi Läf; 5) «Bein der Vierfüßler» — den hënneschte L. — den Hues huet den hënneschte L. zerschoss; 6) «Maschinenhub»; 7) «Gang im Kahn»; 8) in der Ra. op L. a Kaf (auf Kauf und Zuschlag handeln, d. h. zum Marktpreis — Ga).
lafen Flexion: Ind. Präs. du leefs, hie leeft (-ää-), Ind. Prät. veraltet louf (Nösl. luff), Konj. Prät. léif (Nösl. liff), Part. Präs. gelaf — (s. LSA Karte 147) — Verb. 1) a. intr.: «laufen, sich schnell bewegen» — e lääft wéi en Hues — se lafen, datt d'Läppe(r) fléien (datt d'Schinne päifen) — wann än déit op eng Aarbecht l. wéi op den Trach! — an hien un, lääfs de nët, dann hëlt en dech — e koum gelaf — ech léif vun hei op Miersch an engem Zock — laf mer de Bockel eran (abweisend) — laf dem Honn (s. d. sub 1) hannen — 't as fir mam Kapp widder d'Mauer, eng Mauer, widder d'Stadhaus, fir an e Gräf (s. d.) ze l. (so aussichtslos ist die Lage) — 't as fir an eng Auberge ze lafen (iron.) — wee l. kann, dee laf (rette sich, wer kann) — d'Preise l. (flüchten, sind auf dem Rückzug) — wat hat ech dee l. gedoën (ihn in Schrecken versetzt) — d'Hénger lafen auserneen, wann de Spuervull op se stéisst — si luffen wi wann een hannenaan hinne wirr (Nösl.) — wa se dech kréien, loossen se déi aner l. (iron.) — mer wäerde schons gesinn, wéi den Hues (cf. Hues) leeft (welche Wendung die Dinge nehmen) — 't soll ee lafe loosse, wat lääft — looss e l. (gib ihn auf, kümmere dich nicht mehr um ihn) — looss se l. (aus einem Spottlied auf die Geistlichkeit) — ech muss all Abléck l. (habe Durchfall) — d'Maschinne l. — wann ee parkt, duerf de Motor vum Auto nët l.; b. «gehen» — dat Klengt ka scho l. — lo muss ech awer l., soss gët et ze spéit (jetzt muß ich [schnell] gehen) — wuer lääfs de? (wohin so eilig?, auch nur: wohin gehst du?) — ech hu mech opgehuewen a si gelaf — en as op den Dokter lass gelaf; c. «einen Gang besorgen» — wuer lääfs de hin? — sech d'Bee stompeg lafen — cf. Bän sub 2); d. «fließen» — de Schwääss lääft em de Réck eran — de Kéis lääft — lafe Waasser (cf. fléisse Waasser) — de Krunn lääft, dréi en zou — d'Nues lääft em wéi en Hunnegsak, en Uelegsbur — d'Aë lafen em (tränen) — de Kär lääft gutt (beim Dreschen, wenn der Ertrag an Körnern gut ist) — Jongen, 't lääft nach (eigentlich von einem Faß gesagt, in dem sich noch Wein oder Bier befindet; übtr.: die Sache ist noch nicht abgeschlossen; beim Kegelspiel: die Kugel rollt noch, kann noch weitere Kegel treffen, das Spiel ist noch nicht verloren; beim Kartenspiel z. B.: ich habe noch weitere Trümpfe) — s. drëpsen — den Dreck lääft, bis et (e) Mëscht gët (cf. Dreck); 2) trans./refl.: mer gin Äis-schong l. — en huet sech d'Féiss wond gelaf — d'Maschin lääft sech warem — nu laf dech warem! (da ist nichts zu machen — spaßh. Zusatz a schwääss nët!) — ech hun him et l. gelooss (habe ihn ausgeschimpft); 3) in mehr oder weniger festen Verbindungen — 't lafen engem ëmmer Feler mat ënner — s. a-, aus-, ausernä-, bäi-, ëm-, ent-, fort-, no-, op-, u-, ver-, widder-, zoulafen; Abl. Gelääfs, Geleefs, (lok. Geläf) N.: «Lauferei»; dafür auch der substant. Inf. Lafen N. — wat as dat ent L. (Gelääfs) fir sou eng Saach an d'Rei ze kréien (viele [Bitt-] Gänge bis eine Sache in Ordnung ist); b. «das viele, oft lästige Hin- und Hergehen» — dat Lafen an de Gäng muss ophéieren!; 4) als substant. Part. in der Ra.: um Lafende sin (Neol.: auf dem Laufenden sein — cf. Beschäd).
Lafes N.: «Lauferei» — all säi L. konnt en näischt déngen — dat gët erëm allerhand L. — vill L. an Doës [Bd. 3, S. 9] a Soës (viele Lauferei, viel Getue und viel Betteln) — cf. Gelääfs und Lafen — s. lafen sub 3).
Lafewier N.: «Name eines Flußwehrs oberhalb Weilerbach».
Laf- -feier N.: «Lauffeuer» (Waldbrand); -jéngelchen M.: «Laufbursche»; -pass M.: «Laufpaß»; -see F.: «Laufsäge»; -ziedel M.: «Laufzettel».
Laff F.: «Löffelschale» (Vertiefung des Löffels — Ga).
Laffa (Ton 1) M.: «läppischer Mensch, Laffe».
laffazeg (Ton 1) Adj.: «läppisch, albern».
Laffazegkät, -keet (Ton 1) F.: «Läppischkeit».
Laffazerei (Ton 4) F.: «albernes Benehmen» — da's erëm eng vu sénge Laffazereien.
Lag (la·γ, Nösl. la·ç) F.: 1) «Lage» (örtlich) — d'Wuermeldénger Këppchen as eng vun dene beschte Lage vun der Musel — hire Buttéck huet eng gutt L. — eng rit L. (Nösl. Sonnseite, der Sonne zugewandte Lage des Feldes) — Ggs. eng äwes L. (der Sonne abgewandte Lage); dazu die Zussetz. Geschäftslag F.: «Geschäftslage»; 2) «Lage, Umstand» — hien as an enger dommer L. — cf. Situatioun.
Lager (Nösl. Lajer) N.: 1) «Geschäfts-, Getreidelager» — mer hun dat nët op L.; übtr.: en huet ëmmer eng op L. (ist nicht um eine Antwort, Ausrede verlegen, weiß immer eine [witzige]Geschichte zu erzählen) — en huet ëmmer een op L. (er weiß immerzu einen Witz, auch: kann jederzeit einen Leibeswind streichen lassen); 2) «Lager» (Maschine).
Lagerfeier N.: «Lagerfeuer» — dafür auch Campingsfeier N.
lageren trans./intr. Verb.: «lagern» — de Wäi muss l. — de Wäi muss nach gelagert gin.
Lagra M.: «Gerümpel» — e Späicher voller L.
lagséieren s. laxéieren.
Lais Plur. von Laus (s. d.).
Lais-bock M.: 1) «verlauster Mensch»; 2) «ungekämmter, schmutziger Mensch»; 3) «Schimpfname» s. -mudder, -putsch; -deckel M.: «Kopfbedeckung» (spaßh.); -fal F. s. -kamp; -fur F.: «Scheitel» (im Haar, spaßh.); -kamp M.: «Staubkamm»; -kaul F.: «hinterer Teil des Kopfes, Nacken» — pass op, soss gët et eng an d'L.; dafür auch Krazkaul (s. d.); -kléck F. — s. Garr I; -kléckert, -knéckert M.: 1) «schmutziger Mensch»; 2) «Geizhals»; -krankhät F.: «Läusesucht»; -kraut M.: 1) «scharfer Rittersporn» (Delphinium staphisagria — Mittel zur Vertreibung von Läusen, Ratten und Mäusen); 2) «einjähriges Knäuelkraut» (Scleranthus annuus); 3) «Moorläusekraut» (Pedicularis palustris — früher wurde eine Abkochung davon gegen das Ungeziefer der Haustiere angewandt); -kräitchen N.: 1) «efeublättriger Frauenflachs» (Linaria cymbalaria); 2) «Vogelmiere» (Stellaria media); 3) «Kreuzkraut» (Senecio vulgaris — s. Hunnekapp sub 2); -kréimer M.: «schmutziger Mensch»; -mudder F.: «Schimpfname»; -pad M.: «Haarscheitel» (spaßh.); | |