| lamen I intr. Verb.: 1) «Lämmer werfen» — tëschent de Bounestaache muss e Schof lame kënnen (um die Pflanzweite der Stangenbohnen anzuzeigen); 2) übtr. «gebären» (derb, — s. bëtschelen sub 2).
lamen II (Nösl.) intr. Verb.: «lahmen» — d'Päerd laamt (zögert, mit einem Fuß aufzutreten).
lamentabel Adj.: «jämmerlich» — en huet sech op eng l. Manéier opgeféiert — en huet sech l. erausgezunn — substant. wat as dat eppes Lamentabeles mat deem Bouf.
Lamentatioun F.: «Jammern, Wehklagen».
lamentéieren intr. Verb.: «(laut) klagen, jammern» — dazu die Abl. Lamentéiers, Gelamentéiers, Gelamänts (Ton 3) N.: «Gejammer».
Lamentéierfritz, -méchel M.: «Mensch, der immer zu klagen hat» (Jammerfritze).
Lamer- -jan M.: «ungelenker, beschränkter Mensch» (Wb. 06); -jhang M.: «fader, lächerlicher Mensch» (Diekirch); -schwanz M.: 1) «Lämmerschwanz» et wibbelt wéi e L. — e L. wibbelt och alt (von einem Gerät, das nicht fest im Stiel sitzt oder einem locker gewordenen Zahn); 2) «dummer Junge»; -woll F.: «Lammwolle» — L. as nët esou gutt wéi ausgewuesse Schoofswoll.
lamereg Adj.: «einfältig, zudringlich, läppisch».
Lam(m)erscher ON. (lok. Beßlingen Lommerscher): «Limerlé» (Grenzortschaft, belgische Prov. Luxemburg) — datt léckt Lick - Lammerscher dä Streech (lok. Nösl. zur Ortsangabe einer in nördlicher Richtung gelegenen Ortschaft — diese Ortschaft liegt in Richtung Lüttich-Limerlé).
Lametta F. u. M.: «dünner Metallstreifen als Christbaumschmuck».
Laminoir (wie frz., Ton 1, 2 oder 3) M.: «Walzwerk» — e schafft am L.
Lammel F.: 1) «zäher Erdklumpen» (der sich an den Schuhen festsetzt); 2) «unausgebackener Teig» — d'Brout (de Flamekuch, d'Taart) as nëmmen eng L.; 3) «großes, unregelmäßiges Stück» — e Stéck Brout wéi eng Ploulammel (s. d.).
lammeleg Adj.: «aufgeweicht» (vom Erdboden) s. lammelzeg sub 1).
lammelen Verb. 1) intr./refl.: «klumpend anhaften» (von Erdreich) — de Leembuedem lammelt (sech); 2) trans.: «Lammeln aufheben» (Wb. 06) — Ra. lammel de Koséng (wenn etwas schief gegangen ist) — cf. belammelen sub 1) und oplammelen.
Lammelklos M.: «kotiger, schwerfälliger Bauer» (verächtlich).
lammelzeg Adj.: 1) «schmutzig, aufgeweicht» (vom Erdboden); 2) «mit Lammeln behaftet» — looss déng l. Schong dobaussen.
Lammeter (Ton 1) M.: «Nöthal» (Vitis caudata) — dafür auch Lampertsrief (s. d.).
Lamock M.: «Art Kartenspiel».
Lamouër ON.: «Namür» (veraltet) — meist: Namouër (s. d.).
Lamp (Dim. Lämpchen — s. d.) F.: «Petroleumlampe» — dafür auch Luucht (s. d.) — cf. Känki, Pëtrolsluucht — d'éiweg L. (die ewige Lampe in katholischen Kirchen — s. dazu Ampel — sub 2). [Bd. 3, S. 11]
Lampe- -botzer(t) M.: «Lampenputzer» — s. Lampist sub 1); -féiwer N.: «Lampenfieber»; -glas N.: «Lampenglas» — cf. Känkisglas; -kuel M.: «verkohltes Ende des Dochtes» — cf. Wollef. -wick F.: «Lampendocht».
Lampéch ON.: «Limpach» — Gem. Reckingen (Mess), Kant. Esch-Alz. — 467.
Lampelbrouder (Untersauer) M.: «scheinheiliger Dorfbewohner» (ursprünglich Anhänger einer Sekte von De-istenbauern).
Lamper(s)bierg, Lampertsbierg ON. «Limpertsberg» (Name eines Teiles von Luxemburg-Stadt) — e wunnt um L. dafür auch einfach: um Bierg — de Lampertsbierger Tram, Autobus, déi Lampertsbierger Kirech.
Lamper(t)srief F.: «Nöthal» — s. Lammeter.
Lampert 1) (Nösl. Var.) männlicher Vorname «Lambertus» — s. Lambertes; 2) «Name des Hasen im Renert» (Rod.).
Lampist M.: 1) «Laternenputzer, Laternenwächter» (Eisenbahnerspr.); 2) F.: «Lampenraum» (Eisenbahn) — e schafft an der L. — dafür meist: Lampisterie (s. d.); 3) übtr.: «kleiner, bescheidener Arbeiter oder Beamter» — 't as ëmmer de L., deen dru gläwe muss (ihm wird immer die Verantwortung aufgebürdet).
Lampisterie F.: «Lampenraum» (Eienbahnerspr.).
Lampro(a)ër, Lamproja, Lamprojon, Lampruën (Ton 2) F.: «Lamprete» (frz. lamproie) — s. Lambretten-éil.
lacéieren trans./refl. Verb.: 1) «in Gang, in Mode bringen» (frz. lancer) — si hun déi nei Autosmark, deen neie Moud lacéiërt — en huet do e Wuert lacéiërt, dat mer schlecht gefall huet — en huet sech lacéiërt (hat sich, etwa durch kühne Ideen, bekannt gemacht) — en huet de Won lacéiërt, fir besser de Bierg erop ze kommen (das Auto in Schwung gebracht, um die Steigung besser zu überwinden) — en as lacéiërt (er ist in Schwung); 2) übtr.: «zum Erfolg bringen» — en as lacéiërt gin.
Land N.: 1) a. «Stück Feld, Ackerland, Länderei» — en huet e puer Këppe L. — du hues däi Stéck L. ze bëlleg iw(w)ergoë looss(t) — en huet L. a Sand (ist begütert) Ggs. en huet kä L. a kä Sand (hat gar keinen Grundbesitz) — si hu méi L. wéi Sotfruucht (es fehlt nicht an Ackerland, jedoch am Saatgut, am Beackern) — en huet d'L. zum haalwen iw(w)erholl (s. hal(l)ef sub 1)) — en huet dat L. schon zënter Joëre méisseg do leien — en huet e Gesiicht wéi e Muerge L. (so breit) — Zussetz. Aker-, Grompre-, Häd-, Nei-, Schwemm-, Wiseland (s. d.); b. «elterliches Erbteil an Ländereien» — de Monni aus der Stad huet nach all säi L. — en huet näischt vu séngem L. verkaaft; 2) «Festland» (im Ggs. zum Wasser) — e léisst Gottes Waasser iw(w)er Gottes L. lafen — zéi den Aachen u L. (an Land) — en as um dréche L. (ist schuldenfrei) — ech hun en u L. gehalen (habe ihm Einhalt geboten - Ga); 3) «Bodenart» — suppegt L. — rout Schwemmland; 4) «dörfliche Gegend» (im Gegensatz zur Stadt) — e wunnt um L. — se sin op d'L. geplënnert — mer goungen iw(w)er L. — e Jong vum L.; 5) «Staat, abgegrenztes Gebiet, Heimat» (Pl. Länner, Dim. Län(d)chen (s. d.)) — en huet d'L. verlooss — sou Kärele sollten des Landes (des Lanns) verwise gin — wat as Neies zou L.? — en as erëm zu L. — all L. säi Véi (gegen Einwanderungstendenzen) — dee soll sech e L. voll schummen — en as d'ganz L. ausgelaf, fir zou séngem ze kommen (um ein günstiges Geschäft abschließen zu können, auch: um ein Mädchen zum Heiraten ausfindig zu machen) — d'L. as kleng (um zu betonen, daß hier jeder jeden kennt) — lo as et gedoën an alle Länner (das ist das Ende) — Spw. eng éierlech Hand (s. d. sub 1) geet duurch d'Land — d'hellegt L. (Palästina) — Zussetz. Aus-, Dapp- (s. d.), Eng(e)- (s. d.), Flapp-, Gutt- (s. d.), Hämechts- (s. d.), Nidder- (s. d.), Peffer-, Pommer-, Preise-, Wald-, Welschland (s. d.), Nopeschlänner — cf. Lännereien. | |