Lauschterfiiss-chenLauschternéckel, -tinnes, -sakLauschtererlausegLausegkät, -keetlausenLausertLautlautlautlauterLauterbaachLauterburLautermännchenlautperlautregLavaboLavallièrelavéierenLavendel, LavandeLavementLavemanglavemangzegLavetteLavoirLaweegLawa-stengLawéitlawereglaxLaxatiflaxéierenlaxenLazLaz- beidel, -brudder, -péillazegLazeiLazeiëmaartLazentréischterLazertLä, LeeLä-Lee-LäbiirchenLeebiirchenLägestécksLeegestécksLäkaulLäkollLeekaulLeekollLäkëpper(t)Leekëpper(t)LämillenLeemillenläächenen, leechenenLäächenenLääch(e)nerLäämt, LeemtLääscht, LeeschtLääschtekropLääschtLääschtlääschten, leeschtenLääschtong, LeeschtongLääs-spéisläbberenLäbb(i)schassLächLächelchenlächelenGelächelslächenLächerLächerLächerzaanglächereglächereglächerlechLächerlechkät, -keetLäd, Leedläd, leedlädeg, ledegläden, ledenLätbändchenLätnolläder, leder, leiderLäder, LederLäder, LederGeläders, GëledersLäder-Leder-LäderbamLederbamLädernolLedernolLädersprassLedersprassLäderwonLederwon | Lauschterfiiss-chen M. s. Dues sub 2).
Lauschternéckel, -tinnes, -sak M.: «Horcher» — d'Laustertinnëssen an d'Aastkickerte (Astlochgucker, heimliche Zuschauer) kréien de selwechte Lunn, dat as e schwéiere Fouss bei d'Këst; 2) (Echt. bisweilen) «Ausplauderer».
Lauschterer M.: «Horcher» (pej.) — s. auch die vorigen.
lauseg Adj.: 1) «matt, übel, träge, schlaff, arbeitsmüde» — 't as mer sou l. haut, ech kann näischt maachen; 2) «schlecht gelaunt»; 3) «unerquicklich» [Bd. 3, S. 21] — da's eng l. Geschicht (eine lästige Sache) — l. Zäiten — Ra. Kanner, kaaft Kämm, et komme l. Zäiten; 4) «gemein, unredlich» — e lausege Wiirt.
Lausegkät, -keet F.: 1) «Mattigkeit, Trägheit»; 2) «Schlechtigkeit, Gemeinheit»; 3) «Geiz».
lausen (Ettelbk. lεusən) trans./refl. Verb.: 1) «nach Läusen absuchen» — en as am Gaang sech ze l.; 2) «stehlen» — si hun em d'Bire vun dem Bam gelaust trotz dem Hond; 3) «abgewinnen, abluchsen» — se hun en an der Kaart elle gelaust; 4) a. «sich jemanden vornehmen» — ech wäerd mer deen emol l.; b. «prügeln, einen Schlag versetzen» — ech hun em eng gelaust — en hat der gelaust kritt; 5) «ohne Appetit essen» — in der Ra.: l. a plécken oder l. a läpsen; 6) (lok. Mosel) «trinken» — ech hun e puer fatzeger Drëppe gelaust.
Lausert M.: 1) «energieloser Mensch»; 2) «geiziger Mensch».
Laut (Ech. Lout) M.: 1) «Laut» — 't war esou stëll, 't huet ä kä L. héieren — e gët kä L. vu sech (verschweigt wissentlich) — e gët kä L. méi vun sech (läßt nichts mehr von sich hören, auch: ist tot) — den Hond gët (dät) L. (der Jagdhund schlägt an beim Wittern des Wildes, auch: der Hofhund bellt) — kä L. (nicht im geringsten); 2) «Gerücht» — ech weess nët, ween dee L. gemaacht huet — dat gouf der e L. ënner de Leit — dat wor e L. durech d'ganzt Land gin (ein Gerede im ganzen Land); 3) «Ruf» — loosst eech dee L. nët (aus-) gin (laßt euch nichts Derartiges nachsagen).
laut I Präp.: «laut, gemäß» — l. Gesetz (nach Gesetz) — l. de Konditiounen — l. méngem Verhalt (soweit ich mich erinnere) — l. deem wat et kascht — l. deem wat hie sot.
laut II Adv.: «laut» — nur in festen Raa. wie: se hun eppes l. gedoën (haben etwas verlauten lassen) — sou eppes dät än nët l. (darüber redet man nicht) — cf. haart sub 3).
lauter (Nösl. lockter) Adj.: 1) (ungebeugt, auch: elauter) «lauter, nur, nichts als» — 't as nët l. Freed mat de Kanner — et as nët el. Freed en ale Mann ze besuergen — de Maan hat nët elauter onrecht (Echt.) — si hat l. sou aalt Geschir (nur so altes Zeug) — da's (dat do as) jo el. dommt Gebraddels (Geschwätz) — 't war eng Freed an el. (eitel Freude) — 't war eng Fuucht (s. d.) an el. — dat sin el. sénger Ligen — si hu l. Tapaasch am Haus — 't wor el. Offall (nur Abfall beim Nutzholz) — weider näischt wéi el. Schielen (nur Schale beim Gemüse, beim Obst); 2) (gebeugt) «lauter, rein, durchsichtig» — d'Waasser gët erëm l., nodeem et dréif war — d'Drauwe si scho l. (durchsichtig) — lautert Waasser — cf. läitereg sub 2); 3) Adv. a. «weit auseinander» — d'Rommele stin ze l. (stehen zu weit auseinander) — d'Drauwen hänken zimlech l. (haben durch Nichtbefruchtung vieler Blüten oder durch Abfallen der Beeren gelitten) — cf. lautreg; b. (Nösl.) «immerfort, unablässig» — si ha lockter gelaacht, gekrasch — d'Haus hat l. gebrannt — en as lockter op där Platz (immer auf derselben Stelle).
Lauterbaach ON.: «Lutrebois» — (belgische Provinz Luxemburg).
Lauterbur ON.: «Lauterborn» — Gemeinde und Kanton Echternach — 279.
Lautermännchen ON.: «Lutremange» — (belgische Provinz Luxemburg).
lautper Adj./Adv.: «lautbar» — wéi et l. gouf . . .
lautreg Adj.: 1) «einzel stehend» — méng Hor sin al l. — d'Drauwe si l. (nur vereinzelte Beeren an jeder Traube) — s. lauter sub 3); 2) «durchsichtig» — 't as sou lautrege (nët fest gewiefte) Stofft fir Fraleitskläder — déi l. Blusen, déi d'Fraleit elo droën — um Maart verkafen se nëmmen sou lautregt Geméch.
Lavabo (wie frz., doch Ton 1) M.: 1) «Waschbecken»; 2) «Verweis».
Lavallière (wie frz., doch Ton 1 oder 2) F.: 1) «Art Kravatte» (große, lockere Seidenschleife, die bis auf die Brust herabhängt, früher besonders von Künstlern und Buchdruckern getragen); 2) «Gebäck» (Kuchenart mit Zuckeraufguß).
lavéieren intr. Verb.: «sich nach den Verhältnissen richten, Umschweife machen» — s. louvoyéieren.
Lavendel, Lavande (wie frz.) M.: «Lavendel».
Lavement (wie frz., doch Ton 1), Lavemang M.: 1) «Klistier»; 2) «langweiliger, fader, zudringlicher Mensch».
lavemangzeg Adj./Adv.: «fade, langweilig» — en huet sech l. beholl.
Lavette (wie frz., doch Ton 1, nicht übtr.) F.: «Waschlappen». [Bd. 3, S. 22]
Lavoir (wie frz., doch Ton 1) M.: 1) «Waschbecken»; 2) «öffentlicher Waschbrunnen».
Laweeg M. s. Läimpad.
Lawa-steng (Echt.) Plur. tant.: «sehr harte Steine aus der Eifel» (vulkanischen Ursprungs).
Lawéit F.: «Lafette» (Wb. 06).
lawereg Adj.: «dicht belaubt».
lax Adj.: «sittlich ungefestigt» — e laxt Gewëssen.
Laxatif M.: «Abführmittel».
laxéieren (Ost. lagséieren, lok. Bonneweg, Ettelbr. lägséieren) Verb. 1) intr.: «abführen» — dat Iesse laxéiert; 2) «in Fluß kommen» — wéi hie koum, du huet d'Saach laxéiert; 3) trans.: «gehörig prügeln» — se haten en uerdeklech laxéiert (lagséiert); 4) «einen Gegenstand übel zurichten» — hien hat d'Taart richteg laxéiert (hatte die Torte ganz aufgegessen).
laxen (Echt.) trans. Verb.: «hauen» — e krut eng gehéiereg gelaxt.
Laz F.: 1) «Schmutzkruste am Saum des Rockes, der Hose»; 2) «Schlumpe, schmutziges Frauenzimmer» — Zussetz.: Laz- beidel, -brudder, -péil u. ä. M. — s. Lazert.
lazeg Adj.: «ungehobelt, leichtsinnig, tollpatschig» — s. lab(b)azeg; 2) «von laxen Manieren» — l. as, wat ee géing bei engem Kann verzeien, awer nët bei engem Groussen — cf. latzeg.
Lazei, Lazzei weiblicher Vorname «Luzie» — erscheint als Lazi, Lussi, Zei — Festtag am 13. Dezember.
Lazeiëmaart M.: «Luzienmarkt» (Jahrmarkt in Diekirch, früher mit Wochen- [Gemeinde-]markt verbunden).
Lazentréischter M.: «Hurenjäger, Dirnentröster».
Lazert M.: «leichtsinniger, (häufig) großer Mensch» — esou e laange L.
Lä, Lee (Osten und Norden Lei) F.: 1) «Lei, Fels, Stein» — de Mann an d'Fra op der L. (gallorömisches Felsrelief bei Altlinster) — a Wann (FN) si vill Leien (wenn das Wenn nicht wäre) — dazu viele Namen von Einzelfelsen und von Felsgruppen, wie z. B. Fielslee (Lintgen), Heiertslei (Munshausen,) Hertgeslä (Altlinster), Mamerläen, Mauleslei (Binsfeld), Mënnerleien, Noumerläen — Folkl. dee kuckt och nach an d'Lee (Pfingstmontag gehen die Mädchen und Burschen aus Lintgen durch die Fielslee, [ein Felsdurchgang]; der Bursche gibt Mokuchswaasser [s. d.], das Mädchen eine Nadel als Geschenk [Dr. Feltgen]); 2) «Schiefer» (im Ösling — läßt sich in Lagen abspalten); 3) «Dachschieferplatte» — bei deem Sturem as em eng L. op de Kapp gefall — en Daach aus ongerassene Leien (diese Leien waren unförmig, oft 1 - 3 cm dick, wurden in eine 3 - 5 cm dicke Lehmschicht eingelegt und auf die solide Verschalung angenagelt); 4) «Schiefertafel» — d'Lee deet een an d'Tabel (in den Schulranzen); 5) «Anschreibetafel» (bei Kegelspiel, Kartenspiel, vor Verkaufsläden) — wéi stëmmt et op der L.? (wie steht das Spiel?) — lo si mer op der L. (haben ein Spiel gewonnen oder auch verloren) — e steet bei him op der L. (steht bei ihm in der Kreide); 6) «Wandtafel» (Ösling), dafür auch déi grouss L. — anderwärts Tofel (s. d.). | |