LäischtchenLäischterLäiteréchtläiterenLäiterkesselLäitnantläiwen, leiwenLäiweskraaft, LeiweskraaftLäkLäkertLäkeschubberläken, lakenLälléiLäm, LeemLäm-Leem-LämblatLeemblatLämbuedemLeembuedemLämjhangLeemjhangLämkäppLeemkäppLämkaulLeemkaulLämplooschterLeemplooschterLämtrëpp(e)lerLeemtrëpp(e)lerLämechtlämeglämenlämenLämmchenLämmel, LämmechtLämm(e)libäLämmercheshouschtLämmergeierLämmesLämpchenLämpeslämpëssegländlechlängelaanglängelzeglängenlängerenLängeverbandlänglechlängstLängtlännen, lannenLännereienLäppLäppLäppchenläppegLäppentäschLäppentinnesläpperen, läbberenläppeschLäppschass, LäppschësserLäppschisterläpsegläpsenläpsenGeläpsLäpsertLäpsertLäremLär(r)esläschenLäschesLäsch-LäschbiischtLäschspéissLäschtrachLäschwaasserLäschwëschlästegLästegkät, -keetlästerenLäsurLätem, LeetemLätbändchenLätnolLait de PouleLaitueLebbdaglebendegLéckLeckleckenGelecksGelecksléckenLéckerLeckerbëssenLeckerei | Läischtchen F.: 1) «kleine Leiste» (Dim. von Läischt); 2) «Misteldrossel» (Turdus viscivorus) s. d. f.
Läischter, Läister, Leister F.: a. «Misteldrossel»; b. (lok. Mersch) «Amsel».
Läiterécht, Léitricht F.: «was in einem Mal geläutert wird».
läiteren, laiteren (Lux.-Stadt) trans. Verb.: 1) «lichten» (die Pflanzen in Feld und Garten, den Wald) — d'Zalot gët geläitert, soss hädert se nët (sonst bildet er keine Köpfe) — d'Muurte (d 'Rommele) musse geläitert gin, 't muss eng der anerer zouruffen; 2) «klären» (vom Wein und Branntwein) — den Drouf (s. d.) gët beim Brenne geläitert.
Läiterkessel M.: «Läuterkessel» (Branntwein).
Läitnant, Leitnant M.: «Leutnant» — L., e schéinen Numm, wéineg Gehalt — spaßh.: mäi L. (meine Frau) dafür auch: Doumkapitel, Dragouner, Jhandaarm, Riichter, Chef, Präsident — s. Offizéier. [Bd. 3, S. 29]
läiwen, leiwen intr. Verb.: «leiben» — in der Ra. l. a liewen — 't as säi Papp wéi e läift a lieft — cf. leiwen.
Läiweskraaft, Leiweskraaft F.: «Leibeskraft» — meist Pl. en huet aus (alle) Läiweskräfte gebirelt.
Läk, Lek (Echt. Läkel, Medingen Läéck) F.: 1) «grüne Schale der Walnuß» — dazu die Abl.: Läkert M.: «Jemand, der Nußhandel treibt» — Spitzname der Einwohner von Lenningen: déi Lennénger Läkerten (weil sie früher zum Nußhandel ins Preußische zogen) — cf. Hoal; 2) «schalenförmige Kruste» (Med.).
Läkeschubber M.: «Schuppenkruste».
läken, laken trans./refl. Verb.: «die äußere Hülle der Nuß entfernen» — d'Nëss läken sech gutt.
Lälléi M. s. Lala.
Läm, Leem M.: «Lehm, Kot» — zéi ewéi L. — steiwe, roude, bloë L. — Ra. wee L. um Bengel huet, soll nët bei déi aner riche goën (euph. — wer sich etwas vorzuwerfen hat, soll nicht bei andern herumschnüffeln) — Zussetz.: Form-, Géisser-, Mënsche-, Modelléier-, Mond-, Moume-, Waasserläm.
Läm-/Leem- -blat N.: «kleiner Huflattich» (Tussilago farfara) — s. Fuurz sub 2) — dafür auch Moukeprabbli (s. d.); -buedem M.: «Lehmboden» — dafür auch steiwe Buedem, Männi (s. d.); -jhang M.: «dummer, unbeholfener Mensch»; -käpp Pl. s. -trëpp(e)ler; -kaul F.: «Lehmgrube»; -plooschter (arch.) F.: «Unterlage unter einem Brückenpflaster»; -trëpp(e)ler Pl. M.: «Spottname der Einwohner von Nospelt, wo in den Haustöpfereien Lehm 'getreten' wurde» — déi Miinsber L. (Einwohner von Münsbach, weil das Ackerland lehmig ist).
Lämecht F.: «lehmig verschmiertes Stück Land».
lämeg Adj.: «lehmig» — e lämegt Stéck — lämege, lämeche (Echt. lämngstige) Buedem — s. Lämbuedem.
lämen I trans. Verb.: «leugnen» — hie kann dat nët l. — wa mer driwwer gefrot gin, fir d'éischt alles geläämmt! — s. of-, verl. sub 2), läächenen.
lämen II trans. Verb.: «lähmen» — dafür auch: lamen, limmen (s. d.) — en huet déi lénks Säit (ganz) geläämt— cf. Läämt.
Lämmchen (Pl. Lämmer(s)cher) N.: 1) «Lämmchen»; 2) (Pl.) «Lämmerwolke» (Zirrokumulus) — s. Scheefchen; 3) «Blüte der Hasel, Weide, Birke»; 4) «Tannenzapfen» — s. Dillendapp sub 3), Wäiraach; 5) (verächtl.) «naiver Mensch, der sich nicht zu wehren weiß».
Lämmel, Lämmecht F.: 1) «Messerklinge»; 2) «Rasierklinge» — s. Lame, Limecht.
Lämm(e)libä M.: 1) «Rufname des Lammes»; 2) «Lamm» (Ammenspr.)
Lämmercheshouscht M.: «Husten bei Kindern, der nicht ernst zu nehmen ist».
Lämmergeier M.: (spaßh.) «habgieriger Mensch».
Lämmes M.: 1) a. «Schaflamm»; b. «kleines Schaf» — dazu das Dim. Lämmes-chen; 2) in der Ra.: mengs de, ech wär vum L. gebass? (hälst du mich für so dumm?) — du bas wuel vum L. gebass (dein Verhalten ist unsinnig, unerklärlich).
Lämpchen (Pl. Lämpercher — Dim. zu Lamp (s. d.)) F.: «kleine Lampe» — im bes. a. «Nachtlämpchen» (deren Wachsdocht in einem Wasserglas auf einer Ölschicht senkrecht schwimmt); b. «kleines, farbiges Wachslicht» (früher bei öffentlichen Illuminationen reihenweise auf die äußeren Fensterbänke gestellt) — e gät aus wéi eng L. (er stirbt langsam eines schmerzlosen Todes); c. «ewiges Licht in der Kirche» — d'éiweg L. (s. éiweg und Lamp).
Lämpes M.: 1) «Rauchfaß» (meist iron. Nösl.) — de L. schwenken (das Rauchfaß schwingen, auch (obsc.) coire); 2) «Lümmel».
lämpësseg Adj.: 1) «groß u. faul»; 2) «lümmelhaft».
ländlech Adj.: «ländlich» — 't as esou l. sittlech hei — (iron.: genau wie auf dem Lande).
längelaang, léngelaang Adj./Adv.: «besonders lang» (zeitlich und räumlich) — eng l. Nuecht — en as l. (de laange Wee) duergeschloën (ist der Länge nach hingefallen).
längelzeg Adj.: «länglich» — cf. laangelech sub laang.
längen trans. Verb.: 1) «ein Stück in der Länge ansetzen» — mer mussen de Rack l. — meist dafür erlängen (s. d.); 2) «mit Flüssigkeit verdünnen» — eng Zooss gët mat Britt gelängt — dräimol gelängte Bouneschlupp; 3) «länger werden» — d'Deeg länge schon; 4) «reichen, genügen» — dat Gar längt nët — elo längt et iewer vëllechen (das genügt!) — s. laangen sub 3) — cf. erlängen. [Bd. 3, S. 30]
längeren (Bous, selten) intr. Verb.: «ein langes Krankenlager haben».
Längeverband M.: «Schiftung in gerader Linie» (einen Schaft in gerader Linie an einen andern setzen — Zimmerei — Ga). | |