LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Lous bis Luedstack, -stéisser (Bd. 3, Sp. 63b bis 65a)
 
Lous I (Echt. Luss, Osten Lus) N.: «Los», und zwar a. «Los zur Entscheidung bei Erbteilungen, Spielen, früher auch zur Feststellung der Militärdienstpflichtigen beim Kontingent (s. d.)» — si hun d'L. gezunn (um sich zu einigen) — en as d'L. bei d'Zaldoten zéie gaang; b. «Lotterielos» — en huet d'grouss(t) L. gewonn (auch übtr. hat glücklich geheiratet).
 
Lous II F. u. N.: «bestimmter Teil einer zu versteigernden oder zu verpachtenden Masse» — en huet zwou Lousen Holz gestät — gät et am Ganzen odder a Lousen? (wird es ungeteilt oder in Losen versteigert?) — d'Stécker [Bd. 3, S. 64] goufen a Louse verpacht — d'Uebst vun de Stroossebäm as a Louse verkaaft gin.
 
Lous- / lous- -deeg Pl. «Lostage» — die L. sind die zwölf Tage vom 26. Dezember bis 6. Januar; sie sind nach dem Volksglauben die Tage der Schicksalsbefragung — ihren Wetterverhältnissen entsprechen die der folgenden zwölf Monate — dat Holz, wat an där Zäit gehaë gët, kritt ni de Wurem, a wann et e Birebam wir; -holz N.: «Gratisholzabgabe» (verschiedener Gemeinden); -l(i)edeg s. lassliedeg — substantiv.: Lousledegen M.: «Unverheirateter im Stammhause»; -ziedel M.: «Zettel mit der Bezeichnung der Güter, die bei Teilungen die verschiedenen Lose bilden».
 
Lousen (Osten und Norden Lusen) M.: «Kluger, Schlauer» (auch iron.) — 't as dem L. säin Ädem — 't as där (ganz) Louser kän.
 
lousen (Osten und Norden lusen) Verb.: 1) trans.: «Erlös haben» — nach keng zwéi Grosche geloust a schon e Stéckelche versoff(t), sou maachen sech d'Geschäfter (klagte der Händler) — s. léisen sub 3); 2) intr.: «Schaden nehmen» — en huet eppes vun der Keelt geloust; 3) intr.: «losen, das Los werfen».
 
Louséng I F.: «Erlös» — eng schéi L., zwielef Frang, fir déi Zäit, sot d'Fra vum Zockerbuttéck.
 
Louséng II F.: «Losung» (vom Wild zurückgelassene Exkremente — Jägerspr.).
 
Lout, Lut (Echt. Lutt) M.: 1) «Lötblei»; 2) «Lot, Senkblei» — déi Mauer as nët am L. — dafür auch Bläi (s. d. sub 2); 3) «Lotgewicht» (halbe Unze, 16,66 Gramm) — dazu das Dim. Läitchen M.: «ein klein wenig».
 
Lout(s)- -band N.: «schwarz-seidenes oder baumwollenes Band» (das nach dem Gewichtslot verkauft wird) (Ga); -bläi M.: «Lotblei» — s. Bläi sub 2; -tubak M.: «Tabak, der nach dem Gewichtslot verkauft wird».
 
lowen trans. Verb.: «die überflüssigen Triebe und Blätter der Reben wegbrechen» — cf. blueden, lorren.
 
loyal Adj. wie hd.
 
Loyer (wie frz., doch Ton 1) M.: «Mietzins» — d'Loyeë gi gehéicht.
 
Loz F.: «Schmutz am Saum eines Kleides» — s. Kléck und Laz sub 1).
 
Lu, Loup (wie frz.) M.: «Halbmaske».
 
Lu, Luuchen (lu:çən) s. Lui sub 1).
 
Louage (wie frz., doch Ton 1) M.: «Vermietung» — e mécht L. (von einem Unternehmer, Transportunternehmer).
 
Luch (Echt. Louch) M.: «Lug» — 't as elauter L. a Bedruch (Lug und Trug) — dazu die Zusset.: Luchbatti, Luchmates (u. ä.) M.: «Betrüger».
 
lucher, lucheg, lochen, locher Adj.: «locker, nicht festgeballt» (von Kohlköpfen) — de Kabes as nach ze l. fir anzeman — substantiv.: 't wor lauter L. (kein fester Kohlkopf) — s. lacker und Geblieders.
 
Luchert ON.: «Louchert» (belgische Provinz Luxemburg) — B 17.
 
Luchtsem M. s. Locktem.
 
Lucien (wie frz.) s. Luss I.
 
Luck F.: «Blick» — eng schamper L. (ein finsterer, resoluter Blick) — cf. Kuck.
 
luckeg Adj.: «schielend» — s. barluckeg.
 
lucken intr. Verb.: 1) «schauen, sorgfältig betrachten» — d'Kand luckt mat dene Krällenäercher (mit den Augen wie Perlen [Korallen]) — da loosse mer mol l. (wollen mal schauen, wie dem ist); 2) «lauern, auf jemand warten»; 3) «schielen» — s. barlucken.
 
Lucki M.: 1) «verdächtiger Mensch, Gauner, Taugenichts»; 2) «Zuhälter» — s. Lui sub 1c); 3) iron. (bewundernd) — du L. (mein Lieber — iron.) — cf. Nucki.
 
Luckistruckiën Plur. tant. (lokal, spaßh. für Zigaretten der Marke Lucky strike).
 
Luddri M.: «nicht ernst zu nehmender Mensch» — cf. Laddri.
 
Luegt (luəçt) F.: «Eiertasche und Hinterer des Huhns» — übtr. op dem Cabinet (s. d. sub 1) erkaalt än sech d'L. — Zussetz. Héngerluegt (s. d.) — 't as eppes wéi eng H. (von einem seltsamen Hut) — cf. Bëschofskap sub 2).
 
Lued (Echt. Load, Nösl. Lad) Dim. Liedchen (s. d.), (Echt. Leedchen, Nösl. Läädchen, Liäddchen) F.: 1) «Lade, Kasten» — cf. sub bim-bam (de Péiter vun de Lueden); 2) «Schachtel» — eng L. Fixfeier (eine Schachtel Streichhölzer); 3) «Sarg» — en Nol vu ménger L. (von einem ungeratenen Sohn) — si hun en an d'L. geluegt — dafür auch: Doudelued (s. d.); 4) «Fensterladen» — dafür auch Fënsterlued; 5) übtr.: «Augenlid» — [Bd. 3, S. 65] d'Luede falen de Kanner zou (sie haben Schlaf) — en huet d'Lueden zougemaacht (ist gestorben).
 
lueden (Echt. loaden, Nösl. laden, Ind. Präs. du lueds, hie luet, gebräuchlicher als: du lidds, hie lidd, Part. Präs. gelueden, Nösl. Präs. ich laden, du lidds, hä lidd, Prät. ich ludd, Cond. ich lidd, Part. Prät. geladen) trans. Verb.: 1) «eine Ladung machen, beladen» — e Won l. — ech muss nach Mëscht l. — du kanns dës Grompre jo nach derbäi lueden (diese Kartoffeln noch hinzu laden) — ech ka se nët mat l. (nicht dazu laden), 't as ewell ze schwéier — en as geluede wéi en Iesel — lued mer dat dach nët op (schiebe es mir nicht in die Schuhe, gib mir nicht die Schuld daran, schiebe mir diese Arbeit nicht zu) — elo lueds d'et op eng aner Kar (jetzt willst du es anders behandelt oder verstanden wissen) — eng Flënt l. (ein Gewehr, eine Flinte) — ech hun e Wieder gelueden (spüre ein Gewitter in den Knochen) — en huet et déck gelueden (ist sehr böse oder traurig) — en as liicht gelueden (ist leichtsinnig) — en as, en huet falsch (schif, quääsch, kromm) gelueden (ist betrunken) — lo hun ech e gelueden (jetzt ist er mir feind) — en huet et géint mech gelueden (dsgl.) — e wor al gelueden (wütend) — e kënnt do, wéi wann e Roum (Rom) gelueden hätt (so schwerfällig) — wéi dir nët doheem woort, koum e bei äis an du hate mir en de ganze Nomëtteg gelueden (kam er zu uns und fiel uns den ganzen Nachmittag lästig); 2) «trächtig werden, trächtig sein» — d'Kou huet gelueden (ist trächtig) — d'Kälwen huet nët gelueden (wurde nicht trächtig) — d'Kou lidd nët méi (wird nicht mehr trächtig); 3) «einladen» — 't waren der zwanzeg op d'Hochzäit gelueden — en huet den Hond zu Dësch gelueden (hat den Hemdzipfel heraushängen) — substantiv. déi Gelueden an Ongelueden; 4) «zitieren» — en as op d'Geriicht gelueden (vor Gericht geladen); 5) refl. a. «sich aufbürden» — wat hun ech mer do eppes op de Bockel gelueden! wat hues de der do eppes op den Hals gelueden!; b. «zu viel essen» — sech de Wappes (de Mättéi) l. — huesch de (der) dein Fléiz (s. d. sub 2) gelueden? (Mosel, wenn es einem tüchtig geschmeckt hat) — Zussetz.: alueden, auslueden, verlueden, oflueden, oplueden (s. d.).
 
Luedstack, -stéisser M.: «Ladestock» — Ra. en hält sech sou riicht, wéi wann en e L. verschléckt hätt — ech kënnt e L. friessen (so ärgerlich).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut