LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Malefitz, Malefitzert bis Mammegléck (Bd. 3, Sp. 83b bis 85a)
 
Malefitz, Malefitzert M.: «schlechter Mensch» — wann ä mat sou engem M. ze dongen huet, da muss än sech an uecht huelen.
 
Malefitzkärel M.: «Malefizkerl» — a mat deem M. hues du Ëmgank?
 
malefitzeg Adj.: «bösartig» — déi m. Bouwen, déi friessen engem d'Kréischelen hallef zeideg an den ageréngte Gäert (in den eingefriedigten Gärten).
 
Malentendu (wie frz., Ton: 3 oder 4) M.: «Mißverständnis».
 
Mal(e)paartes Stellenbez.: «Fuchshöhle» (in der Tiersage: Renert — unterhalb Schlindermanderscheid gelegen).
 
Maler M. (Nösl. N.): 1) «Malter» (Raummaß) — e Maler huet zéng Sieschter (s. d.) für Körnerfrüchte, aber nur aacht Sieschter für Kartoffeln (Gutland). — Im Ösling rechnet man für ein M. Kartoffeln fünf Zentner, während im Gutland ein Malter Kartoffeln etwa vier Zentnern entspricht — klengt Maler (zehn Sester), grousst Maler (fünfzehn Sester — so in Bondorf); 2) «große Menge» — si hun d'Geld (d'Lais) mat (de) Maleren.
 
Malf (Pl. Malwen) F.: «Malve» — für: Malva (dafür auch: Kéiskraitchen, -bréitchen, Bréidercheskraut (s. d.)) und für: «Pappelrose, Stockmalve» (Althaea rosea).
 
malgré (wie frz., doch Ton: 1) Präp.: «trotz» — m. datt e krank war — [Bd. 3, S. 84] (adverb.) ech maachen et m. (trotzdem) — m. tout (trotz allem) — m. moi (gegen meinen Willen) — dazu: Malgré-nous M.: «Zwangsrekrutierter während des Krieges 1940-45».
 
Malheur (wie frz., gelegtl. Ton: 1 — Dim. Malheurchen) M. u. N.: «Mißgeschick» — de M. as deen elei — 't as em e klenge Malheurche geschitt (passéiert — euph.: er hat in die Hose gemacht) — das Dim. in deutschen Grenzdörfern bes. von Mädchen, bei Folgen einer Verfehlung — Ausruf: o M.! — Kanner, o Kanner, o quel m.!
 
maliicht, maläicht Adv.: «leicht» — du hätts m. e Bee kënne briechen — et kënnt ee m. sech iren.
 
Mall I F.: 1) «Kiste, Felleisen» (Ga); 2) a. «großer Reisekoffer» — séng Malle si gepaakt (er steht im Begriff abzureisen) — cf. Mallette; b. «Kofferraum» (eines Autos); 3) a. (früher, lok.): «Schnellzug Ostende-Brindisi» (Kurzname für malle des Indes) — d'M. as erduerch (Zeitbestimmung auf dem Lande, wo die M. vorbeifuhr); b. «Briefpost» (Ga).
 
Mall II F.: «lockerer, mürber Boden» — dafür auch: Moll — cf. sub Huewer — d'Gromper huet léiwer eng Schall wéi eng M. (die Kartoffel gedeiht besser in scholligem Boden).
 
mall(eg) Adj.: «locker» — malle(-ge) Buedem (lockere Erde).
 
malléieren refl. Verb.: «sich kümmern, sich einmischen» (lok. Rümelingen, Grevenmacher) — en huet sech nët drëm malléiert (sich nicht darum gekümmert) — sech an eppes m. (sich in etwas einmischen) — malléier dech nët ëm eis Gespréicher — frz. mêler.
 
mallen intr./refl. Verb.: 1) «milder werden» — d'Wieder mallt (huet sech gemallt); 2) «weich werden» — dat Geschwill mallt (Geschwulst) — cf. Mall II, mall(eg), mëllen.
 
Mallen Plur. tant.: «Klatsch» — dazu das folg.
 
Mallendréier M.: «Zwischenträger» — dafür auch: Rapportendréier (s. d.), Méi(e)rendréier M., Méi(e)rendréiesch F. — s. Gazette.
 
Malle-schlass N. — s. Klauschter (zu Mall I).
 
Mallette (wie frz., doch Ton: 1) F.: 1) «kleiner Handkoffer»; 2) «Nachricht» (lok.: Osweiler) — da's eng aner M.
 
malloudeg Adj.: «sehr müde, abgespannt».
 
malpropper (Ton: 2) Adj.: «unsauber» (bes. übtr.) — e malproppert Geschäft — frz. malpropre.
 
Malchance (wie frz.) F.: «Mißgeschick, Pech» — ech hun eng verdammt M. an der Kaart (im Kartenspiel) — wann ee M. huet, kann een den Domm am Hënner briechen, auch: op gläicher Strooss d'Genéck briechen.
 
Malteserkräiz N.: 1) «Malteserkreuz»; 2) a. «leuchtende Lichtnelke» (Lychnis fulgens); b. «brennende Liebe» (Lychnis chalcedonica).
 
malträtéieren trans. Verb.: 1) «mißhandeln» (Mensch oder Tier); 2) «schlimm zurichten» (eine Sache) — wat dee Bouf séng Spillsaachen awer malträtéiert.
 
ma(r)luschen (lok.: malutschen) intr. Verb.: «mogeln, an etwas herumwühlen, im Trüben fischen».
 
Malz M. oder N.: «Malz» — im bes. a. «aus Gerste bereitet zum Bierbrauen»; b. «Braureste, als Viehfutter verwandt» — s. Happ.
 
Malzhaf M.: «Satzkorn, Kornschicht, die keimen soll».
 
Malzkarmell F.: «Malzbonbon» — dafür gelegtl.: Schmalzkarmell (s. d.) — mit Verbdg. zu schmelzen (im Munde).
 
Malzzocker M. — s. Kuuschtenzocker.
 
mam s. sub mat.
 
Mam (ma:m — Pl. Mamen, Dim. Mämmchen, Nösl. Mamm) F.: «Brustwarze, Euterzitze» — eppes wéi eng Gäässemam — dat as keng Waarzel méi, dat as eng Mämmchen — 't as keng Ham a keng M. un deem Framënsch (von einem sehr mageren Frauenzimmer).
 
Mamer ON.: «Mamer» — Gemeinde Mamer, Kant. Capellen — 403 — déi M. Piloën (Spottname für die Einwohner von Mamer).
 
Mamer, Mamerbaach F. Bachname: «Mamer».
 
Mamerdall M.: «Mamertal» — mir ware bis an de M. spadséieren.
 
Mamerleën Plur. tant.: «Mamerleien» (Sandsteinfelsen mit Höhlen im Mamertal).
 
Mamm F.: 1) «Mutter» — Raa.: d'Kanner vergiessen hir M., eng M. hir Kanner nët — eng M. kann eng Dose Kanner erhalen, eng Dose Kanner awer nët hir M. — keng M. huet en Houerekand (ehelich oder unehelich, alle Kinder sind der Mutter gleich lieb) — géi heem bei déng M. (zu einer unzufriedenen Ehegattin) — ech soe ménger M. et (sage es meiner Mutter, Drohung der Kinder, dazu spaßh., [Bd. 3, S. 85] derbe Antwort: so déngem Aasch et, deen as méi no bäi) — méng M. kënnt an d'Schoul (erklärt das Schulkind, wenn es sich ungerecht behandelt glaubt, oder tut als ob) — cf. Kand — d'Aën huet dat Klengt vun der M. (in Farbe u. Ausdruck die Augen der Mutter) — et as der M. aus dem Gesiicht geschnidden — et huet een nëmmen eng M. — eng gutt M. hält warem bis iwwer d'Graf — d'Kanner hänken der M. ëmmer um Schiirtech — dee Bouf läit der M. ëmmer op der Täsch (läßt sich von der Mutter aushalten, ständig Geld geben) — der M. d'Häerz friessen; 2) «Ehefrau» (oft vom Ehemann so genannt, bes. in Gegenwart der Kinder) — eis M. as krank, dout; 3) «Ausruf» (der Klage, des Kummers, des Schmerzes): o M. o M. — o M. o Kanner — o M., wat gi mer do maachen — o Mamm(eli), wat as hei geschitt! — s. Mammo — Zussetz.: Grouss-, Himmels-, Schwéier-, Stéifmamm (s. d.) — cf. Kand sub 3.
 
Mamma, Mammi, Mammchen, Mammeli, Mimmelchen, Mimmeli F.: «Mama» (Koseform).
 
Mamme(n)- -dag M.: «Muttertag» (Feier zu Ehren der Mütter, von der Gartenund Heim [Kleingarten]-Vereinigung hier eingeführt und begangen, meist mit Teilnahme der Ortsvereine). -gléck N.: «Mutterglück»;

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut