LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Maternus bis Matsch, Matschi, Mätsch (Bd. 3, Sp. 103a bis 104a)
 
Maternus männlicher Vorname: «Maternus» — erscheint als: Terren, Ter(r)ens, Ternes (s. d.).
 
Mates männlicher Vorname: «Matthias, Matthäus» — erscheint als: Maats, Maatchen, Matz, Matjas, Matei, Mattéi, Matteis, Mattes, Matti(s), Mattchen, Mattjen, Mattäi — s. Mätt, Teis, Matteis — Kinderreim: M., koach Kapes / koach sauer, koach séiss / koach deiner Mamm e poar Héinerféiss (C) — häufiger Hausname: Mates, Matëssen — Ra.: lo as et wéi op Matëssen hirer Hochzäit, do haten se näischt Rescht.
 
Mates- -brout, Matzbrout N. — s. Mateskuch; -kéis M.: «Quark» — cf.: Stoffi, wäisse Kéis, Fittchen; -klak M.: «Dummkopf» — lo stin ech do wéi M. — Kinderreime: M. / Flou am Sak / Lais um Réck / fauschtendéck — M. / schäiss an d'Tak / hief et op / 't gët eng gutt Botterzopp (MKr. Nr. 188/9).
 
Mates-, Maats-, Matzkuch M.: «ungesäuertes Passahbrot der Juden» — (Handelsjuden brachten den Kindern früher auf Verlangen M., dünne, weiße, geschmacklose Scheiben, mit; M. ist heute um Ostern beim Bäcker zu kaufen) — cf. -brout.
 
mathematesch Adj.: «mathematisch» — dat as m. richteg, mä sou gesäit et anescht aus (mag in der Theorie richtig sein).
 
Mathematik (Ton: 3) F. — wie hd. — iron. (Echt.): duerfir muss ee schuns héier M. kenen a geléiert hoan (wenn jem. eine gehörige Dummheit begeht) — dat as héier (héich) M. fir mech (das ist mir zu gelehrt).
 
Matière (wie frz., Ton: 1) F.: 1) a. «Stoff, Rohstoff» — aus wat fir (enger) M. as dat Stéck gemaacht? — dazu: M. première (wie frz., gewöhnlich beide Wörter Ton: 1) F.; b. Druckerspr.: «Buchstabenmetall» (Zusammensetzung von Zinn, Antimon usw.); 2) a. «Lehrstoff» — d'M. fir mar as zimlech schwéier; b. Druckerspr.: «Lesestoff» — et as zevill M. do fir an dës Nummer vun der Zeidong; 3) «Eiter» — s. Materi(ën).
 
Matill (Ton: 1) weiblicher Vorname: «Mathilde» — erscheint als: Tilli, Tillchen, Matilli.
 
Matinée (wie frz., Ton: 1) F.: 1) «Vorstellung (Kino, Theater, Konzert) am Nachmittag»; 2) «Morgenrock» (Damenkleidung).
 
MatjärM. (und F.) — s. Materi(ën), Matière sub 3).
 
Matrass, Mätrass, Matras, Matela(ss), Mätlass, Mëtterass (Ton: 1) F.: 1) «Matratze» — eng krénge M. — eng wolle M. — Zussetz.: Fiedermatrass (Sprungfedermatratze); 2) lok. (pej.): [Bd. 3, S. 104] «Dirne» — in der Zussetz.: Offizéieschm.
 
Matrasse(n)- -bal M. — in der spaßh. Ra.: ech gin op de M. (statt zum Tanz, gehe ich ins Bett); -bett N.: «Bett mit Matratze» — im Ggs. zu: Kuefbett — s. d. (in Landgegenden wurde meist das Kuefbett gebraucht); -dir F.: «gepolsterte Tür»; -fieder F.: «Matratzenfeder»; -kapp M.: «Wuschelkopf»; -kréng M.: «Roßhaar»; -nol I M.: «Matratzennagel»; -nol II F.: «(lange) Matratzennadel»; -ressort M.: «Matratzensprungfeder»; -stoff(t) N.: «(buntgestreiftes) Tuch zum Matratzenbezug»; -stopp M.: «(Woll-)Knopf der Matratze».
 
Matratz (lok.: Echt., Ton: 2) F. — s. Matrass.
 
Matrikel, Matricule (wie frz.) F.: «Hauptverzeichnis» — dazu: Matrikülsnummer F.: «Immatrikulationsnummer, Ordnungsnummer» (Mil.).
 
Matrice (wie frz.) F.: 1) «Gebärmutter»; 2) «Matritze» (Gußform).
 
Matritz F.: «Matritze» — dafür gelegtl.: Mater II (s. d.).
 
Matroun F.: «Matrone».
 
Matrous (Osten und Norden: Matrus) M.: «Matrose» — en huet e Marsch wéi e M. (breitspurig, schaukelnd).
 
Matrouse- -kap F.: «Matrosenmütze»; -knapp M.: «Knopf mit Matrosen- (Anker)abzeichen»; -koll(i) M.: «Kleiderkragen nach Matrosenart» — dafür auch: Mariñskoll; -kostüm M.: «Anzug nach Matrosenart» — dafür auch: Mariñskostüm; -schlapp M.: «Kravatte nach Matrosenart».
 
Matsch, Matschi, Mätsch M.: «Schmutzbrei, breiige Masse» — 't as ee M. an elauter am Gaart — ech sin an de M. gefall — d'Grompren an der Këscht sin ee M. — de Kuch as zu M. ( Brei) vergaang — de Won as am M stieche bliwwen — cf. Mitschmatsch — Zussetz.: Schnéimatsch.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut