mauselegmausenmausenMausermauserenMausi, MaussMautschMautschenmautschengemautschtmauveMauzenmauzenMaxmaxenMaximilianMaximilienneMaximäinMaximummaximummaxméidegMayonnaiseMajonäs, MarionäsMazoutMasuttMazout(s)-Mazout(s)behälterMazout(s)heizungMazout(s)präisMazout(s)tankMazout(s)uewenmämeemäMäMäMeeMä-MääppelchenMäbamMäbësserchenMäbichMäblimmchenMäbluttMäbolMäbromenMädagMädéierMädoftMädrankMädronkMäfëschMäfréisserMäfrellMägisschenMägisserMäkallefMäkällefchenMäkiewerMäkirwelekMäkiischtMäkoulMäkranzMäkraiderMäkrautMäkraitchenMäkriwwelerMäloftMäméckMäniw(w)elMänuechtMäowendMäpänzchenMäreen(chen)MäréischenMärousMärousMäschësserMäschwämpchenMäwäinMäwiederMäwollMäMäMämäächMäächmäächegMäächer, Meecher, MiecherMäächtem, Meechtem, Ma(a)chtum, Miechtem, MiichtemMäärlerMä(ä)sch, MeeschMääschenduchMääschenespenMääschmääscht, meeschtMääschtspillam määschtend'määscht, der määschtmääschtendeels, meeschtendeels | mauseleg Adj. — s. musseg.
mausen I trans. Verb.: «das Haar liebevoll kraulen» (z. B. Verliebte).
mausen II (lok. Echt.: mauselen) trans./intr. Verb.: 1) «mausen, Mäuse [Bd. 3, S. 111] fangen» — eng Kaz maust — d'Kaz sëtzt do ze m. — Spw.: jong Kaze mause gutt (cf. Kaz sub 1) Katze und Maus); 2) «unberufenerweise, heimlich herumkramen» — wien huet hei an deem Tirang gemaus(el)t?; 3) «heimlich entwenden» — wien huet mer mäi(nt) Stéck Taart gemaust?
Mauser F.: 1) «Mauser»; 2) übtr.: «Übergangserscheinungen (bei der Pubertät)».
mauseren intr./refl. Verb.: 1) «mausern» (wie hd.); 2) «sich verändern» (Charakter, Stimme) — cf. raupen, plëmmen.
Mausi, Mauss Koseform zu: Maria (s. d.).
Mautsch F.: 1) «(heimlicher) Aufbewahrungsort» — z. B.: a. für Birnen und Mispeln im Heuschober oder in Stroh zur Süßfäule: mer leën d'Biren nach an d'M., da gi se dä (s. d.) — dazu: Mautschen Pl. F.: «Früchte des wolligen Schneeballs» (Viburnum lantana); b. für Geld — dafür auch: Geldmautsch (C) — cf. Mouk sub 2); 2) «(heimlicher) Vorrat» (Obst oder Geld) — deen huet nach eng M. op der Säit.
mautschen Verb. 1) trans.: a. «vollreif, mürbe werden lassen» — wann déi wëll Bire gemautscht sin, gi se besser; b. «einweichen» (Wäsche) — ech muss d'Wäsch nach eng Zäit an der Supp m., da geet den Dreck besser of — d'Wierk gët gemautscht — Verbadj.: gemautscht — gemautschten Zalot (zubereiteter Salat, der eine Zeitlang in der Sauce lag) — gemautschte Biren — substantiv.: dat as där Gemautschter een (ein sehr übelriechender Bauchwind); 2) intr.: a. «vollreif, mürbe werden» — Hondsääsch (s. Hondsaasch) musse m. bis se dä sin; b. «reifen, sich entwickeln» — spaßh.: looss d'Suen nach e bëss-che m., da gët et der méi
mauve — s. moof.
Mauzen (lok.: Sassenheim) Pl. F.: «Fastnachtsgebäck» — s. Nonnefascht.
mauzen intr. Verb. — s. miauen.
Max männlicher Vorname: 1) a. «Maximilian»; b. «Marzellus»; 2) weibl. Vorname: «Maximilienne»; 3) a. «Knecht, Diener» — in der Ra.: Här as Här (s. d.), a M. as M.; b. «Faulenzer» — faul ewéi M. (cf. Mascht II) — Ra.: éier hie geschwat huet, as M. ewell eriwwer — (s. Metz sub c.) — Kinderreim: M., M., méideg / winni sin déng Biren zeideg; 4) «Tiername» (allgemein für männliches Tier, wie: Hengst, Wallach, Stier, Eber, Rüde).
maxen in der Ra.: hei gët nët gemaxt (ich lasse mich nicht kommandieren) — zu Max sub 3)a.
Maximilian männlicher Vorname — s. Max sub 1)a.
Maximilienne (wie frz.) weiblicher Vorname — s. Max sub 2), auch: Li.
Maximäin (zënt) M.: «Maximin, (heiliger)» — bezeichnet das ehemalige Refugium des Trierer Maximinerklosters in Luxemburg, zur Zeit der französischen Revolution säkularisiert; später, Sitz der Luxemburger Regierung; heute (1965) Außenministerium — dafür auch: Maximäinerhaus N.
Maximum M. — wie hd. im bes. 1) «Höchstgehalt» — ech kréien de M. eréischt zu sechzeg Jor; 2) «höchste, vorgesehene Punktenzahl» — dat as de M., doriwwer geet et nët — en huet an der Schoul ëmmer de M.; 3) «Höchststrafe» — de Riichter huet em de M. gin.
maximum Adj./Adv.: «höchstens, im höchsten Falle» — ech gin der m. dausend Frang — du kanns m. honnert Mill rechnen.
maxméideg (lok.: Echt.) Adj.: «unterwürfig» — wann hee määnt, mech domat m. ze kreien, dann as en am Irtom — cf. maxen.
Mayonnaise (wie frz.), Majonäs, Marionäs F.: «Mayonnaise» — d'M. as ëmgaang (s. ëmgoen sub 4) — M. klappen (anrühren).
Mazout (wie frz.), Masutt M.: «Brennöl, Dieselöl».
Mazout(s)- -behälter M. — wie hd.; -heizung F. — wie hd.; -präis M.: «Preis des Brennöls»; -tank M. — wie hd.; -uewen M.: «Heizofen für Brennöl».
mä I neben: mee (frz.: mais) Konjkt.: «aber» — dat as richteg, mä — spaßh. Erwiderung zu häufigem Gebrauch von mä: mä, mä, maachen d'Schoof — s. ma sub 3.
mä (mε:) II Schallwort a. «Nachahmung der Stimme von Schaf und Ziege» — Kinderspr.: d'Lämmi mécht mää; b. «Lockruf für (junges) Schaf» — Lämmi, mä, mä (das ä — oft — gedehnt und moduliert) — s. bä.
Mä (mε:) I N.: «Schaf, Lamm» (Ammenspr.).
Mä (mε:) II, Mee (Osten u. Norden: Ma:i) M.: «Monat Mai» — 't as Wieder wéi am M. (mildes Frühjahrswetter) — Folkl.: 't soll ee sech nët am M. bestueden (nicht im Monat Mai heiraten) — Wetterregel: M., kill an [Bd. 3, S. 112] naass, fëllt dem Bauer Scheier a Faass — M. kill a Juni naass, fëllt dem Bauer Scheier a Faass — owes Da a kill am M., bréngt vill Wäin an Hä — e Bei(eschwarem) am M., as wäert e Fudder Hä — reent et am M., dann as den Abrëll verbäi — den éischte M. (der erste Mai ist gesetzlicher Feiertag seit 1946; Winden und Einbringen des Maikranzes aus jungem Buchenlaub durch die Vereine — s. Mäkranz).
Mä- -äppelchen M. — s. Millebéinchen sub 1); -bam M.: «Maibaum»; -bësserchen (lok.: Strassen) M.: «Maikäfer» — cf. Kiewerlek sub 1); | |