Luxemburger Wörterbuch

Mi, Mia, Miichen, Mim(m)i Kurzform zu Maria (s. d.).

Miau F.: 1) (gew. Ton: 2) «Ruf der Katze»; 2) (Ammenspr., meist Ton: 1) «Katze».

miauen intr. Verb.: «miauen» — dafür auch: mauzen, marauzen.

Miäächzeg ON. — s. Miezeg.

Mica M. — wie hd.

Mich — Var. zu Misch (s. d.).

Michèle (wie frz., auch Ton: 1) weiblicher Vorname: «Michaela» — erscheint auch als: Michelin, Mischelin.

Mickmack (lok. Osten) M.: «Durcheinander».

Micks M.: 1) — s. Mierbel; 2) (lok.: Grevenmacher) — s. Meck.

midd (s. Ltb. Nr. 73 — LSA Karte Nr. 161) Adj.: 1) a. «müde» — ech si m. wéi en Hond, wéi e Mued — ech wor sou m., ech konnt nët méi (op de Bee stoen, mech nët méi réieren) — ech si m. fir ëmzefalen — ech sin esou m., haut den Owend brauch ech nët gewéit ze gin — en huet sech m. geschwat an dach näischt erreecht — si hu sech m. gedanzt (gelaf, gesprongen, gesongen, gekrasch, gelaacht usw.) — en huet sech nët m. gemaach (nicht angestrengt) — du gesäis m. (er)aus — ech sin esou m. an de Glidder (an de Been), ech mengen ech kréien d'Gripp — Raa.: léiwer kal, wéi m., sot de Kantonnier — vum Näischtmaache gët een och alt m. — du bas och vu Beruff m. — maach dech nët m. (am Gesiicht — rege dich nicht auf, auch: gib dir keine Mühe, es ist doch umsonst); b. «(ange)trunken» — e kuckt esou m. dran — en as m. am Gesiicht (an den Aen) — séng Bee si m.; 2) «überdrüssig» — ech sin dees Dénge m. — ech sin deem sénger ewell laang m.! — wann dee ménger sou m. wir, wéi ech sénger ...! — ech sin dénger Tricke m. — bas de dës Liewes m.? (zu jem., der dabei ist etwas Gefährliches, Unüberlegtes zu tun) — 't gët ee kenges (näischt) méi m., wéi dës Kuch (dës gudden Iessen); 3) a. «ausgelaugt» — de Buedem as m.; b.«bodenmüde» — dat Stéck gët de Grompere m. — steigernd: [Bd. 3, S. 147] middeg — Zussetz.: doud-, iwwermidd, vermidden (s. d.).

Middegkät, -keet, Mittegkät, Middhät, -heet F.: «Müdigkeit» — e konnt nët méi stoe vu M. — du raschts (rastest) och fir déi M. déi komme soll (zu einem Faulpelz) — ech spiren d'M. nach an alle Glidder — ech gin déi M. nët méi lass.

Mid(d)el (lok. Nösl.: Muddel) M.: «Schnittmuster, Vorlage, Modell» — Ra.: kee M., a kee Kiddel (s. d.) — iron.: wou hues de nëmmen dee M. do fond? (dieses komische Muster, auch: diesen komischen Menschen) — un deem elo (un deem Kand) kënnt dir iech e M. huelen (zu Jungverheirateten) — dat as mer e M. (komischer Kauz) — dat as kee M. a keng Mooss, kee M. a kee Stouss (formlos) — e M. schneiden — e féidrege (s. d.), hallefféidrege (s. d.) M. — en O-Middel (Holzmodell für Dauben — Senninger Winzerspr. — Annuaire Inst. G. D., Section de Linguistique, etc. 1929) — Zussetz.: ongemiddelt (s. d.).

mid(d)elen trans. Verb.: «unförmlich, lächerlich kleiden» — et as ëmmer sou (koriéis) gemiddelt — et kënnt ëmmer sou gemiddelt (unordentlich gekleidet) — Echt.: et as esu oagemiddelt — cf. vermiddel(éier)en, verhatzt sub verhatz(el)en sub 2) — Zussetz.: erofmiddelen (s. d.).

Midderchen, Méiderchen F.: 1) Dim. von Mudder (s. d.); 2) «Unwohlsein, bes. von Frauen» — (spaßh. dafür auch: Mouder) — 't as fir d'M. ze kréie bei där Aarbecht — eng verquësste, verbellte M. (vernachlässigtes Unwohlsein, das in schlimmerer Form neu ausbricht) — fir d'M. hëlt ee Peffermanzpastillen — spaßh.: wann eist Lis d'M. huet, dann hun ech de Kiederchen (sagt der Ehemann), a mir huelen zesummen eng Heffendrëpp (s. d. — Weinhefebranntwein gilt als Hausmittel gegen dieses Unwohlsein); 3) «Mutterbeschwerden, Mutterweh» (Ga); 4) «Müdigkeit».

Middercheskraut N.: «Mutterkraut» (Ga — Chrysanthemum parthenium) — s. Mudderkraut.

Middergéitsche, -gëtsche Kinderspiel: «man trägt ein Kind auf dem Muttergottesstühlchen» (Ksp. Nr. 131).

Miebel M. — s. Mierbel.

Miecht, Miäächt, Meecht, Muecht, Moacht, Muerz, Määch F.: «äußeres Geschlechtsorgan bei Stute und Rind» — dafür auch: Gemeech — beim Mutterschwein: Häs.

Miel I M. — s. Mëll II — Zussetz.: Gaarde-, Sau-, Schwéngsmiel.

Miel (Nösl.: Miäll, Ehnen: Mëll, Untersauer: Meel) II N. (lokal: M.): a. «Mehl» — wäisst, schwaarzt, gebeidelt (s. d.) M. — Qualität: Gruau (wie frz., Ton: 1), duebel Null, double Zéro (wie frz., Ton: 1) — feint, graff(t) M. — d'M. as knäppeg (s. d.), stéckseg (s. d.), fiicht, ze frësch — et si Knipp am M. — eng Ball, e Pond, e Sak, e Stomp, e Rescht M. — d'Blumm (s. d. sub 3) vum M. — M. sifften (sieben) — M. réischteren (rösten), geréischtert M. — Raa.: aus engem schwaarze Sak kann ee kee wäisst M. huelen — däers M., gët däers Paangech — s. dazu: Houeremiel — bas d'an d'M. gefall? (zu jem., der einer getünchten Wand zu nahe gekommen ist oder sich daran gerieben hat); b. «Futtermehl» — du muss M. mat de Kéi fidderen, da kriss de méi Mëllech — Abl.: Gemiels N.: «Futtermehl-Mischung» — dazu: Gemielshändler M.: «Händler mit Futtermehl, Samen u. Kräutern» — Zussetz.: Boll-, Brout-, Buer- (Bohrstaub), Esdanger M. (Mehl aus der Mühle von Sedan), Fluesssooms-, Grompre-, Hädekar-, Houere-, Huewer-, Kallek-, Kar-, Knache-, Panéier-, Räis-, Schanke-, Schlake-, See-, Schapp-, Tommes-, Weesse-, Wëllkuermiel; c. «Staub» — zu M. zerreiwen, gemuel (z. B. Kaffee).

Miel- -äppelcher M. Pl. — s. Millebéinchen sub 1); -beidel M.: «Mehlsieb in der Mühle» (nach römischer Art) — cf. Millebeidel; -bittchen F. — s. d. vor. — e kuckt dran wéi d'Maus an der M. (sehr zufrieden); -bock M. — s. -kiewer; -bräi M.: «Mehlbrei» (früher anstatt Kaffee und Brot zum Frühstück) — de M. muss esou eng haart Haut kréien, dass ee kënnt eng Laus drop klécken — cf. Weessebräi; -bréidercher N. Pl. — s. Millebéinchen sub 1); -da (lok. Mosel: Mielbech) M.: «Mehltau» (Oidium); -déier(chen) N.: 1) «Mehlwurm» — s. -mued, -wuerem; 2) «Silberfischchen» (Lepisma) — dafür auch: Fëschelchen (s. d. sub 2); -faass N.: «Mehlfaß»; -frësser (lok.: Vianden) M.: «Mehlkäfer» — cf. -kiewer; -handel M.: «Handel mit Mehl»; [Bd. 3, S. 148] -këscht F.: «Mehlkiste» — im bes. a. «Kiste zum Auffangen des Mehls in der Mühle»; b. «Kiste zum Aufbewahren des häuslichen Mehlvorrats»; -kiewer M.: «Mehlkäfer» (Tenebrio molitor) — auch: -bock; -kniddel F.: «Mehlknödel»; -kummer F.: «Lagerkammer des Mehls in der Mühle»; -mageséng M. und N.: «Mehlmagazin»; -matt F.: «Mehlmotte» (Tinea granella) — dafür auch: Kuermatt;