LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Moschwier bis Modersäälchen, -seelchen, -séilchen (Bd. 3, Sp. 160a bis 161b)
 
-schwier (Ton: 1 oder 2) M.: «Magengeschwür»; -senkung F.: «Magensenkung»; -téi M.: 1) «Magentee»; 2) «rundblättrige Minze» (Mentha rotundifolia); -wéi M.: «Magenschmerz»; -wuurzel F.: «Kalmuswurzel» — s. Kaalmeswuurzel.
 
moasig (Nösl.) Adj.: «muffig, vermodert» — 't récht su m. hei bannen — (frz. moisi).
 
moassig (Echt.) — s. moosseg.
 
mobil Adj.: 1) «rüstig, behende» — d'Frächen as nawell m. fir hiren Alter; 2) a. mit dem Modalverb.: maachen: «mobil, kriegsbereit» (Mil.) — d'Amerikaner hu m. gemaacht; b. «in Aufregung versetzen, auf die Beine bringen» — si hun d'ganz Stad m. gemaacht fir un de Jhang ze kommen (um ihn zu erreichen, ausfindig zu machen) — cf. mobiliséieren sub 2).
 
Mobile (wie frz.,) M.: «Werksatz aus Handsatzschriften, Brotschriften» (Druckerspr.).
 
Mobiliar (endbetont), Mobilier (wie frz., Ton: 1 u. 2), Mobiljee (Ton: 2) M.: «Mobiliar» — cf. Miw(w)el.
 
Mobiliarsteier F.: «Mobiliarsteuer».
 
Mobilisatioun F.: «Mobilisation» (Mil.).
 
mobiliséieren trans./intr. Verb.: 1) «mobilisieren» (Mil.); 2) a. «alle Hebel in Bewegung setzen» — se hu Jann a Mann mobiliséiert fir hirem Jéngelchen déi Plätzchen ze verschafen; b. «in Aufregung sein, beunruhigen» — d'ganz Familjen as mobiliséiert.
 
moch, much Adj./Adv.: «befreundet, intim» — deemols war ech nach m. mat hinnen.
 
Mock I (lok.: Echt.) M.: «Wasserläufer» — s. Gäiz, Schneider, Waasserspann.
 
Mock II F. — beim Spiel Botterschmiere (s. d.) werfen, heißt der Stein, der nicht über das Wasser springt, sondern sofort einsinkt: eng M. (Ksp. Nr. 139) — dafür auch: Mouk (s. d. sub 4).
 
Mock III, Mok F.: «Handspanne» — beim Knickerspiel: eng M. maachen (die Entfernung zwischen zwei Knickern mit der gespreizten Hand abmessen) — dafür auch: Mouk s. d. sub 5).
 
Mocka M. — s. Mierbel.
 
mock(e)leg (lok.: muckeleg) Adj.: 1) a. «rundlich, fett, sich weich anfühlend» (bes. von Kindern und Frauen gesagt) — sou e léift, klengt, mockelegt Meedchen (Mädchen) — e krappege, mockelege Männchen (Bube) — wat huet d'Kënnchen (Kindchen) m. Hännercher, Bäckelcher! b. «fleischig, schwammig» — wat huet d'Kätt m. Ärem! 3) «mollig» — elo gi mer an eist mocklegt Bettchen (sagt die Mutter [Bd. 3, S. 161] zum kleinen Kind); 4) «handlich, passend» — dee Kaascht huet e mockelege Still — s. dazu: gemocklech.
 
Mockendrischel (lok.) F.: «Giftpilz» (C) — cf. Dréischel sub 2).
 
Mockes, Mackes (lok.: Echt): «Art Knickerspiel» (man versucht mit dem dicken Knicker denjenigen des Gegners so oft als möglich zu treffen; bei nur mehr einem Fuß Abstand der beiden Knicker, muß der Knicker aus Augenhöhe fallen gelassen werden).
 
Mod (Pl. Meed, Mäd, Dim. Moodchen) F.: 1) a. (ursprüngliche Bed.) «Mädchen, das beim Hochzeitszug von einem Mann am Arm geführt wird» (also: Partnerin, heute dafür meist: Cavalière — s. Cavalier sub 1) — si wore M. a Kniecht op der Hochzäit — b. (allgem.) «Mädchen» — z. B. in der Ra.: fleete Meed an danze Pafe soll ee vun der Welt erofschafen — cf. danzen sub 3); c. (Kosewort) «Liebling, Liebchen» (meist dafür das Dim.: Modi[chen]) — du bas méng léif brav M. — da maach et schéi, méng M. (zu einem kleinen Mädchen) — du bas eng M. an eng Gedold — iron. drohend: da waart, méng M., dat elo verdreiwen ech der (so z. B. beim Melken, wenn die Kuh ausschlägt — in diesem Sinne cf. Männchen sub 1); 2) heute meist: «Dienstmagd» — eng M. dangen (s. d.) — d'Schnauer (s. d.) as och nëmme M. bei hinnen — eng faul (träge) M.
 
Modalitéit (meist Pl. Modalitéiten) F.: «Modalität» — frz. modalité.
 
Modelamin F.: «stattliches Aussehen, guter Körperbau» — déi Fra huet M.
 
Modell (Ton: 1 u. 2), Model, Moddel, Muddel (alle Ton: 1) M.: 1) «Modell» — 't as kä Middel a kä Model (a kä Kiddel — s. d.); 2) «Muster» — e M. vun engem Jong — huel der de M., e M. drun (nimm es (ihn) dir als Vorbild, Muster) — cf. Stuel; 3) «Satzvorlage» (Druckerspr.); 4) «Kartoffelart» (C) — cf. Middel.
 
Modell- -äerd F.: «Modelliererde»; -gëps M.: «Modelliergips»; -läm M.: «Modellierlehm».
 
Model(l)éier M.: «Modellierer» — frz. modeleur.
 
model(l)éieren trans. Verb.: «modellieren»:
 
Model(l)éierläm M.: «Modellierpaste».
 
modëréieren refl. Verb.: «sich mäßigen» — modëréier dech (e bëss-chen) — dazu Verbadj.: modëréiert «gemäßigt» — frz. modérer.
 
modern Adj. — wie hd.
 
moderniséieren trans. Verb.: «modernisieren».
 
Modersäälchen, -seelchen, -séilchen (lok.: Moudersäälchen) N.: «wolliger Schneeball» (Viburnum lantana) — dafür auch: Mouzelter, Motteler, Mutz.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut