LWB Luxemburger Wörterbuch
 
moï bis Molerkëscht (Bd. 3, Sp. 162a bis 163b)
 
moï Adj.: «lieblich, fein, angenehm» (Wb.06) — cf. ndl. mooi.
 
Moin, Moiën 1) (geläufiger Gruß zu jeder Tageszeit) «Morgen» (nicht mehr als bestimmte Tageszeit empfunden — kontr. aus: muergen — s. d.) — gudde M. — abweisend: Moi(ë)n och — Moië Misch — verdoppelt (rasch gesprochen): Moimoin; 2) «Prosit» (veraltet).
 
Moire (wie frz.) F.: «Moiré» — dazu: moiréieren trans. Verb.: «Geweben ein schillerndes Aussehen geben» (frz. moirer) und: moiréiert Verbadj.: «schillernd» (von Geweben) — cf. Mohair sub 2).
 
Mok F. — s. Mock III.
 
mokeg I (lok.: Echt.) Adj.: 1) «mürrisch, unfreundlich» — et huet sech ëmmer sou m. gemaach — cf. monkeg; 2) «unelegant, unordentlich» (von der Kleidung) — 't war ëmmer sou m. ugedoen; 3) «dumm eingebildet» — e mo(a)kige Stisel (dummer, eingebildeter Mensch).
 
mokeg II (lok.: Oberwormeldingen) Adj.: «locker, mürbe» — d'Stéck as m. (das Ackerfeld ist leicht zu bearbeiten).
 
Mokka M.: 1) «Mokka»; 2) «besonders guter (starker) Kaffee» — dazu: Mokkas-tas F.: «Mokkatasse»; -zerwiss M.: «Mokkageschirr».
 
Moquette (wie frz., Ton: 1) F.: «Mokette» (buntes Plüschgewebe als Überzug von Sesseln, Sofas usw.).
 
Mol I F.: 1) «Muttermal, Wundnarbe»; 2) a. «(Grenz-)Zeichen, (Grenz-) Mal» — op Hol (s. d. sub II) a M. — op Pol a Mol. (Echt.: op Pol an Nol) — hal déng M., bleif op (an) dénger M. (beim Knickerspiel gezeichneter Ort — s. Ksp. Nr. 42, 44) — eng M. zéien (beim Knickerspiel, Gallosch-spiel) — 't as keng M. (Fangspiel — s. Ksp. Nr. 17) — en hält Fouss (s. d. sub 1) bei M. — e fänkt op d'M. un (er fängt pünktlich an) — dat as e Stréch op d'M. (das ist sehr genau); b. «Merkzeichen, Merkmal» — ech hu mer eng M. an d'Buch geluegt; c. übtr.: «Platz» — fäert nët, ech sin op der M., wann et gëlt (ich bin auf meinem Posten, wenn es gilt) — ech hun en emol op séng M. gesat (ich habe ihn zurechtgewiesen) — déi Kéier hun ech en awer iwert d'M. gesat (dsgl. — C); d. «Ziel» (Wb.06) — frësch M. huelen (Wb.06: von neuem anfangen).
 
Mol II (Pl. Mol, seltener Molen) N.: «Mal» (Zeitpunkt) — ee, zwee M. — fir d'éischt M. (zum ersten Mal) — ech hun ëm et eng Dose M. (Dosende Molen) gesot (Dutzende Male gesagt) — wéivill M. hun ech ëm et gesot (wie oft) — een iwwert d'anert M. (ein ums andere Mal) — en etlech M. (verschiedene Male) — flehend: nëmmen nach ä M. (nur noch ein einziges Mal) — dat M. (damals) — eng Häerd (s. d. sub 2) M. — die Klibberjungen rufen: 't as fir d'éischt, d'zweet, d'drëtt M.
 
Mol III F.: 1) «Farbstift» (Kinderspr. — zu: molen — s. d.) — hei hues d'eng M., da méchs de schéin e Männchen; 2) «Zeichnung, Malerei» — Mama, kuck méng M.
 
Mol- (zu Mol I, 2) -bam M.: «Grenz-, Malbaum» (bes. in den Lohhecken des Öslings) — dafür auch: Molert.
 
Mol- (zu molen) -buch N.: «Malbuch»; -dëpp(ch)en N.: 1) «Farbtopf»; 2) (iron.) «Schminktopf»; -heft N.: «Zeichenheft»; -këscht M.: «Malkasten» (Farbund Pinselkasten für Kinder) — dat elo (scil.: Meedchen) as an eng M. gefall (ist zu auffällig geschminkt) — cf. Molerkëscht; -faref F.: «Mal- und Zeichenfarbe»; -geschir N.: «Malwerkzeug».
 
mol IV Adv. — s. emol.
 
Mo(o)lbier, Mo(o)lber (Pl. Molbren), (phV.: Mo-, Mom-, Mor-, Motbier, Muerb(i)er, Muerbelen (Vianden: Muablen), Moleren, Momber (s. d.), Mober, Meber — meist als Kollekt. empfunden) N., M. und F.: 1) «Heidelbeere» (Vaccinium myrtillus) — weitere Namen: schwaarz(t) Bier, lok. Mosel: Wéilen, Welen, Vianden: Schmääsblen — mir gin an d' (de) M. (Heidelbeeren pflücken) — wat kascht de M.? — Nösl.: watt koosten d'Biär?; 2) (lok.: z. B. Wilwerwiltz) «Brombeere» — dafür auch: Malbrën (Weiler/Vianden), Päerdsbier (s. d.). [Bd. 3, S. 163]
 
Mo(o)lb(i)er- -blieder Pl. N.: «Heidelbeerblätter» — Volksmed.: als Tee gegen Zuckerkrankheit gebraucht; -kamp M.: «kammartige Heidelbeerpflücke» — s. Sträf; -kraut N.: «Heidelbeerkraut»; -gebääss N.: «Heidelbeergelee, -marmelade»; -stack M.: 1) «Heidelbeerpflanze»; 2) (lok.: z. B. Roodt/Capellen) «Brombeerstrauch»; -(s)taart F.: «Torte mit Heidelbeerbelag»; -zäit N.: «Zeit der Heidelbeerreife» — lok. Spottsprüche: zur M. sin déi Bëschrieder all adeleg (s. d.) — dafür auch: de Gréiwelser Hämount (s. d. — weil in der Umgegend von Grevels viele Heidelbeeren wachsen).
 
molen (lok.: Ösling, Kant. Redingen: malen) trans./intr. Verb.: 1) a. «malen» (nicht für anstreichen, tünchen, dafür: usträichen, wäissen — s. d.) — ech hun e Bild gemoolt — e gemoolt(ent) Bild — d'Bild as an Uelegsfaref gemoolt — hie moolt mat Waasserfaarwen — 't as e Meedche wéi gemoolt (bildschön) — mengs de, du kriits eent gemoolt? (zu einem anspruchsvollen Liebhaber) — ärgerlich: du muss der ee mole loossen (wa keen der passt) — ech kann der et nët m. (sei weniger anspruchsvoll) — 't as de Papp wéi gemoolt (gröber: wéi duergespaut, duergeschass, auch alle drei zusammen: wéi geschass a gemoolt an duergespaut — er sieht dem Vater sehr ähnlich, auch charakterlich) — Raa.: der Däiwel (s. d. sub 2)a.) as nët sou wëll wéi e gemoolt gët — geschass as nët gemoolt (derbe Kritik); b. «zeichnen» — dat Klengt huet e Männchen an d'Buch gemoolt — Mutter zum Kind: lo mole mer schéin e Männchen; c. «beschmieren» — en huet (sech) d'Gesiicht gemoolt — s. bemolen; 2) «schildern» — wann s de alles sou schéi gemoolt kriss, gleefs d'et gär — ech konnt him et (aus)m. sou gutt wéi ech wollt, 't huet alles näischt gedéngt; 3) refl.: «schminken» — wat huet d'Anni sech erëm gemoolt — dazu das Verbadj.: gemoolt — eng gemoolte Popp — Abl.: Gemools (meist pej.) N. — wat as dat fir e G. am deem Buch — dafür auch: Molerei (s. d.). — Zussetz.: aus-, be-, iw(w)er-, of-, virmolen.
 
Moler M.: «Kunstmaler» (nicht für Anstreicher, Tüncher) — Zussetz.: Dekoratiouns-, Kiirchemoler — cf. Millermoler.
 
Moler- -atelier M.: «Malerwerkstatt»; -këscht F.: «Malkasten des Kunstmalers» — cf. Molkëscht.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut