|  -heft N.: «Zeichenheft»; -këscht M.: «Malkasten» (Farbund Pinselkasten für Kinder) — dat elo (scil.: Meedchen) as an eng M. gefall (ist zu auffällig geschminkt) — cf. Molerkëscht; -faref F.: «Mal- und Zeichenfarbe»; -geschir N.: «Malwerkzeug».
mol IV Adv. — s. emol.
Mo(o)lbier, Mo(o)lber (Pl. Molbren), (phV.: Mo-, Mom-, Mor-, Motbier, Muerb(i)er, Muerbelen (Vianden: Muablen), Moleren, Momber (s. d.), Mober, Meber — meist als Kollekt. empfunden) N., M. und F.: 1) «Heidelbeere» (Vaccinium myrtillus) — weitere Namen: schwaarz(t) Bier, lok. Mosel: Wéilen, Welen, Vianden: Schmääsblen — mir gin an d' (de) M. (Heidelbeeren pflücken) — wat kascht de M.? — Nösl.: watt koosten d'Biär?; 2) (lok.: z. B. Wilwerwiltz) «Brombeere» — dafür auch: Malbrën (Weiler/Vianden), Päerdsbier (s. d.). [Bd. 3, S. 163]
Mo(o)lb(i)er- -blieder Pl. N.: «Heidelbeerblätter» — Volksmed.: als Tee gegen Zuckerkrankheit gebraucht; -kamp M.: «kammartige Heidelbeerpflücke» — s. Sträf; -kraut N.: «Heidelbeerkraut»; -gebääss N.: «Heidelbeergelee, -marmelade»; -stack M.: 1) «Heidelbeerpflanze»; 2) (lok.: z. B. Roodt/Capellen) «Brombeerstrauch»; -(s)taart F.: «Torte mit Heidelbeerbelag»; -zäit N.: «Zeit der Heidelbeerreife» — lok. Spottsprüche: zur M. sin déi Bëschrieder all adeleg (s. d.) — dafür auch: de Gréiwelser Hämount (s. d. — weil in der Umgegend von Grevels viele Heidelbeeren wachsen).
molen (lok.: Ösling, Kant. Redingen: malen) trans./intr. Verb.: 1) a. «malen» (nicht für anstreichen, tünchen, dafür: usträichen, wäissen — s. d.) — ech hun e Bild gemoolt — e gemoolt(ent) Bild — d'Bild as an Uelegsfaref gemoolt — hie moolt mat Waasserfaarwen — 't as e Meedche wéi gemoolt (bildschön) — mengs de, du kriits eent gemoolt? (zu einem anspruchsvollen Liebhaber) — ärgerlich: du muss der ee mole loossen (wa keen der passt) — ech kann der et nët m. (sei weniger anspruchsvoll) — 't as de Papp wéi gemoolt (gröber: wéi duergespaut, duergeschass, auch alle drei zusammen: wéi geschass a gemoolt an duergespaut — er sieht dem Vater sehr ähnlich, auch charakterlich) — Raa.: der Däiwel (s. d. sub 2)a.) as nët sou wëll wéi e gemoolt gët — geschass as nët gemoolt (derbe Kritik); b. «zeichnen» — dat Klengt huet e Männchen an d'Buch gemoolt — Mutter zum Kind: lo mole mer schéin e Männchen; c. «beschmieren» — en huet (sech) d'Gesiicht gemoolt — s. bemolen; 2) «schildern» — wann s de alles sou schéi gemoolt kriss, gleefs d'et gär — ech konnt him et (aus)m. sou gutt wéi ech wollt, 't huet alles näischt gedéngt; 3) refl.: «schminken» — wat huet d'Anni sech erëm gemoolt — dazu das Verbadj.: gemoolt — eng gemoolte Popp — Abl.: Gemools (meist pej.) N. — wat as dat fir e G. am deem Buch — dafür auch: Molerei (s. d.). — Zussetz.: aus-, be-, iw(w)er-, of-, virmolen.
Moler M.: «Kunstmaler» (nicht für Anstreicher, Tüncher) — Zussetz.: Dekoratiouns-, Kiirchemoler — cf. Millermoler.
Moler- -atelier M.: «Malerwerkstatt»; -këscht F.: «Malkasten des Kunstmalers» — cf. Molkëscht. -léngent N.: «Malerlinnen»; -pinsel M. (lok.: F.): «Malerpinsel».
Molerei F.: 1) «Malerei» — 't si schéi Molereien an der Kiirch fond gin; 2) «Gemälde» — abfällig: wat as dat da fir eng M.? (schlechtes Gemälde) — cf. Gemools; 3) «das Malen» — en huet d'M. opgin.
Moleren (lok.: Hœsdorf) Pl.: 1) «Heidelbeeren»; 2) «Brombeeren» — s. Mo(o)lbier.
Molert M. — s. Molbam, Mierkel.
molestéieren intr. Verb.: «belästigen, plagen» — cf. ploen.
Molette (wie frz., Ton: 1) F.: 1) «Art Schraubenschlüssel»; 2) «Rädchen am Sporn des Reiters» (C); 3) «gerändeltes Rädchen oder gerändelte Scheibe» (Teigrädchen).
Molière (wie frz., Ton: 1) Molliär (meist Pl. Molliären) F.: «Herrenoder Damenhalbschuh» — dafür auch: niddreg Schong (s. d.).
Molk(e)rei F.: 1) «Molkerei» — d'Molk(e)reien an den Dierfer bestin nët méi, et sin elo nëmme méi (e puer) grousser hei am Land — hie mécht d'M. (er versieht den Dienst in der Dorfmolkerei) — d'Mëllech an d'M. féieren — Zussetz.: Duerfm.; 2) «starker Busen» — Jonge, wat huet hatt eng M. (do hänken)!
Molkereis- -botter M.: «Molkereibutter» — de M. huet en anere Goût wéi deen deen d'Leit (d'Bauere) soss selwer gemaacht hun — Ggs.: Landbotter; -pai F.: «Erlös für an die Molkerei gelieferte Milch» — cf. Mëllechgeld sub 2), Mëllechpai, Mëllechsuen; -mëllech F.: 1) «entrahmte Milch aus der Molkerei» — d'M. as nët vill fir wäisse Kéis (s. d.) ze maachen; 2) «Vollmilch aus der Molkerei» — mir kréien haut an der Stad bal nëmme méi M.
Moll F.: «Mulm, lockere Erde» — dafür auch: Mollem, Mëllem, Mall (s. d. sub 3) — d'Kar an d'M. (Roggen soll in lockere Erde gesät werden) — d'Gromperen hu léiwer eng Scholl wéi eng M.
mollakeg — s. malakeg.
molleg Adj./Adv.: 1) «locker, weich»; 2) «behaglich» — mer souzen sou gutt m. do — dazu: mollemzeg. [Bd. 3, S. 164]
Mollem M. — s. Moll — de Buedem as ee M.
Mollette F.: «Flußgalle am Fesselgelenk der Pferde» (Ga).
Mollong (lok.: Muallong) M.: «behauener Baustein» — nach frz. moellon — dazu: | |