| Moler M.: «Kunstmaler» (nicht für Anstreicher, Tüncher) — Zussetz.: Dekoratiouns-, Kiirchemoler — cf. Millermoler.
Moler- -atelier M.: «Malerwerkstatt»; -këscht F.: «Malkasten des Kunstmalers» — cf. Molkëscht. -léngent N.: «Malerlinnen»; -pinsel M. (lok.: F.): «Malerpinsel».
Molerei F.: 1) «Malerei» — 't si schéi Molereien an der Kiirch fond gin; 2) «Gemälde» — abfällig: wat as dat da fir eng M.? (schlechtes Gemälde) — cf. Gemools; 3) «das Malen» — en huet d'M. opgin.
Moleren (lok.: Hœsdorf) Pl.: 1) «Heidelbeeren»; 2) «Brombeeren» — s. Mo(o)lbier.
Molert M. — s. Molbam, Mierkel.
molestéieren intr. Verb.: «belästigen, plagen» — cf. ploen.
Molette (wie frz., Ton: 1) F.: 1) «Art Schraubenschlüssel»; 2) «Rädchen am Sporn des Reiters» (C); 3) «gerändeltes Rädchen oder gerändelte Scheibe» (Teigrädchen).
Molière (wie frz., Ton: 1) Molliär (meist Pl. Molliären) F.: «Herrenoder Damenhalbschuh» — dafür auch: niddreg Schong (s. d.).
Molk(e)rei F.: 1) «Molkerei» — d'Molk(e)reien an den Dierfer bestin nët méi, et sin elo nëmme méi (e puer) grousser hei am Land — hie mécht d'M. (er versieht den Dienst in der Dorfmolkerei) — d'Mëllech an d'M. féieren — Zussetz.: Duerfm.; 2) «starker Busen» — Jonge, wat huet hatt eng M. (do hänken)!
Molkereis- -botter M.: «Molkereibutter» — de M. huet en anere Goût wéi deen deen d'Leit (d'Bauere) soss selwer gemaacht hun — Ggs.: Landbotter; -pai F.: «Erlös für an die Molkerei gelieferte Milch» — cf. Mëllechgeld sub 2), Mëllechpai, Mëllechsuen; -mëllech F.: 1) «entrahmte Milch aus der Molkerei» — d'M. as nët vill fir wäisse Kéis (s. d.) ze maachen; 2) «Vollmilch aus der Molkerei» — mir kréien haut an der Stad bal nëmme méi M.
Moll F.: «Mulm, lockere Erde» — dafür auch: Mollem, Mëllem, Mall (s. d. sub 3) — d'Kar an d'M. (Roggen soll in lockere Erde gesät werden) — d'Gromperen hu léiwer eng Scholl wéi eng M.
mollakeg — s. malakeg.
molleg Adj./Adv.: 1) «locker, weich»; 2) «behaglich» — mer souzen sou gutt m. do — dazu: mollemzeg. [Bd. 3, S. 164]
Mollem M. — s. Moll — de Buedem as ee M.
Mollette F.: «Flußgalle am Fesselgelenk der Pferde» (Ga).
Mollong (lok.: Muallong) M.: «behauener Baustein» — nach frz. moellon — dazu: Mollongssteen M.; Mollongsmauer F.
Molopsämerchen (lok.: Steinfort) M.: «Maulwurfsgrille» (Gryllotalpa vulg.) — cf. Ämerchen.
moltem, moltom Adv.: «viel» — 't gouf ës m. — Zaldote kritt e m. (bekommt er so viel er will — R VI 40) — substantiv. in den Raa.: 't as M. (Menge), dir Kanner, sot de Papp, du hate se eng Stäerzel am Rescht (C) — Jongen, 't as M., dir kritt kee Streech (beim Kartenspiel: wir haben viele Trumpfkarten).
Molter F.: 1) a. «Fruchtmenge als Mahllohn»; b. «Gefäß, Maß, das zur Entnahme dieser Fruchtmenge dient»; 2) «Stoßschüssel zum Kneten des Teiges» — dafür auch: Muelter.
Molterschossel F.: «Mahlmetze» — s. Molter sub 1)b.; 2) «Neckname für Müller».
molteren trans. Verb.: 1) «einen Teil des Getreides, Mehles als Mahllohn entnehmen, die Molter nehmen» — dee Mëller do moltert nët nëmmen eemol, dee moltert zweemol — Ra.: d'Molteren an d'Kiere muss de Mëller ernieren (der Mahllohn in Natura und das Fegen der Mühle müssen den Müller ernähren) — wann s d'et nët sécher weess, da molter alt nees (sagt der Müller zum Knecht) — im Volkslied: a wéi de Mëller gemoltert hat, du waren et nach knaps sechs Sieschter; 2) «sich reichlich bezahlt machen».
Moltong M.: «Art weicher Flanell» — cf. Fiténg, Pillo — frz. molleton — dazu: Moltongsläilech N.; Moltongstorschong M.
Momber, Mober M.: 1) «Heidelbeere» — cf. Mo(o)lbier; 2) (lok.: z. B. Grevenmacher) «Brombeere, Brombeerstrauch».
Mombier M. — s. Mo(o)lbier.
Moment (lok.: Momäänt — Pl. Momenter, Dim. Momentchen) M.: «Augenblick» — ee (betont) M. (oft spöttisch: warte, gedulde dich ein wenig) — spaßh. auch: ee M. fofzeg (dsgl.) — — den éischte M. duecht ech mer: halt! do stëmmt eppes nët — op de M., am M. sin ech do (gleich bin ich da) — fir de M. sin ech nët bei Mënz (im Augenblick bin ich nicht bei Kasse) — déi Wuer as de (dëse) M. nët do (augenblicklich nicht auf Lager) — du hues e gudde M. (einen günstigen Augenblick) bei ëm geroden — mat Momenter as en wéi aus dem Kapp (zeitweise) — dat wore Momenter! (gefährliche, aufregende Zeiten) — si hun elo e schwéiere, en uerge M. (sind im Augenblick in einer mißlichen, schlechten (finanziellen) Lage) — dat as de kriddelegste M. vun der Kränkt (der entscheidende, gefährliche Punkt der Krankheit) — e kann all M. kommen (stierwen — jeden Augenblick kommen, sterben) — mer hun de (richtege, gudde) M. verpasst (geroden) — cf. Ablack.
momentan, momentjes Adv.: «augenblicklich».
mommelen — s. mëmmelen, mierwelen.
Mommes, Mummes M.: «Geld, Reichtum» — dat Meedche kritt de M. (bringt viel Geld in die Ehe mit) — en huet de M. — an dobäi hate (bet.) se M. — dazu das intr. Verb.: mommëssen in der 3. Pers. Sg.: dat mommëst nët (bringt wenig Geld ein). | |