morzMosaikMosbiergMoschel, MuschelmoschelenMoschelerMoschgedellerkrautMoschketeller, Moschgedäl(l)er, MossgedellerMoschtMoschtMoschter(t), Moster(t)Moschter(t)-Moschter(t)ämerMoschter(t)dëppchenMoschter(t)gréit(chen)Moschter(t)kätt(chen)Moschter(t)këmpchenMoschter(t)krautMoschter(t)plooschterMoschter(t)schmirMoschterschoulmoschterenMoserhaffMoserikMosesMoss, Moos(t), Mass, Mas(ch)tmosseg, moostigMossiö, MossjeeMëssjeedammMossléngMossrousMostMost-MostanalysMostbehälterMostgewiichtMostglasMostproufMostwomosteg, moschtegMosterMotMotivmotivéierenMotioun, Mossjoun, MotziounMottMottpullMottMottelerMotzMotz-MotzalterMotzeckMotzengelMotzgréidelMotzhaufMotzkiddelMotzkuederMotzschosselMotztäschmotzegmotzenMotzenGemotzMotzertMoudMoude-moude-MoudegeckmoudegeckegMoudejournalmoudemécheschMoudepëppchen-poppMouderMoudertmoudeschMouerMouere(n)-MouerenapdiktMouerebroutMouerekandMouerekappMouerekinnekMouerelandMouermouerzenMoufelMoukMouke(n)-MoukeblatMoukeblummMoukebruckMoukendréischelMoukegrasMoukekrautMoukelambroutMoukeprabbliMoukesauerampelMoukesäl | morz Adv.: «gleich, sofort» (Wb. 06).
Mosaik M. — s. Maserik.
Mosbierg Stellenbez. bei Diekirch: «Mosberg».
Moschel, Muschel (Dim. lok.: Mëschelchen — s. d.) F.: «Muschel» — Däiwelsfieschten (s. d.) a verstengert Moschelen — en huet de Schaf voll Moschele stoen (Muscheln als Zierat).
moschelen intr. Verb.: «sich einzuschmeicheln suchen, günstig stimmen wollen, um etwas in Erfahrung zu bringen» — e geet dorëmmer m. — dazu: Moscheler M. — cf. nëschelen.
Moschgedellerkraut M.: «Muskatellersalbei» (Salvia sclarea — Dicks).
Moschketeller, Moschgedäl(l)er, Mossgedeller M.: a. «Muskatellertraube, -rebe» — fréie, spéide, wäisse, roude M. — de roude M. dréit nët gär, as awer ausgezeechent am Goût; b. «Muskatellerwein» — s. Mëskotewäin, Mëskot sub 2).
Moscht M. — s. Most.
Moscht männlicher Vorname: «Chrysostomus».
Moschter(t), Moster(t) M.: 1) «Speisesenf, Mostrich» — bréng mer e Glas M. mat aus dem Buttéck — Ra.: wat hëlleft de M., wann ech kee Fleesch hun — übtr.: hie muss ëmmer nach mat séngem M. gefuer kommen (seinen Senf dazu geben) — en huet fir alles säi M. (er hat alles zu bemängeln) [Bd. 3, S. 171] — e läit am M. (seine finanzielle Lage ist mißlich) — engem M. bei d'Biffdecke gin (jem. prügeln); 2) a. «Meerrettich» — dafür auch: wäisse M. — s. Mierréidech; b. «schwarzer Kohl, Senfkohl» (Brassica nigra).
Moschter(t)- -ämer M.: «Senfeimer»; -dëppchen N.: 1) «Senftöpfchen»; 2) «Hinterteil»; -gréit(chen), -kätt(chen) N.: «kleines Mädchen mit beschmutztem Hemd» (Wb.06); -këmpchen M.: «Senftöpfchen» — s. -dëppchen sub 1); -kraut N.: «Meerrettich»; -plooschter F.: «Senfpflaster» — Folkl.: in der Volksmedizin werden Senfpflaster zum «Ziehen» verwendet, sie heißen auch: Zéi-, Zittplooschter (s. d.); -schmir F.: «Butterbrot mit Senfbelag».
Moschterschoul F.: «(frühere) Musterschule» (bestand aus Primärschulklassen und war der Lehrernormalschule angegliedert zu praktischen Übungen für angehende Lehrer(innen)).
moschteren intr./trans. Verb.: 1) «(heimlich) durchstöbern, durchsuchen» — ech hun emol a ménge Bicher gemoschtert — méng Fra moschtert mer ëmmer a méngen Täschen — wat hues du an deem Schaf ze m.? — wat moschters de an där Këscht? — e Bouf deen an alles moschtert (alles ausm. — durchstöbert und sich alles merkt) — wat hues de nëmmen dorëmmer ze m. an ze koschteren (s. d.); 2) «herausputzen, aufdonnern» — wat as dee gemoschtert — s. vermoschteren — Zussetz.: aus-, durech-, ver-, ramoschteren.
Moserhaff M.: «Moserhof» (Bauernhof bei Stegen, Gemeinde Ermsdorf, Kanton Diekirch).
Moserik M. — s. Maserik.
Moses biblischer Name: «Moses» — du bas een ewéi de M. (zu einem Mann mit Vollbart und würdigem Auftreten) — in der Ra. (lok.): deen hot M. an die drei Propheten (er hat Geld — cf. Mommes).
Moss, Moos(t), Mass, Mas(ch)t, (Echt.: Moas) M. (lok.: N.): «Moos» — irlännesche (irlännescht) M. (irländisches M. — Carrageen — Pflanzendroge aus gallertartigen, an den nordatlantischen Küsten gewonnenen Rotalgen — Heilmittel gegen Katarrhe) — islännesche M. (isländisches M. — Flechte, Cetraria islandica — liefert ein schleimlösendes Mittel) — de Fësch huet M. um Réck (der Fisch ist sehr alt) — d'Beem si voller Mascht (mit Moos und Flechten bedeckt) — en huet Mass am Gesiicht (einen struppigen Bart).
mosseg, moostig (Wb.06 für Lux.- Stadt: mosteg) Adj.: «mosig» — cf. maseg, moosseg.
Mossiö, Mossjee (in gewählter Aussprache: Mëssjö — Pl. Mossiöën, Messjöën — Ton: 1 und 2) M.: «Monsieur» (wie frz. — cf. Här bes. sub 4) — als Anrede oder Bezeichnung für unbekannten Mann, höflich (Ton: 2), dann auch iron. mit drohendem Unterton (oft Ton: 1) — hee, M., Dir huet eppes verluer (hören Sie, mein Herr, Sie haben etwas verloren) — bonjour, M. (guten Tag, mein Herr) — dat as kee Bouf méi, dat as e klenge M. (bewundernd, auch iron.: er ist kein Kind mehr, er ist ein junger Mann, Herr geworden) — en huet de M. erausgekéiert (sich arrogant benommen) — en as geklät wéi e M. — en trëtt op ewéi e M. — abfällig: Dir sid mer en aartleche, drolege, fäine, freche, gelungene, knaschtege, ruckelzege, schmotzege M. — sot emol, Dir sid nawell e proppere M. (zu jem., der sich ungebührlich aufführt, unfeine Reden führt) — et woren e puer sou kleng Mossjeën do (kleine Stutzer) — dazu: Mëssjeedamm (Ton: 3, seltener Ton: 1) «Anredeform für: Messieurs, Mesdames» — Dir Mëssjeedammen (Anrede bei einer Ansprache: Meine Herren, meine Damen) — Bonjour, M.!
Mossléng (Ton: 1) M.: «Mousseline» — auch: Muss(e)lin — d'Wise ware wäiss (bereift) wéi M. — d'Wäsch as hell wéi M.
Mossrous F.: «Moosrose» (Rosa centifolia).
Most (Mosel: Moscht) M.: «Most» (Trauben- und Obstsaft).
Most- -analys F.: «Mostanalyse»; -behälter M. — wie hd. -gewiicht N.: «Mostgewicht»; -glas N. — wie hd.; -prouf F.: «Mostprobe»; -wo F.: «Mostwaage».
mosteg, moschteg Adj.: «mostig, saftig» — moschteg Drauwen — (Ggs.: moërsch, moërscheg — s. d. sub mo(ë)r).
Moster (Neol.) N.: «Warenmuster» — du koum e mat sénge Mosteren — cf. Stuel. [Bd. 3, S. 172]
Mot (lok.: Untersauer, Bettendorf, Echt.: Moat) M. — s. Gehäck(s) sub 2. | |