LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Mossiö, Mossjee bis Moudejournal (Bd. 3, Sp. 171b bis 172b)
 
Mossiö, Mossjee (in gewählter Aussprache: Mëssjö — Pl. Mossiöën, Messjöën — Ton: 1 und 2) M.: «Monsieur» (wie frz. — cf. Här bes. sub 4) — als Anrede oder Bezeichnung für unbekannten Mann, höflich (Ton: 2), dann auch iron. mit drohendem Unterton (oft Ton: 1) — hee, M., Dir huet eppes verluer (hören Sie, mein Herr, Sie haben etwas verloren) — bonjour, M. (guten Tag, mein Herr) — dat as kee Bouf méi, dat as e klenge M. (bewundernd, auch iron.: er ist kein Kind mehr, er ist ein junger Mann, Herr geworden) — en huet de M. erausgekéiert (sich arrogant benommen) — en as geklät wéi e M. — en trëtt op ewéi e M. — abfällig: Dir sid mer en aartleche, drolege, fäine, freche, gelungene, knaschtege, ruckelzege, schmotzege M. — sot emol, Dir sid nawell e proppere M. (zu jem., der sich ungebührlich aufführt, unfeine Reden führt) — et woren e puer sou kleng Mossjeën do (kleine Stutzer) — dazu: Mëssjeedamm (Ton: 3, seltener Ton: 1) «Anredeform für: Messieurs, Mesdames» — Dir Mëssjeedammen (Anrede bei einer Ansprache: Meine Herren, meine Damen) — Bonjour, M.!
 
Mossléng (Ton: 1) M.: «Mousseline» — auch: Muss(e)lin — d'Wise ware wäiss (bereift) wéi M. — d'Wäsch as hell wéi M.
 
Mossrous F.: «Moosrose» (Rosa centifolia).
 
Most (Mosel: Moscht) M.: «Most» (Trauben- und Obstsaft).
 
Most- -analys F.: «Mostanalyse»; -behälter M. — wie hd. -gewiicht N.: «Mostgewicht»; -glas N. — wie hd.; -prouf F.: «Mostprobe»; -wo F.: «Mostwaage».
 
mosteg, moschteg Adj.: «mostig, saftig» — moschteg Drauwen — (Ggs.: moërsch, moërscheg — s. d. sub mo(ë)r).
 
Moster (Neol.) N.: «Warenmuster» — du koum e mat sénge Mosteren — cf. Stuel. [Bd. 3, S. 172]
 
Mot (lok.: Untersauer, Bettendorf, Echt.: Moat) M. — s. Gehäck(s) sub 2.
 
Motiv (Pl. Motiver, Motiven) M. — wie hd.
 
motivéieren trans. Verb.: «begründen».
 
Motioun, Mossjoun, Motzioun F.: «Motion» — d'Deputéierten hun eng M. abruecht.
 
Mott I M.: «Schlamm, Bodensatz, Rückstand» — et war ee M. an ee Morass (nur Schlamm und Morast) — Zussetz.: Kaffismott — s. Kaffismar — cf. Mar sub 1).
 
Mottpull M.: «Pfuhl».
 
Mott II F.: 1) «Mutterboden» — d'M. as bei dem Donnerwieder ewechgeschwemmt gin; 2) a. (lok.) «Erdscholle»; b. «Wurzelballen» — ech hun de Bam mat der M. erausgeholl — ech hun de Stack mat enger M. gesat (ich habe den Strauch mit der um die Wurzeln festsitzenden Erde gepflanzt).
 
Motteler M.: «wolliger Schneeball» — s. Mutz III.
 
Motz M.: 1) «Trotz» — ech hun em de M. gewisen (ihn wegen seines Trotzes zurechtgewiesen) — Spw.: e schlechte M., deen dem Bauch trotzt (der aus Trotz nichts ißt); 2) «kurzes, dickes Schwein» (C); 3) «Kinderleibchen» — s. Metzchen.
 
Motz- -alter M.: «Trotzalter» — de Bouf as am M. (etwa 3—4 Jahre oder auch 14—15 Jahre alt); -eck M.: «Schmollwinkel» — cf. Eck sub 2) — stell dech an de M.; -engel M.: «schmollendes, trotziges Mädchen»; -gréidel N., -hauf F.: «schmollende, mürrische Frau»; -kiddel, -kueder M.: «mürrischer Mann, Mensch»; -schossel, -täsch F.: «schmollendes, mürrisches Mädchen».
 
motzeg Adj.: «schmollend, trotzig, mürrisch» — hatt mat sénger motzeger Fassad (mit ihrem (seinem) mürrischen Gesicht) — maach keen esou e motzegt Gesiicht.
 
motzen intr. Verb.: «schmollen, unzufrieden, schlecht gelaunt sein» — d'Freiesch motzt mat mer — e geet ëmmer dorëmmer m. — dazu: Motzen (Hausname) in der Ra.: hënt erkaalt M. (oder auch: Mutzen, Butzen) hiren Iesel (es wird sehr kalt heute nacht) — Abl.: Gemotz N.
 
Motzert M.: «schmollender, unfreundlicher, mürrischer Mensch» — dazu das Fem.: Motzesch.
 
Moud (lok. Mosel: Mouden) M.: 1) «Gewohnheit, Gebrauch, Sitte» — 't as säi M. (seine gewöhnliche Handelsweise) — fréier war et (de) M. (früher war es Sitte) sou opzetrieden, haut as dat anescht — et as, et kënnt aus dem M. (ist nicht mehr gebräuchlich) — lok. Arsdorf: 't as elo aus Mouden — esou vill wéi et am M. as — bei hinne geet et nach ëmmer nom ale M. (sie leben noch immer nach den alten Gebräuchen, der alten Sitte) — 't war ëmmer sou M. hei — dat as elo esou am M., am Mouden (so der Gebrauch) — as dat deen neie M.? (z. B. bei einer Unhöflichkeit) — dat as preisesche M., en huet ëmmer nach e Streech fir säin Här — Ra.: wou et M. as, huelen se d'Kou mat an d'Bett — cf. Kiirch sub 2); 2) (Osten: F.) «Mode, Kleidermode» — de franséische, de preisesche M. — en as op de (nom, no dem) leschte, op den neie M. gekleet (nach der letzten Mode gekleidet) — 't as en neie (eng nei) M. — dat as de grousse M. haut — et as kee M. méi mat Lasticksschong — déi grouss Hitt sin nët méi (de M.) am M., si sin aus dem M. — sech op de M. droen (Ga — nach der Mode kleiden) — e geet dem M. no — Zussetz.: Fréijoers-, Hierscht-, Summer-, Wantermoud(en).
 
Moude-/moude- -geck M.: «Modenarr»; -geckeg Adj.: «modenärrisch»; -journal M.: «Modezeitung, Modezeitschrift» — s. Journal sub 2);

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut