| Munnefell N.: «Zwerchfell».
munnen intr. Verb.: «dünken» — s. gemunnen.
Munnéng (Pl. Munnéngen — Bœven: Munjen, Bauschleiden: Munneg, Pl. Munnegen und Munnigen, Gilsdorf: Munnige, Echt.: Moanijhe, Pl. Moanijhen, Moaningen, Wiltz: Moanichen, Nösl.: Maanjen (Sg. und Pl.), Ga: Munneg, Pl. Munnegen, Munnéchen) F.: «kirchliches Heiratsaufgebot» — déi éischt, zweet, drëtt M. — et sin dräi Munnénge matenee gaangen — si hun haut déi éischt M. kritt — si sin an de Munnéngen — d'Brautleit sollen nët an der Mass sin, wou hir Munnénge gin — déi éischt M. wor ewell gaangen, du hun s'opgestéckt — haut hun se déi lescht M. kritt, e Mëttwoch gi se bestuet — Folkl.: dem Pfarrer wurde früher als Entgelt für das Heiratsaufgebot ein Stück Fleisch vom Broschtkär (s. d.) und ein Kranz Kuchen übergeben; in den Kirchenweistümern steht diese Gabe dem Pfarrer nur beim Hochzeitsfest zu.
Munnerëf, Munrëf (heute meist das schriftsprachliche: Mondorf vorgezogen) ON.: «Mondorf» — Dorf und Gemeinde Mondorf, Kanton Remich — 527 — die Dorfbewohner unterscheiden: d'Duerf und das Badeviertel, daher auch: Bad Mondorf (nach den dort erbohrten Thermalquellen) — ech gin op M. an de Bad, an d'Kur — dazu: Munnerëfer Waasser N.: «Heilwasser der Thermalquellen von Bad-Mondorf».
Munnes F.: 1) «Katze» (Ammenspr.); 2) «Vulva» — cf. Munn II sub 3), Munni. [Bd. 3, S. 182]
Munni I F.: 1) «Katze» (Ruf- und Kosename, auch: Minnimais-chen — Ammenspr.); 2) «Küßchen» — cf. Munn II sub 2); 3) — s. d. vor. sub 2).
Munni II M.: 1) «Zuchtstier»; 2) übtr.: «grober Kerl».
Munrëf ON.: 1) — s. Munnerëf; 2) «Menufontaine» (Dorf der belgischen Provinz Luxemburg bei Fauvillers) — dafür auch: Munerhof.
Munsebunsel F.: 1) «kleine Glaskugel zum Knickerspiel» (diente früher als Verschluß der Limonadeflaschen — cf. Aga(t)); 2) (lok.) «Hagebutte» — auch: Muselbusel.
Munz M.: 1) «Pansen der Wiederkäuer»; 2) (lok.: Kanton Wiltz) «Minze, Pfefferminze» — cf. Manz, Peffermënz.
Munzefrësser M.: «Schimpfwort für die Einwohner aus Clausen» (s. d.).
Munzgefaach N.: «Pansen, Teil des Rindermagens».
Munzen I ON.: «Munshausen» — Dorf und Gemeinde Munshausen, Kanton Clerf — 62.
Munzen II Pl. M.: 1) — s. Munz sub 1); 2) — s. Munzefrësser — déi Clausener M.
Munzermaart M.: «Markt in Munshausen» (der einzige Fohlenmarkt des Landes wurde in Munshausen am 3. November abgehalten).
Mupel M. — in der Ra.: engem de M. maachen (jem. die Backen zusammendrücken).
Mupp (Pl. Muppen, spaßh.: Mipp, Dim. Mippchen — s. d.) M.: 1) «(kleiner) Hund, Mops» — wiem säi M. as dat do?; übtr.: 2) a. «Griesgram» (Schimpfwort) — du ellene M. — sou e M., en huet kee gutt Wuert fir keen — du gräissleche (häßlicher) M.; b. «rücksichtsloser, verkommener Mensch» — e M. as deen, deen e Meedche sëtze léisst (der ein Mädchen sitzen läßt) — Ra.: e M., en Tock an en Hond, hu sech nach ëmmer zesumme fond.
Mupp(ches)saach F. — in der Ra.: en huet M. (er hat ein sorgloses Leben).
Muppeschank F.: «etwas Gutes, Vorzügliches».
Mup(p)a (Mosel: Moppi) M.: «spaßhafter Personenname» — de Jauka an de M. (Typen im Volkswitz) — früher Hausname in Diekirch: a Muppas.
mupp(ëss)eg Adj.: 1) «mürrisch, unfreundlich» — 't as m. beim Noper (es herrscht eine gereizte Stimmung beim Nachbarn); 2) «unmoralisch» — dazu: Mupp(ëss)egkät F.: «üble Laune, schlechtes Verhalten, schlechter Charakter» — deen huet ewell all Muppëssegkäten hannert sech (Grobheiten, Ehrlosigkeit).
muppen intr. Verb.: «murren, mürrisch sein» — cf. motzen.
Muppes M.: 1) — s. Mupp sub 1) und 2); 2) «dicker, grober, dummer Mensch» — spöttisch: den Zerjhant M.
muppsat — s. puppsat.
Murjhel F. — s. Mujhel.
Murjhelchen F.: (lok.: Vianden) «schwächliches, törichtes Frauenzimmer».
Murri 1) männlicher Vorname zu: Moritz (s. d.); 2) weiblicher Vorname: «Marianne» — cf. Mariann.
Mouche (wie frz.) F.: 1) «(künstliche) Mücke» (Sportfischerei) — mat der M. fëschen; 2) a. «Lederkuppe des Billardstockes» — d'M. kräilen (kräiden — die Lederkuppe mit Kreide einreiben); b. «Lederknopf an der Florettspitze»; 3) «Zwickelbärtchen an der Unterlippe, neuerdings auch an der Oberlippe» — cf. Méck sub 3)a.; 4) «Schönheitspflästerchen»; 5) «schwarzer Punkt im Zentrum der Schießscheibe»; 6) «Pferdename».
Mouchard (wie frz., Ton: 1) M.: «Spitzel» — de M. spillen.
Muschel I Var. zu Méchel (s. d.).
Muschel II F. — wie hd.
Mouchette (wie frz., Ton: 1) F.: «Lichtputzschere».
Musée (wie frz., Ton: 1), Misee, Muséium, -säum M.: «Museum» — de Pafendaller M. (das Staatsmuseum befand sich früher im Vorort Pfaffenthal) — mir hun e M. um Späicher — hiirt Haus as e richtege M. (vollgestopft mit (alten) Wertgegenständen) — dat Stéck elo as nach gutt fir an de M. (von einem altmodischen, auch wertlosen Gegenstand) — übtr. auf Personen: d'Kätt as gutt fir an de M. (altmodisch in Kleidung und Benehmen) — hatt gehéiert an e M. (dsgl.).
Müsees-stéck N.: 1) «künstlerisch oder historisch wertvoller Gegenstand»; 2) (iron.) «altes, verwahrlostes Zeug».
Musek, -ik (Ton: 1 — Echt. Muusik) F.: 1) a. «Musik, Melodie» — al, nei, klassesch, modern M. — dat as keng M. méi, déi een haut héiert — e versteet glat näischt vu M. — de Jhang huet M. stodéiert (Musikstudien gemacht) — sich (suche) emol eng schéi, flott M. am Radio — wat as dat eng wëll M. [Bd. 3, S. 183] (wilder Rhythmus) — vun där M. kritt ee Kréienaen an d'Oueren (von Jazzmusik oder dgl.) — d'M. as gutt, mä den Text as Kabes (s. d. sub 2) — wien huet d'M. vun deem Lidd gemaacht, geschriwwen, verbrach? — Echt.: 't as en Muusik, déi meim Uer gefeelt, hoart a siër — übtr.: da's eng aner M. (das hört sich anders an) — dat as M. fir séng Oueren (diese Rede, dieser Vorschlag gefällt ihm wohl) — Ra.: näischt iwwert d'M., sot de Bauer, du huet de Mëtteg gelaut; b. «Gequietsche» — wat déi Bänk fir eng M. mécht!; c. «Konzert» — mir gi bei d'M. (wir gehen zum Konzert — im Freien) — et as e Frang méi (mehr), well et as mat M. (Preiserhöhung bei Musikkonzert im Saal) — am Café as M. (Konzert); 2) «Musikkapelle, -verein, -gesellschaft» (Pl. Musécken, Musicken) — d'M. spillt, gët haut e Concert — en as an der M. — e spillt an der M. — eis M. spillt nët schéin, ower haart — d'M. kënnt — haut geet d'M. eraus — déi Escher M. (Musikgesellschaft der Stadt Esch) — d'Stater M. (Musikgesellschaft der Stadt Luxemburg) — —d'Didlénger Stadmusek (im Ggs. zu der Biergaarbechterm.) — eng wëll M. (nicht offiziell anerkannte Musikgesellschaft in einer Ortschaft, auch: die improvisierte Lärmgesellschaft beim Scharribarri — s. d. —, die mit Blechgefäßen, Eimern, Fässern und zu diesem Zweck hergestellten Musikinstrumenten ähnlichen Gegenständen fürchterlichen Lärm schlägt) — Ra.: et geet him wéi der Déngenser M.: e kënnt nët un, a wann en un as, kënnt en nët un d'Ophalen; 3) Ammenspr.: a. «Musikinstrument» (bes. Mundharmonika); b. «jedes Lärminstrument» — a wou as dem Kënni séng M. dann? — de Jhängi huet mer méng M. geholl (klagt das Kind); 4) «Noten»; 5) (euphem.) «Katamenien» — cf. Mount sub 3); — Abl.: Gemuseks N. — wat as dat fir e G. an der Gaass? — Zussetz.: Bauere-, Blech-, Bulletts-, Danz-, Jazz-, Kaze-, Kanner-, Kolléischs-, Kontingents-, Konvikts-, Marsch-, Militär-, Neger-, Pompjees-, Stad-, Stater-, Stodente-, Trauer-, Zaldote-musek. | |