| Nuecht (Pl. Nuechten — s. LSA Karte 25 — Ltb. 6) F.: «Nacht, Finsternis» (Ggs. Dag — cf. Dag, hënt, hauënter, dazu: däischter, nue(ch)ts — als Grußformel s. gutt B,2) — Raa.: an der N. sin all Kaze gro (schwaarz — in der Nacht merkt man keine Unterschiede) — iw(w)er (d')N. huet sech scho muncheree beduecht — d'Nuecht as kenges Mënsche Frënd (s. d.) — den Dag as fir dech an d'Nuecht as fir mech (sagen Nachtgespenster zum späten Wanderer) — éier ech mech ëmsinn hat, war et Owend an (a schwaarzdäischter, stack-, stachdäischter) N. — et gët ewell méi fréi N. (die Tage nehmen schon ab) — mir musse maachen, datt mer vir(un) der N. (der Däischtert) doheem sin — mat der N. duurch de Bësch kommen (vor Anbruch der N., auch übtr.) — et war eng ellen, schrecklech, stiermesch N. (eine garstige, schreckliche, stürmische N.) — eng schéi, klor, kal, mëll, warem N. — et wor esou eng kal Nuecht, d'Stären hu gefénkelt — lo kommen déi laang Nuechten (die langen Winternächte) — an der leschter, an der vireger, d'lescht, d'vireg N. — gëscht ze N. — iwer N. sin d'Schmueble fortgezunn — ech sin iwwer N. bei hinne bliwwen (habe bei ihnen übernachtet) — bannt (in) der N. gouf op eemol e Kaméidi, d'ganz Noperschaaft as erwächt — klagend: wat hate mir hënt (s. d.) eng N. (eine schlechte, bewegte Nacht) — hie schafft bis an d'däischter N. eran — en huet Nuechten durech geschafft a getiremt (gegrübelt) — dat do as wéi Dag an Nuecht (verschieden wie Tag und Nacht) — schwaarz, schlecht wéi d'N. (schwarz, schlecht) — iron.: du bas hell wéi d'N. (du bist dumm) — lo kanns de dénge schéinen Deeg och gudden N. soen (auf Wiedersehen sagen) — hien as aus däer Géigend, wou d'Fiiss sech gudden N. soen (aus einer einsamen, dünn besiedelten, rückständigen Gegend) — lo gi mer ze N. iessen (zum Nachtessen) — ech muss nach ze(r) N. maachen (das Nachtessen zubereiten) — Kinderreim: Gutt N./spuert de Ruecht/iesst Kuch/dann huet der Brout genuch — Zussetz.: Fuesgudde-, Gudde-, Hallef-, Hochzäits-, Krëscht-, Neijoosch-, Méchels(gutt)-, Mäertes(gutt)-, Mëtter-, Mä-, Summer-, Wanternuecht; 2) «Dämmerung» — et gët sou lues N. — vir (der) N. — s. auch: Schummerecht; 3) «Nachtdienst» — ech hun hënt N. — ech gin an d'N. (gehe zum Nachtdienst) — ech kommen aus der N. — wéini hues du N.? — ech maache kengem séng N. méi (übernehme keinen Nachtdienst mehr für einen andern) — cf. Nuetsdéngscht.
Nuecht- -iessen N.: «Nachtessen» — bleif bis nom N.; -manescht ON.: «Nachtmanderscheid» — Dorf der Gemeinde Pütscheid, Kanton Vianden — 119.
Nuechte-/nuechte- -gailchen, -gällchen (Echt.: Noachtigal) F.: 1) «Nachtigall» (Luscinia megarhynchos) — dafür auch: Bliedermännchen (s. d.) — dat Meedche ka sangen ewéi eng N.; 2) «Mädchen, das sich nachts herumtreibt» (meist im Pl.) — dat sin esou Nuechtegailercher; [Bd. 3, S. 233] -laang Adv.: «nächtelang» — en huet nuechtelaang geschafft.
nue(ch)ts Adv.: «nachts» — Ra.: n. sin d'Vullen (all Kaze) all gro.
Nuets F. (lok.) — s. Nuetsflap(p).
Nuets-/nuets- -aarbecht F.: «Nachtarbeit»; -attack (Mil.) F. — s. -ugrëff; -ämer M.: «Art Eimer als Nachtgeschirr» — s. auch: Toilettenämer; -blann Adj.: «nachtblind»; -bok M.: «Nachthaube» — s. auch: -hauf; -déngscht M.: «Nachtdienst» — ech hat déi lescht Woch N. — iron.: ech hat hënt N. (konnte letzte Nacht nicht schlafen) — cf. Nuecht sub 3); -dëppen N.: «Nachttopf» — cf. auch: -geschir, -tas, Pottschamp; -dësch M.: «Nachttisch»; -eil F.: 1) «Eule»; 2) a. «jem. der bis tief in die Nacht hinein arbeitet, wandert, spät abends nach Hause kommt»; b. «Wirtshaushocker, Nachtschwärmer»; -fësch (lok.: Echt.) M. — in der Ra.: domm wéi en N. (der sich leichter fangen läßt — C); -flap(p) (Nösl.: Naitsknupp) M.: «Nachtschlag» (Schlag, den sich die Kinder abends beim Verlassen der Straße geben, wobei jedes Kind versucht, dem andern déi Lescht ze gin — s. Flap sub 3); -gebiet N.: «Nachtgebet»; -geschir N.: «Nachttopf»; -gespréich N.: 1) «Gespräch, Unterhaltung in der Nacht» — et huet een alt erëm säi N., sot d'Wittfra, wéi se sech fir d'zweet bestuet huet; 2) «Nachtgespräch» (Telefon); 3) «Selbstgespräch»; -gezei N.: «Nachtbekleidung»; -hauf F.: «Nachthaube, Nachtmütze» — s. auch: -bok; -hiem N.: «Nachthemd»; -kap F.: 1) «Schlafmütze»; 2) «verschlafener Mensch»; -kaul (lok.: Kayltal) F.: «Nachttopf»; -käerz F.: «Nachtlicht» (Kerze); -klack F.: «Abendglocke»; -kläd, -kleed N.: «Nachtkleid»; -knupp M. — s. -flap(p); -qua(r)téier N. und M.: «Nachtquartier»; -läer, -leër N.: «Nachtlager»; -lämpchen, -liichtchen, -luucht F.: 1) «Nachtlicht»; 2) (lok.: Diekirch) «Glas mit dunklem und hellem Bier, wobei das dunkle unten, das helle oben im Glas (unvermischt) bleibt»; -mouk F.: «Ziegenmelker» (Caprimulgus) — dafür auch: Fléimouk (s. d.); -patrull F.: «Nachtpatrulle» — hien as ëmmer bei der leschter N. (bleibt immer bis zuletzt im Wirtshaus hocken); -päiperlénk M.: 1) «Nachtfalter»; 2) (übtr.) «Mädchen, das sich nachts viel herumtreibt» — cf. Nuechtegailchen sub 2); -portier M.: «Nachtpförtner»; -posten (Mil.) M.: «Nachtposten»; | |