|  Passe- (alle ff. Zussetz. wie frz.) -debout M.: «Durchgangsschein» (Ga); -droit M.: «Übergehen bei der Beförderung» — et as him kee P. geschitt; -partout (Ton: 1 — Wb.06: Pasport, Echt.: Paspert — s. d.) M.: 1) a. «Nachschlüssel»; b. «Hauptschlüssel» (Ga); 2) «Freipaß»; 3) a. «Wechselrahmen»; b. «Umrahmung aus weißem oder farbigem Karton für Bilder»; -poil M. — s. Paspel; -port (Neol.) M. — s. Pass II; -temps (wie frz., Ton: 1 und 2), Pastang (Ton: 1) M.: 1) «Zeitvertreib» — mir man sou selwer eis Koschtereien am Haus an am Gaart, dann hu mer och alt eise P. — déi zwee aler Leit haten alt esou hire P. mat Bounen ze feën — ech hun dat Buch nëmme fir P. gelies — mat der Kaart ze spillen, dat as säi P.; 2) «Schwierigkeit, Kopfzerbrechen, Hindernis» (in dieser Bed. vorwiegend Pastang) — elo hatt e P. (jetzt wird er es schwer haben — Nösl.) — mir haten allerlee P. bis mer esou wäit woren — wann een esouvill P. huet ewéi deen, da begräift ee säin Ekel un der Welt — en hat scho P. genuch mat denen aner Fächer an der Schoul, elo wëllt en och nach latäin a grichesch léieren; 3) «Zeitspanne» — dat geet e P. zou, éier mer erëm do sin; 4) (lok.) «Übertreibung, Luxus» — dat as mer e P. (lok.: Pastetang) bei denen; -vite (wie frz.) F. und M.: «Passiermaschine» (Sieb mit drehbarer Preßscheibe und verschiedenen Einsätzen) — ech hun d'Zopp durech d' (de) P. gedréckt (gedréit).
passabel (Ton: 2) Adj.: 1) «annehmbar» — eng ganz p. Leeschtung — e passabelt Meedchen — ech hun e passabelen Duuscht, Appetit, Honger; 2) «gerade genügend» — et as nach jhust p.
Passage (pas/a:S — Ton: 2, lok. auch Ton: 1) M.: 1) a. «Durchgang, Verbindungsweg» — hei as kee P., et as privat — mir hun e P. laanscht d'Haus — et as nëmmen e P. do, keng Strooss — de P. um Knuedler, dee klenge, dee grousse P. (zwei überbaute Durchgänge zum Wilhelmsplatz in Luxemburg); b. «Passagerecht» (Servitude) — do kann een näischt drun änneren, si hun e P. do; 2) a. «(Durchgangs-)Verkehr» — si wunnen aus dem P. — et as guer kee P. hei an dëser Strooss — et wor nët vill P. (nicht viele Leute, z. B. an einem Markttage) — an deem Haus as vill P. (es gehen viele dort ein und aus); b. «Durchgangsverkehr» — et as elauter P., 't si keng Friem (Fremde) déi bleiwen — ech war nëmmen de P. do (bin nur vorbeigekommen); 3) «Übergangsort, -stelle, Bahnschranke» (Eisenbahn) — ech stoung jhust beim P., wéi den Zuch koum; 4) «Passus» — dee P. gefällt mer guer nët; 5) «Übergangsprüfung, mittlere Reife» (nach der Quarta oder Quinta) — dafür auch: Passage-examen M. — en as am P.-examen duurchgefall — en huet (de) P.-(examen) gemaacht — en huet nëmmen de P.(-examen — keine sonstigen Diplome).
Passage-recht N. — s. Passage sub 1)b.
Passajhéier M.: «Passagier» (bes. Schiffspassagier) — en as als blanne [Bd. 3, S. 321] P. matgefuer — bas du dee blanne P.? (der ungeladene Gast).
Passajhéierschëff N.: «Schiff für Reisende, Passagierschiff».
Passak M.: 1) «Käscher, Schöpfnetz» (Fischfang); 2) «trübe Stelle in Flüssen».
Passant I M. — wie hd.
Passant II (wie frz.) M.: «Passierzettel, Durchgangsschein» (Ga).
passant (wie frz., Ton: 1) — in der adverb. Ra.: en p. (nebenbei, nebenher).
Passéi, Passéierchen, Passelt F. — s. Passett.
passéieren Verb. A. intr.: 1) «vorbeikommen, -gehen» — ech p. derno erëm (komme später wieder vorbei) — as de Bréifdréier ewell passéiert? — mir sin zu X passéiert — et as geschitt wéi ech grad do passéiert sin — spaßh. Wortspiel: wann Der passéiert, da passéiert Der (wenn Ihr vorbeikommt, sprecht bei uns vor) — loosst mech p. — et war zevill Verkéier, ech konnt nët p.; 2) «zur Untersuchung vorbeikommen, sich stellen» — bas de beim Dokter passéiert? — fir ugestallt ze gin (zur Ernennung), muss de fir d'éischt beim Dokter p.; 3) «angehen, annehmbar sein» — dee Wäi ka p. — 't ka p. (scil.: d'Meedchen); 4) «geschehen, sich ereignen, vorfallen» — cf. geschéien — 't as elo grad passéiert — elo as mir eng Gutt passéiert (ein seltsames, oft auch unangenehmes Ereignis) — maach, datt der keen Affront passéiert! — 't war dem Meedchen eppes passéiert (Folgen eines Fehltritts) — sou eppes konnt (awer) nëmmen dir p.! — wat as dir da passéiert? — wéi konnt dat nëmme p.? — esou eppes as mer a méngem Liewen nach nët passéiert — dat do konnt mir Äfalt nëmme p.; B. trans.: 1) «passieren, durchreisen» — mir hu Metz ewell passéiert (Metz liegt bereits hinter uns); 2) a. «reichen, von Hand zu Hand gehen lassen» — passéier mir emol d'Salz (eriwwer); b. «zuspielen, passen» (Sportspr.) — passéier de Ball dach an hal en nët un — cf. Pass VI; 3) «durchseihen» — d'Mëllech, d'Zopp, d'Britt p. — hues de de Kaffi passéiert? — du muss d'Zopp méi reng p.; 4) «übersteigen, darüber hinausgehen» — et duerf dausend Frang nët p.; 5) «mustern» (Mil.) — eng Front p. (die Front abschreiten); 6) «bestehen» (Prüfung, Examen) — en huet den Exame (mat Auszeechnong) passéiert; 7) «durchgehen» (Gesetz) — d'Gesetz huet d'Chaber passéiert; C. refl.: «entsagen» — ech ka mech dees gutt p.
passéiert Verbadj.: 1) «durchgeseiht» — s. passéieren sub B. 3); 2) angefault, überreif — de Kéis (s. d.) as p.; 3) «schal, abgestanden» (C).
Passéierhummer M.: «Hammer des Pflastersteinhauers».
Passementerie (wie frz. oder wie hd.) F.: «Bortenwirkerei» — dazu: Passementier (wie frz., Ton auf 'en') M.: «Bortenwirker».
passen I trans./intr. Verb.: 1) «passen, passend sein» — Ra.: dat passt wéi d'Fauscht op d'A. wéi der Kou de Suedel, wéi Aasch op Fridderech — déi Faarf passt nët bei gro — dee roude Schal passt gutt (nët) bei dee groe Rack — méng Schlappe passe mer nët (sind nicht maßgerecht oder gefallen mir nicht — s. sub 3) — déi Schong passen nët zesummen (beieneen — diese Schuhe gehören nicht zusammen) — de Stopp passt nët op d'Fläsch — d'Réier p. nët aneneen — déi zwee p. zesummen (sind gleichen Sinnes, gleicher Art, ergänzen sich, iron.: beide taugen nicht viel) — lok.: Vianden: déi zwee p. nët zesummen (leben zusammen, sind jedoch nicht verheiratet) — hie passt nët op déi Plaz (er gehört nicht auf diesen Posten) — mir passen nët an déi Gesellschaft; 2) «behagen» — et passt mer nët — dat kënnt dir esou p.! — passt et der nët, da looss et stoen — et passt em nët an de Krom (s. d. sub 1) — ech maache wat mer passt, an domat fäerdeg (trotzend); 3) «gefallen» — dat Gezei, déi Faarf passt mer nët; 4) refl.: «sich schicken, sich geziemen» — et passt sech nët fir e jongt Meedchen sou laang dorëmmer ze bommelen — hie weess glat a guer nët, wat sech passt — Zussetz.: a-, op-, ver-, upassen.
passen II intr. Verb.: «nicht mitmachen» — beim Essen: ech muss do p., ech verdroen d'Fett nët — beim Kartenspiel: ech p. — auch kurz: pass (méng) oder: ech si pass, ech hu gepasst — dräi Mann gepasst (pass) — mat fënnef Trëmp an der Hand passt een nët — Spielweise: mir passen (spielen nicht, weil wir genügend Punkte, Kegel haben) — haut gët emol gepasst (nicht gearbeitet) — Abl.: Gepass N. — dazu: Passert M. — ech hun e fatzege, schéine P. (ein gutes Spiel, muß jedoch passen).
passen III (lok. Mosel, z. B. Schengen, Part.: gepascht) trans. Verb.: «pfropfen» — dafür auch (lok.): [Bd. 3, S. 322] possen, poosten, poassen — cf. praffen.
passen IV trans./intr. Verb.: «passen, zuspielen» (Sportspr.), bes. Fußball) — cf. Pass VI, passéieren sub B, 2)b.
Passen V Pl.: «junge Schößlinge in den abgerindeten Lohhecken, gesammelt zu Futterzwecken».
Passerell F.: «Passerelle» (die ältere der zwei Brücken [Viadukt] über das Petrußtal zwischen dem Bahnhof und der Stadt Luxemburg — eigentlich: Passiersteg).
passerlech (lok.: passéierlech, passlech) Adj.: «annehmbar, genehm» — cf. passabel.
Passett (Ton: 1 — lok. Var. Passéi, Passéierchen, Passelt) F.: «kleines Sieb» — cf. Sei — Zussetz.: Kaffis-, Mëllech-, Téipassett.
Passeur (wie frz., Ton: 1) M.: «Helfer beim illegalen Grenzübertritt im Kriege 1940-45».
passionnéieren refl./trans. Verb.: «(sich) begeistern» — dazu: passionnéiert Verbadj.: «begeistert, leidenschaftlich» — e passionnéierte Kaartespiller.
Passioun F.: 1) «Leidenschaft» (oft iron.) — et gët zur (eng) P. — d'Kaartespill gët liicht eng P. (eine leidenschaftliche Neigung); 2) «Passions-, Leidensgeschichte Christi» — Pällemsonndeg gët d'P. gelies (gesongen).
Passiouns- -blumm F.: «Passionsblume» (Passiflora); | |