LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Pellerin bis pénkerlech (Bd. 3, Sp. 340a bis 341b)
 
Pellerin F.: «Pelerine, Mantelumwurf» — Zussetz.: Kanner-, Kautschus-, Reenp.
 
Pellierbes, -ierz F.: «Schotenerbse».
 
Pellmell, Pêle-mêle (wie frz.) M.: «Durcheinander, Zwist» — hire P. geet mech näischt un — dafür auch: Pasalamusch (s. d.).
 
Pelote (wie frz.) F. — s. Plott.
 
pëlpeleg Adj.: «gefleckt» — e pëlplege Mollem (Molch) — cf. pierpeleg.
 
Pëlpes M.: «Hahnenfuß» — dafür auch: Dëlpes, Tëlpes, Pëlpéch, Pollepéch, Pëllepéch, Pëllepes, Péilpes, Pëlpen (Wiltz) — dat as kee gutt Fudder et as P. dran — im bes.: a. «kriechender Hahnenfuß» (Ranunculus repens) — dafür auch: Gofouss, Grofouss, Gromes, Krobes; b. «scharfer Hahnenfuß» (Ranunculus acer) — dafür auch: Dëlpes; c. «Sumpfdotterblume» (Caltha palustris) — dafür auch: Fräscheblumm, Schmalzblumm, Polsterblumm.
 
Pelz (Westen: Päelz, Päilz, Unter-Sauer, Vianden, Echt.: Pëlz) M.: 1) a. «Pelz, Tierfell» — am Wanter sin d'Pelzer vun de Féchs am beschten — e P. brede, gierwe, fierwe loossen (Fell gerben, färben lassen zur Verarbeitung als Pelzumhang oder Pelzkleidungsstück) — d'Gras steet wéi e P. (dicht) — übtr.: e P. maachen (sich erbrechen) — dafür auch: e Källefche (s. d.) kréien; b. «Pelzumhang» — de P. ass voller Matten — d'Meedchen hat e schéine Pelz un; 2) a. «Haut des Menschen» — deen huet en décke P. (a. er ist dickhäutig, unempfindlich; b. er ist fett; c. er kann einen Verlust [leicht] ertragen) — en haarde P. hun (unempfindlich sein) — en huet deen décke P. verluer (er ist abgemagert) — engem op de P. brennen, klammen, récken, engem de P. sengen (jem. zurechtweisen, jem. auf den Leib rücken) — op dem (faule) P. leien (auf der faulen Haut liegen) — e läit mer ëmmer um P. (er belästigt mich andauernd) — 't geet em un de P. (es trifft ihn direkt) — elo geet et em un de P. (es wird brenzlig für ihn) — de P. verzieren (Leichenmahl, dafür auch: d'Haut verzieren — s. d. sub 1); b. «Haut der Beere» (z. B. Traube) — d'Drauwen hun en décke P.; 3) «Schimmelbelag auf Flüssigkeiten, Eingemachtem» — cf. Haut sub 4); 4) a. «Wurzelgeflecht» — et war e richtege P. (scil.: Wuerzelen) am Waasserrouer; b. «(üppige) Behaarung» — wat huet deen e P. op der Broscht! — en huet eppes ewéi e P. op den Ärem (cf. bewuess[en]) — Fléi a Lais am P. hun (cf. Flou).
 
Pelz- -matt F.: «Pelzmotte»; -rëpp, Pielz-, Peelzrëpp F.: «Rippenstück des Rindes, genau unter der Haut» (C) — dafür auch: Schielrëpp (Magerrippe — C).
 
Pelze- -bock M.: 1) «Beelzebub» (Wb.06); 2)s. Houseker; -kréischel (lok.) F.: «Stachelbeere»; -mécher M.: «Kürschner» — cf. Pelzer.
 
pelzeg, pëlzig Adj.: 1) «haarig, filzig»; 2) «holzig, faserig» (von Knollen, Früchten und Gemüse gesagt).
 
pelzen, pëlzen Adj.: «aus Pelz» — eng p. Kap, Jaquette, Moff — e p. Mantel (Pelzmantel) — p. Hänschen, Stiwwelen, Schong — ohne Subst.: [Bd. 3, S. 341] e pelzenen, där pelzener, mit Subst.: e pelzene Col.
 
Pelzer M.: «Kürschner» — cf. Pelzemécher.
 
Pëmm F.: 1) «Tabakpfeife» (Ammenspr. — von Knaben aus ausgehöhlten Kastanien, Eichelzäpfchen mit Stiel oder ähnlichem angefertigte Pfeife) — cf. sub Päif, Fëmm; 2) (lok.: Bettemburg) «Rohrkolben» (Typha).
 
pëmmen intr. Verb.: «rauchen» (Ammenspr.) — kuck, wéi den Zuch pëmmt! — cf. fëmmen.
 
Pëmpeipel M. — s. Päipel.
 
Pëmpelchen (Dim. zu Pompel) F.: «kleine Pumpe» — insbesondere: 1) «Klistierspritze, Kautschukspritze für Darminjektionen» (lok.: Olingen) — dafür auch: Schäisspëmpelchen; 2) «Milchpumpe, Milchsaugapparat» (Med.).
 
pëmperlech Adj.: «zimperlich» — cf. péimerlech, zëmperlech.
 
Pëmperlechkät, -keet F.: «Zimperlichkeit».
 
Pëmpernell (lok., z. B. Ehnen: Pënternell) F.: 1) a. «große Honigblume» (Melianthus); b. «Becherblume» (Poterium muricatum); 2) (bes. als Dim.: Pëmpernellchen, Pompernellchen) «Zierpuppe» — wat fir eng P. has du da gëschter owend bei der?; 3)s. Päipel.
 
pëmpernellesseg, pëmpernellches Adj.: «geziert, eingebildet» — sech pëmpernellches stellen (geziert tun) — cf. vermengt.
 
pëmponéiert Adj.: «stutzerhaft» — frz. pomponné — cf. jhisseg sub 2).
 
pénals. Code pénal.
 
Pendel (lok.: Pengel) M.: 1) «Uhrpendel»; 2) «siderisches Pendel».
 
pendelen intr./trans. Verb.: 1) «nichtstuend umhergehen» — cf. fändelen; 2) «mit dem siderischen Pendel suchen» — e pendelt Waasser.
 
Pendule (wie frz., Ton: 1 oder 2) F.: «Wanduhr» (lok.: Lux.-Stadt, Arlon).
 
Péng (s. Pa.St. Nr. 8) F.: 1) «Pein, Weh, Schmerz» — Ra.: wann d'Dommheet wéi (weh) déng, da géif dee birele vu P. — Spw.: d'Welt as voller P. a jidderee spiirt séng — et as eng P., 't géif ee kengem Hond se wënschen — ech hat eng (mäerderesch) P. am Leif (am Been, am Arem, an de Glidder), et war bal nët méi auszehalen — wat huet deen eng P. ausgestanen — eng P. sonnergläichen — iron.: soss hues d'awer keng P.? (sonst hast du kein Anliegen?); 2) «Not» — en hat vill P. mat deem Examen — et huet P. kascht bis en duurch war (das Examen bestanden hatte) — si sin elo aus aller P. — spaß.: du kanns dat Meedchen dach nët esou an der P. loossen.
 
péngechen, péngegen (Echt.: peinigen) trans. Verb.: «peinigen, quälen» — péngech dat Kand dach nët esou! — wat hun se d'Leit an de Kazetter gepéngecht!
 
péngerlech, péngelech (lok.: z. B.: Grevenmacher, Berburg) Adj.: «peinlich, verdrießlich» — et as mer esou p. — di al Damm as ganz péngelech (empfindlich).
 
péngerig (lok.) Adj.: «empfindlich».
 
Péngschten, Péngsten s. — Päischten.
 
penibel Adj.: «peinlich» — eng p. Saach — et as eng p. Situatioun — en as p. drun — wéi p.! — substantiv.: en huet sech eng P. geleescht — frz. pénible — cf. péngerlech.
 
Pénk (lok. Echt.: Pénkel, Vianden: Pink) F.: 1) «Pinke, Schnürnadel»; 2) «Nestelstift» (Stift an einem Schnürsenkel) — d'Pénke vun de Schongrimme, Schongschnéier sin erof, ech kréien se nët ageriën — cf. Pënn sub 3).
 
pénkelen intr. Verb.: «pinkeln, harnen» (C).
 
pénken (lok.: panken) trans./unpersönliches Verb.: 1) «beiern, die Glocke zu einer Seite anschlagen» — Ra.: dee mech nët lädde kann, dee ka mech p. (lok. Wortspiel, wobei lädden läuten und leiden bedeutet) — et pénkt fir an d'Schoul — et pénkt geschwë fir en (er stirbt bald, auch drohend: es wird Schläge absetzen oder: er steht vor dem Ruin — ähnlich: et huet fir e gelaut, geschellt); 2) «pinken» — wann zwee Glieser zesummestoussen, pénkt et — ëm fënnef Auer muerges fänkt de Schmadd ewell un ze p. (hämmeren) — cf. kléngelen; 3) intr. Verb.: «zechen» (Ga) — en huet gepénkt (er ist betrunken — Du).
 
Pénkerchen M.: 1) «feingekleideter Herr» (C) — cf. Jénkerchen, Pënterchen; 2) «Buchfink» — cf. Boufank.
 
pénkerlech (Mosel) Adj.: 1) «schwach und kränklich»; 2) «fein herausgemacht» (C).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut