PistangsboxPistaschPistelPistoletPistonPistongpistonnéierenPistoulPistouleschéissenPitonPitongPitschelsches-NettPit(t), Pitti, Pittchen, PitterpitterenPitter-fläiss-dechPittermännchenPitteschblummPittiPittibou, Pit(t)ebouPittibouseisenPitzmichPivotPiwéck, Péiwéck, PewéckPiwitschpiwitschegPiwitschegkät, -keetpiwitschenPizpizegPlatPlattPla(a)tschPla(a)tsch-Pla(a)tschpabeierPla(a)tschtinnespla(a)tschdegpla(a)tschegpla(a)tschengeplaatschtPla(a)tschertPlachplachegPlackPlackenapparatPlackenapparatPlackespillerPlacagePlackaaschPlacardplackéierenPlaffertPlaffo(ng), Plaffoñ, Plaffang, PlafondPlaffonaasch, PlafonagePlaffonéier(er), Plaffënéierer, Plaffannéier(er)plaffonnéierenGeplaffonéiersPlagePlaimchen, Plëmmchenplaimen, plëmmenPlakPlakPlak-plak-PlakaaschPlakkappplakkapp-käppigplaknacksPlakatplaquéplakeplakegPlakegenplakenplakenGeplaaksPlakereiPlakertPlakertPlakeschPlakertPlaquettePlandiPlanéitPlanéitefraPlangplangenPlangenGeplangsPlanjhéierdëschPlankPlancherPlantiPlantonPlanzPlanze(n)-PlanzebuedemPlanzenetikettPlanzefrëndPlanzegeck | Pistangsbox † F.: «Knabenhose mit Fallklappe» — cf. Deckels-, Falluede-, Guederbox.
Pistasch (Ton: 1) F.: 1) «Pistazie» (Pistacia) — e Kuch mat Pistasch(en) — eng P. glacée; 2) «Knallbonbon».
Pistel M. — s. Pëstel (C).
Pistolet (wie frz., Ton: 1 oder 2) M.: «Brötchenart» — cf. Mëtsch.
Piston (wie frz., Ton: 1), Pistong M.: 1) «Stoßkolben» — cf. Pistang sub 3); 2) «Piston, Kornett» (Blasinstrument); 3) «gute, rat- und tatkräftige Beziehung» — dazu: pistonnéieren trans. Verb.: «voranhelfen» — cf. Protectioun; 4) (lok.: Echt.) — s. Pistang sub 1)c. und 4).
Pistoul (lok.: Paschtoul, Pistoleng, Arlon: Pistoléi, Echt.: Pastull, veraltet Echt.: Peestull) F.: «Pistole» — e koum wéi aus enger P. geschoss (sehr schnell) — d'Kand koum wéi aus enger P. geschoss (Sturzgeburt) — séng Äntwert koum wéi aus enger P. geschoss (schnell, schlagfertig) — dazu: Pistouleschéissen (Mil.) N.: «Pistolenschießen» — d'Meeschterschaaft am P.
Piton (wie frz., Ton: 1), Pitong M.: «Ringnagel».
Pitschelsches-Nett N. — in einem Arloner Lied der Sansculottenzeit — s. Knätzelkättchen.
Pit(t), Pitti, Pittchen, Pitter männlicher Vorname, Var. zu Péiter (s. d.).
pitteren (lok. Echt.) intr. Verb.: 1) «sich nicht konsequent bleiben» (bes. beim Kartenspiel — C); 2) «albern reden» — pitter nët esu!
Pitter-fläiss-dech M.: «Durchfall» — cf. Péiter-tommel-dech.
Pittermännchen M. — s. Péitermännchen.
Pitteschblumm (lok.: Rosport, Wasserbillig) F.: «Bartnelke» — cf. Pa(c)katuffi.
Pitti 1) männlicher Vorname zu Péiter (s. d.); 2) «Dummkopf» — du P., deen s de bas.
Pittibou, Pit(t)ebou (lok. Echt.: Pittebogen) M.: «Fenstersprosse, Scheibenrahmen» — e gät mat him duurch d'Pittebouen (durch dick und dünn) — wann en sich nët schéckt, da gät en duerch d'Pittebogen (dann [Bd. 3, S. 354] fliegt er [durchs Fenster] hinaus — Echt.) — cf. Fittibou.
Pittibouseisen N.: «Scheinecke» (Beschlagteil am Fenster).
Pitzmich — s. izen I.
Pivot (wie frz., Ton: 1) M.: «Pivot, Schwenkzapfen z. B. an Drehkranen» — Ra.: et geet wéi op Pivoën.
Piwéck, Péiwéck, Pewéck (Nösl: Piwitsch) M.: «Kiebitz» (Vanellus).
Piwitsch (Nösl.) M.: 1) «Kiebitz»; 2) «Fiepe» (Flötenart, die einen hohen Ton gibt, von Kindern hergestellt aus der Rinde von Haselnußstaude, Weidenstrauch, Holunder, aus Gras-, Strohhalmen usw. — cf. Péiwerlek).
piwitscheg Adj.: 1) «weinerlich»; 2) «schwächlich, kränklich» — dazu: Piwitschegkät, -keet F.: «Empfindlichkeit».
piwitschen intr. Verb.: «empfindlich sein».
Piz F.: «empfindliche Person».
pizeg Adj.: «empfindsam, empfindlich» — cf. pipeg.
Plat (wie frz.) M., Platt F.: «Gang bei Tisch, garnierte Platte» — den éischte, den zwete P. — en Iesse mat zwéi Plaën — eng kal Platt, e kale Plat (eine kalte Platte).
Pla(a)tsch F. und M.: 1) a. «(großer) Fleck, Klecks, Schmutzfleck» (das Ausgegossene, das Verschüttete und der dadurch entstandene [trockene] Fleck) — déi Plaatschen am Buedem kritt een nët méi eraus — kuck emol, wat hues d'eng P. am Rack — im bes. z. B.: b. «Tintenfleck»; c. «Wasserlache, Schmutzfleck, auf dem Fußboden» — du hues d'Schong nët ofgebotzt, kuck emol wat hues de Pla(a)tsche gemaach(t); d. «Feuchtigkeitsfleck an Decken, an Wänden» — et huet eragereent an et si grouss Pla(a)tschen an de Plaffoñ gin — déi Pla(a)tschen an der Mauer gin nët ewech, d'Zëmmer läit zevill am Buedem, et as ëmmer fiicht; e. «Mal, Fleck, Narbe» — wat huet dee Pla(a)tschen am Gesiicht (von Brandmal, auch Nävus im Gesicht); 2) «wässeriger, breiiger Klumpen» — wat sin dat fir Pla(a)tschen an der Mëllech? — en huet mer eng P. Päinetsch (Spinat) op den Teller geluegt, et huet een nët driwwer gesinn — cf. Flaatsch sub 2); 3) «Schläger, Brett mit Griff zum Festschlagen» (z. B. früher zum Festschlagen des Lehmbodens in Tennen — cf. Dennplaatsch, Gaardentrëppler sub 1).
Pla(a)tsch- -pabeier M.: «Löschpapier» — cf. Klompes, Lëschpabeier; -tinnes M.: «linkischer, plumper Mensch».
pla(a)tschdeg Interj.: «plumps, platsch» — cf. batschdeg.
pla(a)tscheg Adj.: 1) «fleckig» — d'Mauer as ganz p. vu Fiichtegkeet — de Pabeier as ganz p., huel anere fir ze schreiwen; 2) a. «breitschultrig» — e pla(a)tschege Kärel; b. «schwerfällig, ungelenk, dick» — e pla(a)tschege Marsch — sou e pla(a)tschegt Baueremeedchen; 3) «breiig» (von wässerigem Gemüse) — cf. flatscheg.
pla(a)tschen intr. Verb.: 1) «klecksen» (Schrift); 2) «klatschend niederfallen» — cf. plätschen sub 1); 3) (lautmalend) «klatschend durchwaten» — d'Kanner hun eng apaarti Freed fir duurch den Dreck ze p. — cf. flatschen sub 2), flaatschen sub 2) — dazu: geplaatscht Verbadj.: «abgeplattet» — bes.: eng g. Nues (Plattnase) — Zussetz.: erausp. (s. d.).
Pla(a)tschert M.: 1) (lautmalend) a. «klatschender Fall, Schlag» — et gouf e P. wéi den Deeg (Teig) op de Buedem gefall as; b. (lok.) «Platzregen»; 2) «Fleck, Klecks»; 3) a. «plumper, breitspurig daherkommender Mensch» — cf. Flaatschert; b. «reiches Bauernmädchen»; c. «Doppelender» (schweres, breitrückiges Kalb).
Plach (Pl. Pläch(er), Plachen, Nösl.: -ç-, Vianden: Plooch, Echt.: Ploach, Pl. Pleecher — dafür auch: Blach, Pl. Blächer — cf. Blach) M. und N.: 1) a. «Bloch, Sägeblock» — onbehollef, schwéier wéi e P. — e läit do wéi e P.; b. «Baumstumpf» — fréier wore Plächer amplaz Bänke bei den Haiser, wuer d'Leit am Summer sech drop gesat hu, fir z'uuchten (C) — cf. Kill sub 4), Holzstack, -stupp; c. «Hackstock des Metzgers»; 2) übtr.: «schwerer, plumper Mensch» (auch von Tieren gesagt) — wat as dat e P.! — cf. Pla(a)tschert sub 3)a. | |