Luxemburger Wörterbuch

plackéieren trans. Verb.: 1) «furnieren»; 2) «lappieren»; 3) «ablaktieren» (Gärtnerspr. — Wb.06).

Plaffert M. — s. Blaffert — Ra.: kä wäisse P. mi am Sak (Echt. — keinen roten Heller mehr in der Tasche).

Plaffo(ng), Plaffoñ, Plaffang, Plafond (wie frz., alle Ton: 1) M.: 1) a. «Zimmerdecke» — e P. aus Eternit, Holz, vu Gips — e gemoolte(ne) P. — e falsche P. (zweite Decke unter der Hauptdecke) — déi al Plaffonge woren déi rengste Maisnäschter (Mäusenester) — deen neie P. klénkt (ist beinahe trocken) — wat maachen déi e Kaméidi uewenop, tupp (stoße) emol un de P. — dat as geluge (gelogen) bis un de P. — e geet un de P. (er braust auf) — en as vu Freed bal bis un de P. gesprong — du dreifs mech nach un (ënner, op) de P. (du bringst mich noch sehr in Wut) — hues de se nach all ënner dem P.? (bist du noch bei Trost?); b. «Decke im Erzstollen»; 2) «Maximum, das Höchste» — en huet de P. erreecht (das Höchstgehalt, seine Höchstleistung) — de P. vum Gehalt; 3) «Hintere» — wann s de nët roueg bas, kriss de de P. ersielt, gestëbst.

Plaffonaasch, Plafonage (-a:S) M.: «Gipserarbeit» — d'Haus as fäerdeg bis op de P.

Plaffonéier(er), Plaffënéierer, Plaffannéier(er) M.: «Gipser» — d'P. sin am Haus.

plaffonnéieren trans. Verb.: «(ver-) gipsen» (Wände, Decken) — übtr.: du schmiers de Botter nët, du plaffonnéiers — Abl.: Geplaffonéiers N.

Plage (wie frz., pla:S) F.: «Strand, Meeresküste» (bes. für die belgische Küste) — mir waren elo véierzeng Deeg op d' (der) P.

Plaimchen, Plëmmchen F. — Dim. zu Plaum, Plomm — nët emol eng P. (nicht das Allergeringste).

plaimen, plëmmen (cf. Ltb. 77 — wo Plaum, da plaimen, wo Plomm, da plëmmen) trans. Verb.: 1) «Federn ausreißen, rupfen» — en Hong p.; übtr.: 2) «plündern» — d'Bouwen (d'Vullen) hun de Kiischtebam geplaimt; 3) «ausplündern, ausbeuteln» (bes. beim Kartenspiel) — si hun en elle geplaimt — cf. beidelen sub 2) ritzelen; 4) refl.: «mausern» — s. raupen.

Plak I (Pl. Plaken) F.: «Placken» — s. Plack sub 2)b.

Plak II F.: 1) «Plage» — cf. Plo; 2) a. «altes Klatschweib»; b. «Quacksalberin-» — cf. Plakert II; 3) «Blamage» — wat eng P!

Plak-/plak- -aasch M.: 1) a. «Nacktarsch»; b. «Kahlkopf»; 2) «Habenichts»; -kapp M.: 1) a. «Glatze» — en huet e P.; b. «Kahlkopf»; 2) «Dummkopf» — du P. do!; -kapp, -käppig Adj./Adv.: 1) «kahlköpfig»; 2) «ohne Kopfbedeckung» — e leeft de ganze Wanter p. dorëmmer — dafür auch: plakapps, blouskapp(s), schuerkapp; -nacks Adj./Adv.: «mit nacktem Oberkörper» — en as p.

Plakat (Pl. Plakater, Plakaten) N. und M.: «Plakat» — Plakater kliewen, ophänken, oppechen.

plaqué (wie frz., Ton: 1) Adj.: «plattiert» — et as p. — cf. plackéieren. [Bd. 3, S. 356]

plake Adj.: «kahl» — in der Redewendung: um p. Feld — s. Feld sub 2).

plakeg Adj./Adv.: 1) «nackt, kahl» — p. an nakeg, wéi eiser Herrgott en erschaf huet, p. wéi en Äerdwuerm (ganz entblößt, auch übtr.) — si hun nëmme p. Gromperen um Dësch (Kartoffeln ohne Speck und sonstige Zutaten, Zeichen großer Armut) — eng p. Schmier (Brotschnitte ohne Aufstrich) — ëss de déng Schmier p.? — si haten näischt ewéi e puer p. Kanner (waren sehr arm) — si hun e p. ausgedon (eigtl. und übtr.) — en as mam plakegen Hënner an eng däreg Heck gefall (er wurde sehr verleumdet) — eng p. Kopp (Kahlkopf) — eng p. Fläsch (Flasche ohne Etikette) — p. Vullen (Vögel ohne Federn) — om plakege (plake) Feld (auf dem kahlen Feld); 2) «arm» — e plakegt Déngen (armes Mädchen) — du plakegen Hond! — plakegt Geschir (arme, auch: verschuldete Leute, die sich den Anschein des Wohlstandes geben wollen) — plakegen Houfert (dsgl.) — steigernd: (potz)puddelp. — cf. potzpuddelnakeg.

Plakegen M.: 1) «Nackter» — Scherzrätsel: wat as onméiglech? — Antwort: engem P. an d'Täsch ze fueren (Echt.: äm P. de Sak (Tasche) ze feën) daher: engem P. hëlt een näischt aus der Täsch; 2) «nacktes Hinterteil» — hatt huet him de P. gewisen (Zeichen der größten Verachtung) — wann s du dat misst nomaachen, da misst de de P. weisen (dazu bist du außerstande) — cf. plakeg sub 1).

plaken I trans. Verb.: «mit Kraft, Gewalt werfen, schmeißen» — ech p. dech virun d'Dir — ech p. dech widder eng Mauer, datt s de drun hänke bleifs — an der Roserei huet en d'Tas op de Buedem geplaakt — dafür auch: klaken (s. d.).

plaken II intr. Verb.: 1) «quacksalbern, kurpfuschen» — si hun un ëm geplaakt a gepléischtert an et huet alles näischt gedéngt; 2) «an sich herumdoktren lassen» — lo plaakt hatt ewell sechs Méint mat deem Schënner, et soll emol bei e richtegen Dokter goen — dazu: Geplaaks N.: «Kurpfuscherei».

Plakerei (meist Pl.: Plakereien) F.: «Plackerei, Schinderei».

Plakert I M.: 1) «armer, geplagter Mensch» — deen aarme P. plot sech mat deem klenge Wiesen an e puer Kéi, e soll op eng Aarbecht goen; 2) «Windbeutel».

Plakert II M.: «Quacksalber, Kurpfuscher» — eng Krankheet geet een nët bei e P. besuergen — Zussetz.: Kéiplakert (s. d.) — dazu: Plakesch F.

Plakert III † M.: «französisches Fünffrankenstück in Silber».

Plaquette (wie frz., Ton: 1) F.: 1) «(kleine) Platte»; 2) «kleine (Erinnerungs-)Schrift».

Plandi (Pl. Plandiën) M.: «etwas außergewöhnlich Großes» — wat Plandiën hues de un! (große Schuhe) — dat as e P. vun engem Hutt.

Planéit M. und F.: 1) «Planet» — du liefs op enger (engem) aner (anere) P.; 2) † (nur F.) «Horoskop, Wahrsagezettel» — op der Fouer hun d'Leit soss Planéite gezunn (gedréckt) — dazu: Planéitefra † F.: «Verkäuferin der Wahrsagezettel».

Plang (Pl. Plangen) M.: 1) «Plan, Vorhaben, Vorschlag» — de P. as an d'Waasser gefall (aus dem Vorhaben wurde nichts) — Ra.: een am P. loossen (jem. im Stich lassen) — aufmunternd: Riski (de) P.! (nicht gezögert!) — wat hues du fir Plangen an der Kopp! — dat sin esou sénger Plangen (seltsame Pläne) — en huet esou séng Plange (Absichten) fir an Amerika ze goen — dat do as nët de P. (so läßt sich die Angelegenheit nicht regeln) — ech hun elo en anere P. wéi mer dat maache kënnen — séng Plangen entdaachen näischt — iron.: et si mer ewell méi Plange futti gaang, wéi dem beschte Bauer Kéi; 2) «Entwurf» — de P. vum neie Stadhaus; 3) «Lageplan» — de P. vun der Stad as elo nei opgeholl gin; 4) «Arbeitsplan, Einteilung» — den neie Plang an de Schoulen huet elo aner Stonnen — Ra.: e gudde P. as hallef Aarbecht; 5) «(Vorder-, Hinter-) Grund eines Bildes, einer Bühne» — om viischte, hënneschte P.; 6) «Ebene» — dat läit op engem anere P.; 7) «Pfandhaus» (Ga) — ech hu méng Auer an de P. gedroen; 8) Plan incliné (wie frz. — Bergbau) M.: «schiefe Ebene, Rampe zum Verladen von Eisenerz» — Zussetz.: Fouer-, Fahrplang.

plangen trans./intr. Verb.: 1) «planen, beabsichtigen, vorhaben» — wat huet der da geplangt? — dorunner brauchs de nët laang ze plangen, dat gët näischt — si p. alt, fir eng nei Schoul ze bauen — hie plangt, fir sech ze bestueden; 2) «sich Zukunftsbilder machen» — e plangt un eppes — si p. alt fir sech en Auto ze kafen, si p. alt un engem Auto — substantiv.: [Bd. 3, S. 357] Plangen N. — d'P. kascht näischt; 3) «herumsitzen, -stehen und plaudern, erzählen» — sid dër rëm drun ze p.? — a wat plangt der dann alt? (was erzählt ihr?) — Abl.: Geplangs N. — hien huet Freed um G. — all (dat) G. as näischt wäert.

Planjhéierdësch M.: «Zurichtetisch» (Gerbereispr.).

Plank F.: 1) «Planke» (Holz); 2) «großer, starker Zahn» (meist Pl.) — wat huet dee Planken am Monn; 3) Stellenbez. (z. B. in Vianden): op der P. (Stelle oberhalb der Festungsmauer).

Plancher (lok.: Westen — wie frz., Ton: 1) M.: «Fußboden» — e Parquees-P. — cf. Parquet II.