| Placeuse (wie frz., Ton: 1) M.: «Platzanweiserin» (Kino, Theater).
Placement (wie frz., Ton: 1 oder 3, dann ohne Nasalierung), Plassemang M.: 1) «Kapitalanlage» — da's e gudde P.; 2) «das angelegte Kapital».
Plastik I (Ton: 1) M.: 1) «Kunststoff» — haut as ewell ganz vill Geschir aus P. — dazu in Zussetz.: Plastiks-ämer M.; -bittchen F.; -becher M.; -geschir N.; -hatt F.; -plättchen F.; -rouer M., -schnouer F. usw.; 2) «Plastilin».
Plastik II F.: «Plastik» (Bildhauerkunst).
Plastron (wie frz., Ton: 1), Plastrong M.: 1) a. «(gestrickter) Brustlatz an Männer- und Frauenkleidung»; b. «gestärktes Vorhemd» — cf. Schmisett; 2) «Brustleder der Fechterkleidung».
Plat (wie frz.) M. — s. S. 354.
Plat (Echt.: Platt, Nösl.: Plätt — Pl. Platen, Platten, Plätten — Dim. Plättchen — s. d.) F.: «(große) Steinplatte» — eng stenge Pl. (Steinplatte) — eng leë P. (Schieferplatte) — Nösl.: fréier luche bal iwwerall gruuss blooch Plätten an de Kéchen (Küchen) an an den Hausgäng — cf. Plack sub 1), Blat I sub 3, Blat II — Zussetz.: Dëschplat — s. Dëschblat.
Platan (Ton: 2) F.: «Platane» — dafür auch: Plattdänn. [Bd. 3, S. 358]
platen, plätten trans. Verb.: «mit (großen Stein-)Platten, Fliesen belegen» — den Hausgank wor schéi geplat — Abl.: Geplaats N.
Platen ON.: «Platen» — Dorf der Gemeinde Bettborn, Kanton Redingen — 219.
Platin M.: 1) «Platin» (Metall); 2) (meist Pl. Platinnen) «Platinblättchen im Autozündmechanismus» — d'Platinne mussen ersat gin.
platinéieren trans. Verb.: «platinieren».
platinéiert Verbadj.: «platiniert, platinblond» — p. Hoer.
platinnen, platéngen Adj.: «aus Platin» — ech krut vum Zänndokter eng platinne Plack agesat — eng platinne Ketten.
Plateau (wie frz., Ton: 1), Platto M.: 1) a. «Servierbrett, Präsentierteller» — et stoung e ganze P. voll Ham um Dësch, jidderee konnt huele, wat e wollt — iron. zu einem anspruchsvollen und wählerischen Burschen oder Mädchen: mengs de du kriits nach eent (een) op engem sëlwer P. zerwéiert? — du kriss et nach op engem P. (zu jem., der anspruchsvoll ist); b. «Schale der Waage» — d'Plattoë vun der Wo; 2) «Plateau» — de P. vun der Rumm (Rhamplateau - Luxemburg-Stadt); 3) «großes, flaches Setzschiff mit ausschiebbarer Zunge für Tabellen usw.» (Druckerspr.) — dafür auch: Pied à coulisse (wie frz.), Galée (wie frz., Ton: 1), Galéi (s. d. sub II).
Platsch F. — s. Pla(a)tsch.
Platsch-/platsch- -mrächen N.: «Sagengestalt, bleuelschlagender Wassergeist» — cf. Gr. Nr. 90, 92; -naass — s. pëtznaass; -reen M.: «Platzregen» — cf. Platzert, Plätzert; -renen intr. Verb.: «klatschend regnen» — cf. plätschen sub 1)b.
Platschen Pl. — s. Foussbriet sub 3), cf. Pla(a)tsch sub 3).
Platt (Pl. Platten) F. — s. Plat und Plack.
platt Adj.: A. 1) «platt, flach» — a. (von Sachen) — e platte Steen — e platten Daach — eng p. Fläsch, Schëpp, Zaang — e platten Hutt — déi p. Säit vum Hummer (Bahn des Hammers) — eppes (ee) p. drécken (drücken), schloen (schlagen), trëppelen (treten) — hie muss p. leien(flach, waagerecht liegen, z. B. im Bett) — en huet sech p. op de Buedem (op de Réck) geluegt — hien huet sech d'Féiss p. gelaf — d'Kanner hun sech d'Nues (un der Fënster) p. gedréckt, fir ze kucken — en huet sech den Domm (Daumen) p. geschloen — p. Ierbëssen (Platterbsen); b. von Menschen: eng p. Nues (Plattnase) — e p. Gesiicht, e platte Kapp — hatt as p. ewéi e Su, eng Affisch, e Briet, eng Gaardendir, en Nuddelbriet, eng Pinäs (hat einen schwach entwickelten Busen — cf. Lëns, Mam); übtr.: 2) «abgestanden» (Wein) — d'Fläsch wor zevill laang op, de Wäin as p. gin — cf. schiel II; 3) «verblüfft, sprachlos» — wéi ech dat héieren hun, wor ech p. — spaßh. Zusatz: sot d'Meedchen — ech si p., dat do verstinn ech nët; 4) «(momentan) mittellos» — ech si p. (habe kein Geld mehr); 5) «bei Reifenschaden (Auto, Fahrrad, Motorrad)» — de Coureur as e puermol p. gin, du konnt en sech nët méi gutt klasséieren — substantiv.: Platten M. — e P. kréien, hun (auch obsz.); B. Adv. (Subst.) «mundartlich» (Mundart im Ggs. zur Schriftsprache) — auch: «deutlich» — ech hun him et op p. (plattdäitsch) gesot (klar und deutlich), an dat nët ze knaps — hie ka keen Iechternacher P. (Echternacher Lokalmundart) méi — Éislécker P.
Platt-/platt- -apel M.: «Kurzstielapfel» — cf. Court-pendu; -apelbam M.: «Kurzstielapfelbaum» (Malus platymela); -band, -bank, -bañk, Plate-bande (wie frz., Ton: 1 u. 2 — Mosel: -bänk) F.: «schmales Gartenbeet, Rabatte»; | |