LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Porte- bis poséiert (Bd. 3, Sp. 373a bis 374a)
 
Porte- (wie frz. — in Zussetz.) -drapeau (wie frz., /-drapo, -dra/po) M.: «Fahnenträger» — cf. Fändelsdréier; -feuille (wie frz., Ton: 1), Portëfell, Portfëll M. und N.: 1) «Brieftasche» — dafür veraltet, bes. Nösl.: Kampfouder (s. d.); 2) a. «Zuständigkeitsbereich eines Ministers»; b. «Bestand an Wertpapieren (Bank), an Versicherungsscheinen» (Versicherungsvertreter) — en huet säi P. verkaaft — en huet e schéine, décke P. (viele Versicherungskunden, auch: zahlreiche Aktien); -manteau (wie frz., -/mãto) M.: 1) «Kleiderständer»; 2) «Mantelholz»; 3) «Mantelsack» (Ga); -monnaie (wie frz., -/monnε) M. — s. Portmonni.
 
Portez-armes (wie frz.) Mil. Kommando: «Gewehr über» — am P. stoen.
 
Portée (wie frz., Ton: 1) F.: «Tragweite» — e gesäit d'P. dervun nët an.
 
portéiert Verbadj.: «geneigt» — ech sin nët derzou p. — cf. drop aus sin.
 
Porteur (wie frz., Ton: 1) M.: «Gepäckträger».
 
Portjee, Portjen, Portier (wie frz., alle Ton: 1 — Pl.: Portjeën, Portercher) M.: 1) «Pförtner» — mengs de ech wir däi P. (zu jem., der die Türe nicht schließt) — ech hu P. gespillt — s. Päertner; 2) (lok.: Arlon) «Schul-, Saaldiener» — cf. Pedell.
 
Portjeesloosch F., -hais-chen N.: «Pförtnerloge».
 
Portière (wie frz., Ton: 1), Portjär F.: 1) «Türvorhang, auch Schiebetüre zwischen zwei Zimmern»; 2) «Kutschenschlag» (Ga), heute: «Wagentür» (Auto).
 
Portjen, Portchen I M. — de Wäin geréit, wann de Portchen ëm Liichtmëssdag zeideg as (Dicks, unerklärt).
 
Portjen, Portchen II M. — s. Portjee.
 
Portioun, Partioun (lok. Echt.: Partiunn) F.: 1) a. «Portion» — eng P. Ham, Fritten, Kuddelfleck — eng duebel P. — eng kleng P. — si zerwéiere schéi Portiounen — abfällig zu einem kleinen Menschen: du hallef P.!; b. «vollständiges Essen in der Speisewirtschaft» — mir hun eng P. giess (Suppe und Gericht); 2) «Menge, Maß» — deen huet séng P. (am Liewe) geleescht — hie ka roueg stierwen, en huet séng P. (am Liewe) gedronk — en huet eng gehéiereg P. Pätt am Leif — dozou gehéiert eng gutt P. Dommhät, Onverschimthät! — du kriss nach eng P. Streech.
 
Portiounekéis M.: «Rundkäse in Portionen».
 
Portiounsfrell F.: «Forelle von 150 bis 200 Gramm (in Restaurants)».
 
Portmonni, Porte-monnaie (wie frz., beide meist auf der vorletzten Silbe betont) M.: 1) «Geldbörse» — dee kritt de P. nët op (er ist sehr sparsam, er zahlt nie eine Runde) — en huet d'Hand ëmmer om P., ech hun d'Faarf vu séngem P. nach nët gesinn (dsgl.) — dat geet (schléit) an de P. (ist teuer, kostspielig) — et hätt een néideg, de P. ëmmer am Grapp ze hun — dee Borscht läit dem Papp om P. — engem de P. botzen, klauen, feën — Wortspiel: de beeschte Monni, as de P. — Folkl. (lok. z. B. Grevenmacher, Ellingen bei Remich): Eeschemëttwoch a Kërmesmëttwoch gin d'Portmonnië gebaucht, verstät — jem., der im Durchzug sitzt, ruft: maach d'Dir zou, et zitt mer op de P.; 2) a. «Hosenschlitz» — en huet de P. opstoen — maach de P. mol zou; b. «männliche Geschlechtsteile».
 
Portiunkeldag (Nösl.: Partiunkeldag) M.: «Portiunkulatag» (in Ulflingen am 1. und 2. August, in Itzig, Echternach).
 
Portiunkel(s)maart M.: «(früher bekannter) Markt in Ulflingen».
 
Porto I M.: «Porto, Versandspesen» — Zussetz.: Strofporto.
 
Porto II M.: «(Glas) Portwein» — bréngt mer e P.!
 
Portri, Portréi, Portrait (wie frz., Ton: 1) M.: «Porträt, Bildnis» — sech e P. maache loossen — säi P. wor an der Zeitung — e P. arumme (loossen) — ech wëllt emol nët, datt mäi P. do héing (ähnlich: emol nët do ofgemoolt sin — cf. ofmolen) — hien as ganz de P. vu séngem Papp — Zussetz.: Familjeportri.
 
Portris- -mécherM.: «Photograph»; -rumm F.: «Bildrahmen».
 
Pos F.: 1) «Arbeiten, Unterhalt am Oberbau des Eisenbahndammes» — hie schafft an der P. (cf. Poseur sub 1) — frz. pose; 2) a. «Stellung, Haltung» — en huet eng onnatiirlech P. op deem Bild; b. «Pose» — wat huet dat Framënsch sech eng P. gin! 3) «Zeitaufnahme, Belichtung(szeit)» — d'Zäit vun der P. [Bd. 3, S. 374]
 
Posaun F.: «Posaune» — dafür meist: Trombonn — Zussetz.: Zugposaun, ausposaunen.
 
Posaunenengel M. — wie hd. — Ra.: hien huet e puer Baken ewéi e P. (pausbäckiger Mensch).
 
Posäerd F.: «Art grauer Lehm» (Töpfererde?).
 
Posch F.: «Damenhandtasche» — eng grouss P. (Einkaufs-, Reisetasche — nie in der Bed. des franz.: poche) — eng lieder, daims, stoffte, lackéiert P. — eng Plasticksposch.
 
Poschpabeier (lok.: Echt.), Posspabeier M. — s. Fusch-, Pauspabeier, Poss.
 
poschéiert Verbadj.: «poché» (Küchenspr.) — poschéiert Äer (verlorene Eier — frz. œufs pochés).
 
Poschett, Pochette (wie frz., Ton: 1) F.: 1) «kleine Damenhandtasche» — cf. Posch; 2) «Ziertaschentuch» (z. B. in der Jackentasche); 3) «(Zündholz-)Mäppchen».
 
Poschwanz M.: «Pfauentaube».
 
poséieren intr./trans. Verb.: 1) «posieren, Modell sitzen»; 2) «schauspielern» — kuck wéi déi Dämmercher p.! 3) «posieren, setzen» — Hasteng gi poséiert (gesat).
 
poséiert Verbadj.: «gesetzt, posiert» — e poséierten Här.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut