LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Pott bis Gepoukers (Bd. 3, Sp. 376a bis 377b)
 
Pott II (lok.: Mosel) M. und F.: «irdener Topf» — Zussetz.: Kaffispott.
 
Pottasch F. — s. Podasch.
 
Pottel (lok.: Potter) F.: «Frucht der Heckenrose» — kleng Pottelen (lok.: Frucht des Weißdorns — cf. Millebéinchen) — Hondspottelen (Frucht der Heckenrose, Hundsrose) — cf. Spackel, Bottel (s. d.).
 
Pottel-/pottel- -dar M.: «Heckenrosenstrauch» — cf. Spackel, Spackeldar; -häerchen Pl. N.: «Rosengalläpfel»; -rous F.: «Heckenrose» — cf. Hondsrous sub 1); -rout, poddelrout (lok.: potterrout) Adj.: «hellrot» — s. bottelrout; -stack M. — s. -dar.
 
Potti, Poddi M. (Ammenspr.) — s. Pottschamb, Po.
 
Pottpurri, Popurri (Ton: 2) M.: «Potpourri».
 
Pottschamb, Pottschamber F. (lok.: M.): 1) a. «Nachttopf» — dafür auch: Dëppen (s. d. sub 2), Dauschtaass, Po, Potti (frz. pot de chambre) — Raa.: an der P. gewäsch an an der Haascht gedréchent (sehr schmutzig) — dat (scil.: Meedchen) pisst nach an eng gëlle (goldene) P. (dieses schöne Mädchen wird noch reich heiraten, auch: erstrebt eine reiche Heirat) — fréier haten d'Leit alleguer hir P. ënner dem Bett odder am Nuetsdësch stoen — e geet op d'P. — dat as eppes ewéi eng P. (von einer großen Tasse gesagt) — wat hues du mir eng P. voll Kaffi geschott! (eine große Schale, Tasse Kaffee); b. «Kinderspiel» — cf. Ksp. Nr. 150; 2) «garstige, gräßliche Frau» — du elle P.! — du P., déi s de bas! 3) (lok.) «verdickter Teil des Kreisels» — cf. Dapp sub 1).
 
Pottschambs- -blumm (lok. z. B. Eselborn, Clerf) F.: «Buschwindröschen»; -dapp M.: «Kreisel, oben offen»; -dréier I M.: 1) «Pantoffelheld»; 2) a. (spött.) «Krankenpfleger» (Nachttopfträger); b. «Lakai»; c. «Speichellecker» — cf. Paltongszéier; -dréier II (lok.: Luxemburg-Stadt) «Töpfer» (Nachttopfdreher); -fabrik F.: «Faiencefabrik in Siebenbrunnen bei Luxemburg» (spött.); -kréimer M.: 1) «(fahrender) Tonwarenhändler»; 2) «Lumpensammler».
 
Potzjénkel M.: «Modepuppe».
 
potzpuddelnakeg, -nuddelnakeg, -nuddelplakeg Adj.: «splitternackt» — auch: pätsch-, patschpuddelnakeg — cf. poznakig.
 
pou Interj. (Ammenspr.) lautmalende Nachahmung des Knalles (Schuß): «puff» — dafür auch: pu (s. d. sub 2)b.) — p., p., lo bas de dout oder elo geet et p., an da bas de dout — et huet e puermol p. gemaacht.
 
pouf Interj.: «bums» — s. poufdeg, boufteg.
 
Pouf M.: 1) «Puff, Stoß» — Ra.: et geet P. widder P. (Schlag um Schlag, Zahn um Zahn); 2) «Knall»; 3) F.: «Gewehr» (Ammenspr.) — cf. Poufert, Puff.
 
poufdeg Interj.: «bums» — a p. du hat en eng um Bak! — cf. bauf(deg).
 
Poufank M.: «Buchfink» — cf. Boufank — Ruf des Buchfinken: huet, huet, huet, huet dir kee Fluessëm (Flachssamen) vu viirzejoër, joër, joër, joër (keng gekachte Bire méi vu viirzejor) — Bauer, du hues déng Schätzéng [Bd. 3, S. 377] nach nët bezuelt vu viirzejor — ech, ech, ech sin dee vun zejar — Diekirch: du bas mer nach zwing Su schëllig.
 
Poufankennascht N. — s. Boufankennascht.
 
Poufascht M. — s. Boufascht.
 
poufen trans./intr. Verb.: 1) «stoßen, schlagen» — en huet em eng gepouft; 2) «laut schallen, knallen» — si poufen den Nomëtteg nees gutt (Schall der Böller, der Sprengungen z. B. beim Minetteabbau) — wat pouft nëmmen esou? — Jonge, wat huet dat nees gepouft! — cf. puffen III; 3) «(krachend) zusammenstoßen (Auto)» — op der Kräizong huet et nees erëm gepouft.
 
Poufert (Nösl.: Puffert) M.: 1) «Stoß mit dem Ellenbogen»; 2) a. «dumpfer Knall, Schall»; b. «Gewehr» (spaßh.); c. «Knallbüchse aus Holunder» — cf. Klabis, Pouf.
 
Poufestän, -steen M.: «Spiel der Hütebuben: ein (Schiefer-, Mergel-) Stein wird ins Feuer geworfen und zerspringt mit einem Knall».
 
Pouk (meist Pl.: Pouken) F.: 1) «Pocke» — naass Pouken (wovon [Poken] Narben bleiben) — dréche Pouken (wenn keine Entzündungen entstehen) — Ra.: en hätt besser gehat un de Pouken (mat de Pouken) ze stierwen, ewéi do an dat Haus freien ze goen (an deem Haus Ädem ze gin) — engem (d') Pouke setzen (gegen Poken impfen) — manchmal für jede Art Impfung gesagt, weil kein eigenes Wort für impfen besteht, z. B.: e krut Pouke géint d'Tuberkulos gesat — d'Pouke sin nët gewuess, sin nët un, hun nët gezunn, sin nët ugaang — e Freideg gin d'Pouke gesat (am Freitag wird die Pockenimpfung vorgenommen) — Kinderspiel: lo kriss de d'Pouke gesat (sagt das Kind, wenn es das andere in den Arm kneift oder ihm mit der Narbe der Klatschmohnblüte, mit dem stacheligen Samenkopf des Hahnenfußes auf den Handrücken, den Arm drückt) — Zussetz.: Kéi-, Schwéngs-, Waasserpouken — schwaarz Pouken; 2) a. «Pockennarbe(n)» — en huet d'Gesiicht voller Pouken — cf. poukeg; b. «Eiterbläschen».
 
Pouke(n)- -holz N.: «Pockholz, Franzosenholz» (Guajacum officinale); -lach N.: «Blatternarbe, Pockennarbe» — en huet Poukelächer, datt eng Sau kënnt dra fierkelen; -setzer (lok. Echt.) M.: «Impfarzt» (Pockensetzer).
 
poukeg, poukereg, gepoukeregt Adj.: «pockig, narbig» — d'Grompre si p. — d'Holz as p. — e poukege Steen (ein ton- oder kalkgebundener Stein aus vielen, harten Kieseln, Basalt-Konglomerat — cf. Rackesteen) — verächtlich: du poukegen Af! — substantiv: Poukegen M.
 
Pouker M.: «Poker» (Kartenspiel).
 
poukeren intr. Verb.: «pokern» — si hun eng ganz Nuecht gepoukert — Abl.: Gepoukers N.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut