LWB Luxemburger Wörterbuch
 
Prinnell bis Privatmenong (Bd. 3, Sp. 385b bis 386b)
 
Prinnell M.: «Art Seidenstoff» — frz. prunelle — dazu: Prinnelleschong M. Pl.: «Damenschuhe aus Prinnell».
 
Prinzip (beide Vokale kurz gespr., Pl. Prinzippen, Prinzippien — spaßh.: Prinzipippen, Prinzipippel) M.: «Prinzip» — am P. (grundsätzlich) sin ech averstanen — ech hun am P. näischt dergéint — et geet séngem P. no — dazu: Prinzipiëfro F.: «Prinzipienfrage» — dat as eng reng P.; -saach F.: «Prinzipiensache» — hie mécht doraus eng P. [Bd. 3, S. 386]
 
prinzipiell Adj./Adv.: «prinzipiell» — fir d'éischt eng p. Fro — p. as hien dergéint, géint alles.
 
Prioritéit F.: «Vorrang, Vorrecht» — P. op der Strooss (Vorfahrtsrecht) — dazu: Prioritéitslëscht F.: «Vorrangliste» — d'Prioritéitslëschte leien op dem Gemengebüro op — d'P. vum Krichsschued.
 
Pripel M. — s. Päipel.
 
Pris F.: 1) «Prise» (Schnupftabak); 2) «Fang» — d'Jhandaarmen hun do eng gutt P. gemaacht — de Fëscher hat eng gutt P. (einen reichen Fischfang); 3) «Steckdose» — eng P. an der Mauer; 4) «Handhabe, Beeinflussungsmöglichkeit» — ech hu guer keng P. op hien (kann keinen Druck auf ihn ausüben, habe keinen Einfluß auf ihn) — frz. prise.
 
Prisong (kurzes i, jedoch Westen, Diekirch: Priisong, Priisung, Nösl.: Priso — alle Ton: 1) M.: 1) «Gefängnis, Haft» — een an de Prisong setzen, féieren (ins Gefängnis abführen) — en as, sëtzt am P. — warnend (bes. zu unfolgsamen Kindern): du kënns nach an de P.! — e krut dräi Méint P. (drei Monate Haft) — dorobber steet P. (dies wird mit Gefängnis bestraft) — fiktives Urteil bei der Amécht (s. d.): dräi Méint P. an e Been ewech — P. spillen (Gefangenenspiel der Kinder) — übtr.: e Kand an de P. huelen (zwischen den Knien halten) — et mengt een, et wir een hei am P. (unter strenger Aufsicht, andauernden Nörgeleien, kleinlichem Tadel ausgesetzt) — dee Mann huet e P. doheem — fir déi Kanner as d' Schoul (eppes wéi) e P.; 2) «Gefängnisanstalt» — hie schafft, as Gi(i)schtchen am P. — dafür auch: Back, Duckel(i), Duckes, Këscht, Kittchen, Klemmes — Bing, (Neol., Mil.), Lach, Juck — cf. Gronn — Zussetz.: Fraë-, Fraleits-, Männerprisong.
 
Prisongs- -dapp M.: «Häftling, auch früherer» — cf. -schësser; -dir F.: «Gefängnistüre» — Ra.: e Gesiicht wéi eng P. (ein finsteres, abweisendes Gesicht); -direkter M.: «Direktor der Strafanstalt»; -gezei N.: «Sträflingskleidung»; -haff M.: «Gefängnishof»; -kascht M.: 1) «Gefängniskost»; 2) übtr.: «magere Kost»; -loft F.: 1) «Gefängnisluft» — ech verdron d'P. nët (sagte der Ausreißer); 2) übtr.: «Freiheitsbeschränkung»; -mauer F.: «Gefängnismauer» — e goung iwwer d'P.; -meeschter M.: «Oberwärter im Gefängnis»; -paart F.: «Gefängnistor»; -schësser M. (verächtlich) 1)s. -dapp; 2) a. Schimpfwort (allgemein): «Nichtsnutz, Lump»; b. «Gefängniswärter» (spöttisch); -wiechter M.: «Gefängnisaufseher» — cf. Gi(i)schtchen; -won, -weenchen (Dim.) M.: «geschlossener, vergitterter Wagen (heute Auto) in dem die Häftlinge befördert werden» — dafür auch: Vullekuerf, Zalotekuerf; -wuecht F.: «Gefängniswache».
 
Prisonnéier(ten), Prisenéier M.: «Gefangener» — cf. Gefaangenen.
 
privat Adj./Adv.: «privat» — dat si ménger privater Saachen — p. wunnen (wohnen) — p. Gespréicher sin nët zougelooss (private Telefongespräche) — p. Nummer, p. Tëlefonsnummer (Nummer in der Wohnung, im Ggs. zur Geschäfts- oder Praxisnummer, auch: nicht im amtlichen Telefonverzeichnis geführte Nummer).
 
Privat- -beamten M.: «Privatbeamte»; -beamtekääss F.: «Privatbeamten (pensions)kasse»; -beamtekrankekääss F.: «Krankenkasse der Privatbeamten»; -beamteveräin M.: «Privatbeamtenvereinigung»; -besëtz M.: «Privatbesitz»; -fieschter M.: «Privatförster, Jagdaufseher des Jagdberechtigten»; -gespréich N.: «Privatgespräch» (Telefon); -haus N.: «Privathaus»; -initiativ F.: «Privatinitiative»; -liewen N.: «Privatleben»; -mann (Pl. -leit) M.: «Privatmann»; -menong F.: «Privatmeinung» — dat as méng P. an dat geet keen näischt (keen eppes) un;

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort:
 
  

 

© 2010 - Projekt LexicoLux des Laboratoire de linguistique et de littératures luxembourgeoises der Universität Luxemburg, in Kooperation mit dem Kompetenzzentrum für elektronische Erschließungs- und Publikationsverfahren in den Geisteswissenschaften an der Universität Trier
Hinweis zum problematischen Wortgut