Luxemburger Wörterbuch

-flätsch F.: «Puderquaste» (Ga); -këscht F.: «Puderdose» — du mengs, hatt wir an d'P. gefall (von einem Mädchen [einer Frau] gesagt, das [die] sich auffällig gepudert hat); -kraut N.: «Bärlapp» — dafür auch: Äerdmass(t), Blëtzpollever (-kraut), Hexemoss; -schnéi M.: «Pulverschnee»; -zocker M.: «Puderzucker, Staubzucker» — cf. Schmullzocker.

pudderen trans. Verb.: 1) «pudern, mit Puder bestreuen» — d'Kand as wond, 't muss gepuddert gin — pudder e bësselchen Zocker iwwer d'Taart! — übtr.: en as gepuddert gin (Ga: er wurde hart bestraft); 2) refl.: «sich pudern, Puder auflegen» — sech p. a molen (pudern und schminken).

Pudding, Puddéng M.: «Pudding» (Dessertspeise).

Puddingspolver M.: «Puddingpulver».

Pudel M.: «Gassenmensch» (Ga).

Pudel (lok. Var.) s. Puddel I, II, III.

Puecht, Piecht (-ç-,) Pacht (-x-) (Nösl.: Pacht -ç-, neben vereinzelt: Paït; Echt., Wiltz: Poacht -x-) F. und M.: 1) «Landpacht, Pachtgeld» — de P. muss elo bezuelt gin (Pachtzins) — Mäertesdag wor soss de P. fälleg — si hun et nëmmen op P. — e sëtzt op P. (hat all sein Land nur gepachtet) — Folkl.: beim Umzug der Fischer und Schiffsbauer am Nikolausabend in Echt. riefen die Fischer: hätte mir éis Poacht bezoalt; die Schiffsbauer: hätte mir éis Bäm bezoalt; 2) (meist M.) «Pachtvertrag, Pachtdauer» — de P. leeft op dräi, sechs, néng (Jor) — säi P. leeft iwwert d'Jor of — ech hun de (d') P. nach bis iwwer zwee Jor — cf. Bal III; 3) M.: «Bez. für Familienangehörige, die z. B. aus wirtschaftlichen Gründen ledig bleiben müssen» — lok. Echt.: d'Meedche wäerd wol den iwwige Poacht am Haus spille mussen — Ra.: dorëmmer goen wi den ale Poacht (verlassen, einsam, schlecht besorgt).

Puecht-/puecht- -land N.: «Pachtland»; -mann M.: «Pächter» — cf. Piechter; -weis Adv.: «pachtweise»; -zäit F.: «Pachtzeit».

puechten, piechten, pachten (phV. s. unter Puecht) trans. Verb.: 1) «pachten» — e Stéck (Feld), e Gaart, eng Juegd p. — en huet alles gepuecht, wat en huet; 2) «in Pacht nehmen, lange benutzen, beanspruchen» — et mengt een, si hätten d'Kelebunn gepuecht — mengs de éieren, du häss mech gepuecht? (ich stände dir immer zur Verfügung?) — hues du méng Féiss gepuecht? (dsgl.) — du mengs grad hien hätt d'Wouerecht gepuecht — Abl.: Gepuechts, Gepachts N. — mat deem G. bezuelt een denen aneren hir Stécker — Zussetz.: verpachten, dazu: Verpachtung.

Pu(e)garekiischt F.: «Knorpelkirsche» — s. Bigarreau.

Pueles, Polles männlicher Vorname: «Hippolyt» — zu Hüncheringen: Puelesdag M.: «Festtag des hl. Hippolyt (13. August) mit Pferdesegnung» — cf. Hippolyt.

puën (lok.: Greiveldingen) intr. Verb.: «laut schreien, rufen» (z. B. durch das Abflußrohr des Spülsteins, in den Hausflur, um die Hausbewohner zu ärgern) — cf. pu.

Puënt, Puänt, Pointe (wie frz.) F.: «(langer) Nagel» (pointe de Paris) — eng dräizëlleg P.

Puer I F. — phV. zu Par (s. d.).

Puer II (Pl. Puer, Dim. Pierchen, Echt., Wiltz: Poar, Nösl.: Par) N.: «Paar» (zusammengehörige, -passende Gegenstände, Personen) — e P. Schong, Händschen, Rimmen, Schongschnéier usw. — wat kascht dat d'P.? — en huet e P. Féiss wéi de Mann hanner dem Duelemer Altor (sehr große Füße) — hatt huet e P. Aen ewéi Krällen — si hun e P. léiwer Kanner — e P. gin (ein Paar werden — s. dazu: Koppel sub 2).

puer (phV. wie oben) Num.: «paar» — a. Indefinitpronomen: e puer (ein paar, einige, wenige, etliche) — geschafft ewéi e Päerd an dobäi nëmmen e p. Frang verdéngt! — op e p. Deeg geet et nët un — op e p. manner odder méi kënnt (geet) et nët (méi) un — no e puer Deeg as et besser — mir haten elo e p. schéiner Deeg a soss elauter Reen — waart e p. Méint, da gët et besser — e war e p. Deeg krank — si hun e p. Kanner — en huet der e p. gedronk — bréng e p. Briketten, e puer Stécker Holz eran — hie mengt wat en hätt mat sénge p. Su — du [Bd. 3, S. 394] kriss der e p. hannert d'Oueren, der e p. gebookt, geblockt — drohend: wëlls de der e p.? (scil.: Kläpp, Streech) — op eemol hues de der e p. kaaft — dat gin e p. Deeg (scil.: Prisong — Gefängnisstrafe); b. déi puer: «diese wenigen» — déi p. Jor, déi en aneren nach ze liewen huet — déi p. Méint gi séier eriwwer — mir wäerten et jo och alt nach déi p. Deeg packen — et geet nët op déi p. (aarmer, hongrécher) Frang un — wat as dann, déi p. Frang (Groschen), déi mir verdéngen — déi p. Leit sin huerteg gezielt — spaßh.: déi p. Wiirt am Duerf wäerte mer dach erhale kënnen.

Puer-/puer- -dëppen N.: «tragbarer Eßtopf, Doppeltopf aus Tonerde, in dem das Essen auf das Feld getragen wurde» — cf. Iessendëppen; -weis Adv.: «paarweise»; -zäit F.: «Brunftzeit, Balzzeit».

pueren refl. Verb.: 1) «sich paaren» (von Tieren) — s. auch koppelen sub 2) — Jousepsdag p. sech d'Vullen; 2) a. «sich verheiraten»; b. «sich paarweise (beim Tanz nach Neigung) zusammenfinden».

Pu(e)rpanterchen Pl. M. — s. Kurpandi.

Puert F. — s. Paart.

Puerz M. — s. Poërz.

Puet I (meist Pl.: Pueden, Pouden) F.: 1) «Pfette» (waagerechter Dachbalken, Firstbalken); 2) «Balken als Unterlage für Fußboden» — cf. Jhitt I; 3) «spitzer, schwerer Eckpfosten».

Puet II F.: «Fratze» (Wb.06).

Puff I M.: 1) «Bausch» — e P. Woll — cf. Putsch sub 1); 2) «weiches Fußkissen»; 3) «niedriger Polstersitz»; 4) (Ga.: F.) «aufgeblasenes, leichtes Gebäck».

Puff II M.: «Pump, Borg» — op P. kafen — de P. riicht d'Leit zugrond — wann de P. nët wir! (klagen die Geschäftsleute).

Puff III M.: «Bordell».