rankseg, -ig, rankzeg, ranzegRanksertRancuneRanschleid, RanscheltRantefroRantepoll, RantipolRanunkelchenranzegRanzelRanzenranzenranzenéieren, ranzonnéierenRanziounRapRapuelegRâpéRapéierrapidRapiditéitRaponzelRappRappRappdechRappech(t)Rapp--kraut, RapkrautRappzalotrappeg, -igRappappaRappelR. à l'ordrerappeléierenRappeléiertenRappenrappenrappengerapptRapportRapportageRapportendréierRapportendréieschrapportéierenRaproschRapsodéiRapsRapsueleg, RapuelegrarRartéit, Raritéit, RaretéitRasraschraschRaschoRaschtRaschtfleckraschtroutRaschtRastRaschtdagraschtegraschtenraschtengeraschtraséierenRaseurRaséierRaséierapparatRaséierbiischtRaséiergeschirRaséierlamRaséiercrèmeRaséiermesserRaséierpënselRaséiersäfRaséierseefRaselraselegraselenRassRëssärassRassrassegRass-RassluschRasspraumRassriefRasselRatRate(n)-RatebalRatebeidelRatefalRatefoussRategëftRatekappRatekrautRatennaschtRateschwanzRatestackRat |  rankseg, -ig, rankzeg, ranzeg (Adj.: «nach Schweiß riechend, wie ein Bock stinkend») — cf. das Vorige.
Ranksert (lok.: Vianden) M.: 1) «naschhafter Mann»; 2) «habgieriger Mensch» — cf. Ranks.
Rancune (wie frz.) F.: «Groll».
Ranschleid, Ranschelt ON. — s. Randschläden.
Rantefro M. — in der Redewendung: de fräie R. hun (freien Lauf haben) — cf. Rand II.
Rantepoll, Rantipol M. und N.: «wildes, ausgelassenes Mädchen».
Ranunkelchen F.: «Gartenranunkel» (Ranunculus asiaticus).
ranzeg Adj.: 1) «ranzig» — d'Fett, de Botter as r. — dafür auch: algeschmächeg; 2) a. «stinkig» — déi Leit richen ëmmer esou r. an uersch; b. «bocksig riechend» — dafür auch: rankseg (s. d.).
Ranzel M.: 1) «Ranzen»; 2) (übtr.) «Bauch, Magen» — hues de de R. voll? — cf. Ränzel(chen).
Ranzen M. — im Rätsel: véier ronner R., véier décker Panzen, ee Viva, ee Feckfa, an ee bëselt hannen no? (ein Wagen mit vier Rädern, vier Pferden, ein Fuhrmann, eine Peitsche und ein Hund) — véier ronner R., véier ronner Panzen, e Wickwack, e Broutsak an e Bësser hannendrun (dsgl. — MKr. Nr. 716, 819).
ranzen trans./intr. Verb.: «hart anfahren» — nur in der Allit.: ëmmer huet en ze r. an ze rosen — Kinderreim: Herr Jesus Christ léier eis Nënnercher danzen; der Deiwel kommt, dee wäerd iech d'Nënnercher ranzen (MKr. Nr. 868) — cf. uranzen.
ranzenéieren, ranzonnéieren trans./ intr. Verb.: 1) «auslösen, loskaufen» (veraltet — Ga); 2) «hart, grob anfahren, quälen» — cf. dirängelen.
Ranzioun F. — s. Ratioun.
Rap (lok.) M. — s. Rappkraut, Raps.
Rapueleg M.: «Rapsöl».
Râpé M.: 1) «Reib-, Schnupftabak» (C) — et as eng Zort haarden Tubak, déi ee mat enger extraër Rapp zou Schnauf (Stëbs) geriwwen huet (C); 2) «mit Spänen geschönter Wein» (Ga).
Rapéier M.: «Rapier».
rapid Adj./Adv.: «schnell» — et as r. mat him gaang (es ging schnell mit ihm zu Ende) — dazu: Rapiditéit F.: «Schnelligkeit» (oft spaßh.) — mat enger R. sonnergläichen — cf. Wupptisitéit.
Raponzel F. — s. Rabonzel. [Bd. 4, S. 13]
Rapp I F.: «Reibeisen» — en as esou gouereg ewéi eng R. (er ist sehr mager) — en huet e Gesiicht ewéi eng R. (pockennarbiges Gesicht) — Zussetz.: Grompre-, Kéis-, Mierréidegs-, Muerterapp — cf. Houfeisefaass.
Rapp II — in der Ra.: 't as R. a Klapp (s. d. sub II, 2).
Rappdech — in der Ra.: déi komme vu R. a Klappdech.
Rappech(t) F.: «Schelte» — ech hun eng R. kritt — cf. Panzrappech(t).
Rapp- -kraut, Rapkraut N.: «Raps» — cf. Kéil, Raps. -zalot (lok. Echt.: Roppzalot) M.: «Pflücksalat» — cf. Schnëttzalot.
rappeg, -ig Adj.: 1) «sehr mager» — r. a schappeg (abgemagert, hart mitgenommen) — r. a krappeg (s. d.) — wat rappeger, wat krappeger (Dicks); 2) «ruppig, armselig, schäbig» — r. gekleet.
Rappappa † (lok.: Lux.-Stadt, Ton: 1) F.: «Kinderbewahrschule im Heilig-Geistviertel».
Rappel (wie frz.) M.: 1) «Mahnung, Zahlungsaufforderung»; 2) «Gedächtnisauffrischung» — schéckt mer nach e R.; 3) «kurzfristige Wiedereinberufung zum Militärdienst»; 4) «Titel einer Zeitschrift» (Resistenz) — dazu: R. à l'ordre (wie frz.) M.: «Zurechtweisung» (Ga).
rappeléieren trans. Verb.: 1) «in Erinnerung bringen» — du kanns mer dat r.; 2) «wieder einberufen zum Militärdienst» — ech si rappeléiert fir déi aner Woch — dazu: Rappeléierten M.
Rappen M. — nur in den Raa.: op egene R. (selbständig) — op séngem R. liewen (von seinem Vermögen leben — Ga).
rappen I (Mosel, Sauer: roppen) trans./intr. Verb.: 1) a. «rupfen, zupfen, ausreißen, (heraus-)ziehen» — ech muss Gras fir d'Karnéngercher r. (cf. krauden) — Ongkraut r. — de Fluess (Määsch) gët gerappt an nët geschnidden (geméint — gemäht) — en Hong r. (s. plaimen) — Hä r. fir d'Béischten (Heu mit dem Häkrop aus dem Heuhaufen herausreißen) — géi Häd (Heidekraut) r. fir Sträes! (zur Streu, übtr.: mach dich nützlich!) — sech en Zant r. loossen — den Dokter huet mer en Zant gerappt — rapps de de Lais eng Raficht? (zu jem. der sich beständig am Kopfe kratzt) — Ra.: d'Welt as en Häknapp, wien am meeschten dru rappt, huet am meeschten — do wäerd och nët méi vill ze r. sin (nicht viel zu erben, zu holen sein — cf. rafen sub 1)b.); b. «abreißen» — e Blat vum Kalenner r. — e Billjee r.; c. «herunterreißen» — si hun him d'Kleder vum Leif gerappt; 2) «zerren, zupfen, reißen» (mit Gewalt) — ech hu gerappt a gerappt, mä ech krut d'Wuurzel nët eraus — engem d'Ouere r. (an den Ohren ziehen, frühere Schulstrafe) — en huet mech um Arem gerappt, fir mer eppes ze soen — ee mat den Hor r. — een um Baart r. (eigtl. und übtr.) — engem d'Panz r. (ausschelten) — ech krut se (scil.: d'Panz) gerappt — hin an hier r. — géi nët dru r. (z. B. an eine Wundkruste); 3) «zupfend lockern» — Kréng, Wierk, Woll r.; übtr.: 4) «hinter jem. her sein» (fordernd, quälend) — du rapps awer och ëmmer u mir — 't rappt ëmmer een um aneren; 5) «(sich) einbrocken» — en huet sech eng gerappt — lok. Echt.: den neie Wiirt gët geroppt — dat wor fir mir eng ze r. (ze spillen); refl.: 6) a. «sich raufen, sich balgen» — sech r. a klappen — dazu das Substantiv.: Rapp (s. d.); b. «sich reißen» — ëm déi Wuer hun d'Leit sech gerappt; 7) a. «abmagern» — en huet sech al gerappt déi lescht Zäit; b. «heimlich einen Bauchwind streichen lassen» — lok. Echt.: en hoat sich geroppt — cf. rëselen sub 2)b.; c. «sich zusammenreißen» (Neol.) — rapp dech um Rimm, um Giddo — Zussetz.: aus-, eraus-, ausernee-, be-, ëm-, op-, ver-, zerrappen — cf. räissen.
rappen II trans. Verb.: «auf der Reibe zerkleinern» — Grompre, Kéis, Kabes, Tubak, Zocker, Muurte r. — dazu das Verbadj.: gerappt — gerappte Kéis, Mandelen, Schockla — gerappt Gromperen.
Rapport (wie frz. — Pl. Rapporen, lok.: Rapporten) M.: 1) a. «(amtlicher) Bericht» — doriwwer musse mer e schrëftleche R. maachen — nom R. vun den Zeien (nach Zeugenbericht) — hues de däi R. scho gemaacht? (übtr., oft abfällig: hast du schon geklatscht? — cf. Rapportendréier); b. «Strafanzeige» — nom R. vum Bannhidder — Mil.: een op de R. huelen (jem. zum Rapport melden); 2) «Zusammenhang» — a wat fir engem R. sees de mer dat? — ech gesinn do kee R.; 3) «Beziehung» — a gudde Rappore liewen — si hu gutt Rapporen ënnerënaner.
Rapportage (wie frz., -a:S) M.: «Klatsch». [Bd. 4, S. 14]
Rapportendréier M., -dréiesch F.: «Zuträger(in)» — cf. Mallendréier, Méierendréier. | |