| schlofen (Konjug. Ind. Präs.: du schléifs, hie schléift, dir schlooft — Nösl.: du schliifs, hä schliift, Echt.: dau schlifs; Ind. Prät.: Nösl.: ich schluff, Mosel: schlouf; Konj. Prät.: schléif, Nösl.: schlif(f) — Part. Prät.: geschlof[en], geschlooft) intr. Verb.: «schlafen» — sch. goen (sich schlafen legen) — fest, gutt, schlecht sch. — sch. wéi en Dachs, en Hues, en Atter, e Plach, e(ng) Ra(t)z, e Rat — e schléift, et kann een e mam Bett ewechdroen — d'Box wibbelt nach, da schléift en ewell (as en entschlof) — ech sin sou midd, ech sch. stoes Fouss — ech hun nach en Zenner ze sch. (muß mich einmal ausschlafen) — an den ale Segen sch. goen (ins ungemachte Bett) — dee schléift am hellen Do (mat den Aen op) — e schléift iwwer der Aarbecht — hues de rëm geschlof, schléifs de? (wenn jem. nicht bei der Sache ist, nicht zuhört) — ech hu mech midd geschlof (zu lange geschlafen) — deen huet nët gutt geschlof (er ist schlecht gelaunt) — iron. zu Kindern: du bas de beschte, wann s de schléifs — ech hun d'ganz Nuecht riicht duurch geschlof — wat deen eppes zesumme schléift! — ech muss nach eng Nuecht driwwer sch. — schlof gutt! (Gutenachtwunsch) — sech schéi sch. (langes Schlafen macht schön) — sech gesond sch. — Raa.: wie laang schléift, deem säi Gutt verdierft, dee fréi opsteet, dee säi Gutt verdeet; dee laang läit, gët dës och quäit — wie laang schléift, schléift sech warem, wie fréi opsteet, ësst sech arem (Trost für [Bd. 4, S. 152] Langschläfer) — et weess ee wuel wéi ee sch. geet, awer nët wéi een opsteet — et soll een sech nët ausdin, bis (ir) ee sch. geet (man soll sein Vermögen nicht vorzeitig verteilen) — se sch. nët all, déi d'Aen zou hun — Kinderreim: sch., sch., sot de Wollef zu de Schofen. Nän, nän, sot de Widder, ech leën de Kapp nët nidder — auch: wann ech iech muss dreiwen, wäerten der nët vill bleiwen — Schlafliedchen: schlof, Këndche (s. d.), schlof — eng Dänn, déi schléift (Lärche — cf. Mëläs) — mat engem sch. goen, bei engem sch., zesumme sch. (mit jem. das Bett teilen, auch: beischlafen) — cf. Engel (Abendgebet), Hond, Hong sub 1), owes — Zussetz.: a-, aus-, be-, ent-, verschlofen — dazu: schlofe(n) Verbadj. in der Bed.: «verschlafen» — deen huet d'schlofe Kränkt an d'friesse Féiwer (s. d. sub 1).
Schloff (Pl. Schlëff, lok.: Schlaff [s. d.]) M.: 1) «enger Raum, Durchgang zwischen zwei Häusern, zwischen Felsen» — dat Zëmmer as jhust nëmmen (eppes wéi) e Sch. (sehr kleines Zimmer) — lok. Post (belg. Prov. Luxemburg): Äppel am Sch. gebroden (Bratäpfel) — Zussetz. z. B.: Siweschlëff (Felspartie im Müllerthal); 2) «(Durch-)Schlupf» — übtr.: dee kennt all Schlëff (Schliche — cf. Schléch); 3) «Schlupfwinkel» (Wb.06).
schlommeren intr. Verb.: «schlummern» (Engelmann).
Schlomp, Schomp M. u. F.: «Scholle, Klumpen» — e Sch. Buedem — eng Sch. Äis — méng Féiss sin ee Sch. Äis — e gudde Sch. Suen (Geld) — hien huet d'Sch. an der Hand (die Herrschaft, Meisterschaft).
schlompen I intr./trans. Verb.: 1) a. «dicke Eisschollen zerkleinern»; b. «grob umgraben, umhauen, damit der Boden durch den Frost mürbe wird» — auch (lok.: Schwebsingen): «den leicht gefrorenen Boden umbrechen» — in dieser Bed. auch: schlëmpen — ech schlëmpen an du spuets no; 2) «Wolle mit der Schlompmaschin aufkratzen» — Woll sch. dazu das Verbadj.: geschlompt — geschlompte Woll; 3) «gierig schlürfen, essen»; 4) — s. klompen sub 2) — dafür auch: plompsen (s. d. sub 3); 5) «zuschlagen» (von der Schmiedearbeit gesagt); refl.: 6) a. «sich häufen, zu einem größeren Quantum anwachsen» — op d'Dauer schlompt et (sech); b. «schnell vonstatten gehen» — Jongen, lo schlompt et (sech) mat dene villen Aarbechtsleit! — Abl.: Geschlomps N. — cf. fluppen, raumen sub 3).
schlompen II (lok.) intr. Verb.: «hinken» — cf. limmen, schlëmpen I.
Schlomp- -häl M.: «Karst zum Umbrechen des Bodens in große Schollen»; -jhang, -misch (mit Eigenname) M.: «Hausname der Schmiede» — cf. schlompen sub 5); -maschin F.: «Maschine zum Aufrauhen, Zurechtmachen der Wolle» (dazu wurde die Kardendistel gebraucht).
Schlompes M.: «Klumpen» — ech hun de ganze Sch. ewechgehäit.
schlompsen intr. Verb.: «mit gutem Appetit essen» — cf. erafeieren, schlompen I sub 3).
Schlong F.: «Schlampe».
Schloper, Schlober (lok. Echt.: Schlopert) M. und N.: «Meißel» — Zussetz.: Holz-, Huel-, Steeschloper — cf. Schlobuer, Bäässel.
schloperen trans. Verb.: «meißeln» (lok.: Bodange).
schlorren (meist: eraschlorren) intr. Verb.: «schlürfend, gierig essen» — wéi en deen Teller Zopp (era-)geschlorrt hat, huet en nach e gudde Rewel Brout mat e puer Stécker Kënnbak eragefeiert — cf. eraschloen.
Schlorri M. — s. Schnorri.
Schloss (Pl. Schlëss) M. (lok.: F.): 1) a. «Zugregulierung im Ofenrohr, am Ofen, im Kochherd» — maach de Sch. zou, den Uewen zitt zevill! b. — s. Faass-schloss; 2) «Scheidenöffnung» (Vagina) — de Sch. war ze enk, si hu missen opschneiden — d'Kand souz ze déif am Sch.; 3) (Neol.): «Schluß, Folgerung» (nicht für Schluß, Ende) — mer sin zum Sch. komm — cf. Schluss, Enn.
Schloss- -brot M.: «Bratfleisch aus der Beckengegend»; -kuerf M.: «verschließbarer Korb» — cf. Cadenas, Schlass-, Schléisskuerf; -stéck N.: «Fleisch aus der Beckengegend»; -stän, -steen M.: «Schlußstein im Gewölbe» — dafür auch: Kappstän.
Schloterfaass (lok. z. B.: Berdorf, Esch-Alz.) N.: «Köcher» — cf. Kächer I.
Schlouch (lok.: Echt.) F.: «Wolle in besonderer Form aufgespult» (C).
Schlou(e)cht M. — s. Schluecht I.
Schlouss (lok. Echt.: Schluss, Pl. Schlusen, Vianden, Untersauer: Schluuss) M. (lok.: F.): «kurzer, [Bd. 4, S. 153] heftiger Regen» — cf. Schluet, Schauer.
schloussen (phV. s. das Vor.) intr. Verb.: «kurz und heftig regnen».
Schlout F.: «Unebenheit am Stein» (C) — hacht (haut) d'Schlouten erof (voam Steen)! — d'Schloute gi mat Käilen oafgestuss (die Unebenheiten werden mit Keilen abgestoßen).
Schlubber I F.: «Eisbahn» (lok.) — cf. Schläich I.
Schlubber II M.: «Gallerte» — cf. Geschlabbers sub schlabberen, Jhelli, Zadder.
schlubberen intr. Verb.: 1) — s. schlabberen — dafür auch: schlibberen; 2) — s. schläichen, Schlubber I; 3) «beim Essen schlürfen» — Abl.: Geschlubbers N.
schlubbervoll Adj./Adv.: «randvoll» — übertreibend: 't war méi wéi sch. — dafür auch: schlibber-, schludder-, schluppe-, struppe-, schlaach-, schlääch-, strach-, gestrache-, geschleecht-voll.
Schlucker(t) M.: «Schlucker» — en aarmen, deierleche Sch.
schlucksen — s. schlacksen — si hu gegeckst a geschluckst — cf. juxen.
Schlucksert M. — s. Schlacksert.
Schludder I F.: «Eisbahn» — cf. Schläich I. | |