SchoussSchouss-SchousshëndchenSchoussmippchenSchousskandSchousskëndchenSchouschter, SchousterSchouschter- (-st-)Schouschtesch-(-st-)SchouschterbänkSchousterbänkSchouschteschbänkSchousteschbänkSchouschterbrietSchousterbrietSchouschteschbrietSchousteschbrietSchouschterfraSchousterfraSchouschteschfraSchousteschfraSchouschterhummerSchousterhummerSchouschteschhummerSchousteschhummerSchouschterkannerSchousterkannerSchouschteschkannerSchousteschkannerSchouschterknäipSchousterknäipSchouschteschknäipSchousteschknäipSchouschterkugelSchousterkugelSchouschteschkugelSchousteschkugelSchouschterpechSchousterpechSchouschteschpechSchousteschpechSchouschternolSchousternolSchouschteschnolSchousteschnolSchouschterrimmSchousterrimmSchouschteschrimmSchousteschrimmSchouschtersakSchoustersakSchouschteschsakSchousteschsakSchouschterschiirtechSchousterschiirtechSchouschteschschiirtechSchousteschschiirtechSchouschterstullSchousterstullSchouschteschstullSchousteschstullschouschteren (-st-)GeschouschtersschouwengeschouftSchraassegSchrack, Schréckschracke-, schrakebeng(che)s, schrakebeenchesschracken, schrakenSchramp, SchrompSchrampel, Schrompelschrampeleg, schrompeleg, -igschrampelen, schrampen, schrompelen, schrompenschrammenSchranzschranzenSchranzertSchranzmajouerSchrappschrappenSchrappert, SchrappjhangSchrattSchrattSchrattaaschSchraufSchrauf-SchraufstackSchraufzwéngSchrauwe(n)-SchrauwegankSchrauwekappSchrauwemudderSchrauweplouSchrauwerollSchrauweschlësselSchrauwestolSchrauwenzéierSchraufschrauwen, schrauenschräffen | Schouss (Pl. Schéiss, Dim. Schéisschen — lok. Echt., Vianden: Schuss, Echt. Pl.: Schiss, Dim. Echt.: Schisschen, Vianden Pl.: Schiiss, Dim: Schiiss-chen, Nösl.: Schuuss (Su:s), Pl. Schiiss, Dim. Schiiss-chen — Ammenspr.: Schéisi) M.: 1) a. «Schoß» — d'Mamm huet d'Kand um Sch. — komm op de (mäi) Sch.! — huel mech op de Sch., op de Schéisi (betteln die Kleinkinder) — lo mengen ech, ech séiz um (am) Herrgott séngem Sch., ech séiz eiser Herrgott um (am) Sch. (so bequem) — ech hat dech nach um Sch. (zu jem. gesagt, der jünger ist) — deem fällt alles nëmmen esou an de Sch. (er hat sehr viel Glück) — et geet nët duer d'Hänn an de Sch. ze leën (tatenlos zuzusehen) — lo hun ech d'Drénkgeld um Sch. (an de Sch. kritt — wenn das Kind näßt) — Ra.: kleng Kanner trieden der Mamm op de (um) Sch., grousser op d' (um) Häerz — Kinderreim: Ronne, ronne, Réis-chen, stopp der däi Schéiss-che ferrem zou; b. «Rockschoß» — de Sch. vum Rack as ze enk, ze weit — ech hun de Ball mam Sch. opgefaang — Zussetz.: Gottes-, Muttergottesschéiss-chen; 2) «Mengenbezeichnung» — ech hun e Sch. voll Äppel opgeraaft — bréng e Sch. voll Grompre fir ze schielen — hatt hält ëmmer de Sch. op (will immer etwas haben) — eng Fra ka méi am Sch. erausdroen, wéi e Mann mam hägeläderte Won kann eraféieren — im Heischelied: e Sch. voll Nëss — cf. rafen; 3) «Kreuzverband» (quinconce) — an de Sch. setzen, planzen.
Schouss- -hëndchen, -mippchen M.: «Schoßhündchen»; -kand, -këndchen N.: «Schoßkind(chen), Liebling».
Schouschter, Schouster (-scht-, -stcf. Ltb 24 — Dim.: Schéisterchen — oft abfällig) M.: 1) a. «Schuster» — fréier sin d'Schouschteren an d'Haiser schaffe gaang, grad wéi d'Schneideren — (si hun) eng Haascht, et kënnt e Sch. dra wunnen — Ra.: eent nom aner, sot de Sch. (Mëller), du huet en d'Kanner der Rei no gebeetscht — Kinderreim (cf. sub Schong): Schouschter bou bou, fléck mer méng Schou, schlo mer brav Neel dran, datt ech gutt lafe kann — Interjekt.: nau gout Schouster! (lok.: Echt.) — bong, Sch., e Stéck op déi aner Säit (so weit, so gut, nun zum andern) — lok. Echt.: e Schouster-ze-hi (zu hoher Schaumkragen auf dem Bier); b. «Stümper, Dummkopf» — wat bas du e Sch.! — wat fir e Sch. huet der d'Hor geschnidden? — cf. Schneider; 2) a. «verschnittenes männliches Schwein» (C); b. «Maikäfer mit schwarzem Halsschild» — cf. Kiewerlek — Zussetz.: Duerf-, Fléckschouschter — Hausname: Schouschtesch — cf. Pechkniweler;
Schouschter- (-st-), regional: Schouschtesch-(-st-) -bänk F.: «Arbeitstisch des Schusters» (er wurde früher, als der Schuster noch in die Häuser arbeiten ging, auf dem Kopf getragen); -briet N.: «Kniebrett des Schusters» (aus weichem Holz); -fra F.: «Frau des Schusters» — in der Ra.: Schouschteschfraen (Sch.- kanner) a Schmaddspäerd mussen am meeschte baarbes lafen; -hummer M.: «Schusterhammer»; -kanner Pl. N.: «Kinder des Schusters» — in der Ra. wie Schouschteschfra (s. d.); -knäip M.: «Schustermesser, Kneif»; -kugel F.: «Schusterkugel»; -pech M.: «Schusterpech»; -nol M.: «Nagel mit rundem Kopf» — cf. Knippchen sub 3)a., b.; -rimm M.: «Schusterriemen»; -sak M.: «Sack zum Tragen des Handwerkszeugs»; -schiirtech N.: «Schusterschürze» (auch Art Schürze mit Vordertasche und Trägern); -stull M.: 1) «Schusterschemel»; 2) — s. sub kadritzelen.
schouschteren (-st-) intr. Verb.: 1) a. «Schusterarbeit verrichten» — hie schouschtert alt esou fir séng Leit — hie schouschtert selwer; b. «schlechte Arbeit machen» — wat hues de do eppes (zesumme)geschouschtert! 2) «mühsam, langsam Geld, Vermögen zusammenbringen, -raffen» — sech eppes op d'Säit sch. — en huet sech (mat viller Méi) e ganzt Verméigen zesumme geschouschtert; 3) refl.: «sich finden» — dat huet sech esou geschouschtert (fand sich so — cf. schosselen sub 2) — Abl.: Geschouschters N. — Zussetz.: zesumme-, zouschouschteren.
schouwen (Nösl.) trans. Verb.: «Stroh reinigen» (indem man das Stroh bei den Ähren faßt u. schwingt, damit die kürzeren Halme herausfallen) — Verbadj.: geschouft — geschouft Stri.
Schraasseg ON.: «Schrassig» — Dorf der Gemeinde Schüttringen, Kanton Luxemburg — 442.
Schrack, Schréck (beide im Pl. Schréck, Dim. Schréck(el)chen, Dim. [Bd. 4, S. 182] Pl. Schréckercher, -elcher — lok. Mosel: Schrak, Pl. Schreek, lok: Schratt, Schrëtt) M.: 1) a. «Schritt, einmaliges Ausschreiten» — grouss, kleng Schréck maachen — e klenge, e grousse Sch. hun (Schrittlänge) — e mécht Schréckercher wéi eng houfreg Joffer — drohend: kee Sch. weider! — spaßh. drohend: bleif mer dräi Schréck vum Leif! — Sch. fir Sch. (regelmäßig) — du kënns mer alt e Sch. spueren (einen Gang ersparen) — loosse mer e Sch. weidergoen (auch übtr.) — hien as ëmmer e Sch. vir (auch übtr.) — en huet e fele Sch. gedon, gemaacht — an der Sprangprëssioun zu Iechternach goung et fréier dräi Schréck vijhenzeg an zwéin hannerzeg — in der Redewendung: op Schratt an Tratt (Schrëtt an Trëtt) as en hannenu mir (er ist immer hinter mir her, überwacht mich dauernd) — e wir fir d'Vrecke kee Sch. gewach — en as kee Sch. aus dem Wee gaang — ech wir kee Sch. weider komm, fir d'Vatterwelt nët — übtr.: lo hu mer (lo wir) den éischte Sch. gedon, gemaacht — esou komme mer awer och kee Sch. weider — fir dee maachen ech kee Sch. méi (trete nicht mehr für ihn ein) — et muss alt een (bet.) deen éischte Sch. maachen (den ersten Schritt tun) — ech war ewell sechs Woche kee Sch. méi virun (baussent) d' (eng) Dir — mir hun nëmmen e puer Schréck bis op d'Gare; b. «Gangart, Gleichschritt» — d'Pompjeë sin am Sch. komm wéi d'Zaldoten — am Sch., aus dem Sch. sin — Schrëtt halen (Tritt halten — Mil.) — d'Autoe sin am Schrëtt gefuer — d'Päerd gongen am Schrëtt op d'Musek — am Schrëtt fueren, reiden; 2) «Längenmaß» (etwa 75—85 cm) — d'Stéck as honnert Schréck laang; 3) «Schrittweite der Hose, des Rockes» — de Rack as ze enk am Sch.
schracke-, schrakebeng(che)s, schrakebeenches Adv.: «rittlings, überzwerch» — dafür auch: schirkebeenches, graatschebeng(ch)es (s. d.).
schracken, schraken — s. schrécken.
Schramp, Schromp (lok.: Wiltz: Schroomp, Pl. Schrëmp) M.: «Schwund, Schrumpf» — véier Sieschter Koar ouni Sch. (ouni Schrëmp).
Schrampel, Schrompel F.: «Schrumpel, Runzel» — 't as voller Rëss a Schrampelen — et as eng Sch. an elauter — cf. Rompel.
schrampeleg, schrompeleg, -ig (lok. Wiltz: schroompelig) Adj. — s. rompeleg.
schrampelen, schrampen, schrompelen, schrompen intr. Verb.: «schrumpfen» — d'Holz schrompt — déi Zort Äppel schrompt gläich (schnell) — geschrompt wéi eng gebake Bir — ich war geschrompt bis op näist (Du — Villa Fina) — Zussetz.: aschrampen, ver-, zesummeschrampen.
schrammen intr. Verb.: «sich verengen, einlaufen» (von Kleidern beim Waschen — lok. Vianden — Engelmann).
Schranz † F.: «Prellerei» (Ga).
schranzen † trans. Verb.: «prellen, betrügen» (Wb.06).
Schranzert †, Schranzmajouer † M.: «Geldschneider, Bürger- und Bauernschneider» (Ga).
Schrapp F.: 1) «Schabeisen, Kratzeisen» — cf. Rapp, Schapp; 2) «habgieriger Mensch» — cf. Schrappert.
schrappen (lok.: schrëppen, schroapen) trans. Verb.: 1) «schaben» — dafür auch: schappen — d'Mull sch. (Brotmulde auskratzen); 2) (Nösl.: schrapen) «auf unehrliche Weise oder auch geizig sparend zusammenbringen» — rappen a sch. — wann en aus geschrappt huet, muss en an de Gins — Zussetz.: beienee-, zesummeschrappen; 3) (auch: schrapen) «Ausdruck beim Knöchelspiel»: Schrappches oder Schrappen (die geworfenen Spielknöchel schnell zusammenraffen u. nochmals werfen — cf. Kaul sub 2).
Schrappert, Schrappjhang M.: «habgieriger Mensch».
Schratt (Pl. Schrëtt) I M. — s. Schrack.
Schratt II M.: «Kapaun» — cf. Kapaun. | |