Luxemburger Wörterbuch

-gips M.: «Gips für Streckverband»; -verband M. — wie hd.

Strecker M.: «Bindestein» (Ga) — cf. Bënner sub 3).

Stréckesch F.: «Strickerin».

Streckesch F.: «Büglerin».

Streëlskoup M.: «Haufen (Heide oder Ginster) zum Streuen» (Wb.06) — cf. Sträes, Streiels.

Stréi (regional: Stri — cf. LSA, Karte [séier, siër] 108, 151) N.: «Stroh» (diente als Material zum Anfertigen von vielen Gegenständen in Haus und Hof, z. B. von Brotkörben, Vorratsfässern, Bienenkörben, als Einlage (Polstermaterial) im Kummet, in Schuhen, als Unterlage im Bett, zum Dachdecken usw.) — eng Bausch, eng Biird St. — St. schouwe fir Seler ze maachen — bréng St. fir (d'Kéi) ze sträen! — d'Kar huet dëst Jor laangt [Bd. 4, S. 296] (schéint) St. — Hor ewéi St. (strohgelbes Haar) — d'Fra läit am St. (liegt im Wochenbett) — d'Meedchen as an d'St. gefall — um St. schlofen — mir musse fir St. dreschen, soss hu mer näischt fir Säl(er) ze maachen (Strohseile) — übtr.: mir hu fir d'St. gedresch (haben umsonst gearbeitet) — dat do as St. gedresch, ofgedreschent St. (dummes Gerede) — en as domm ewéi St. — en huet St. am Kapp — en huet Geld ewéi St. (cf. Hä) — déi Saach elo as nët vu St. (ist bedeutend, sehr ernst, auch: ertragreich) — Ra.: wann d'St. Mëscht gët, wir et (se) gär gefouert — im Heischelied beim Burgbrennen: St., St. fir déi nei Buurg, déi al, déi as erduurch — mir stiirmen, mir stiirmen dat Haus, gët ons eng Bausch St. eraus (MKr. Nr. 691, 697) — cf. domm, durecherneen, Feier, Hä, Kaz (Kinderreime), Kraut sub 1)b., Séchel (Kinderreim); 2) «Strohmatte» (Ga); 3) «dürres Kraut von Pflanzen» (bes. von Bohnen, Erbsen, lok. Kartoffeln) — Zussetz.: Bann-, Boune-, Geeschte-, Grompre-, Huewer-, Ierbësse-, Kar-, Sauboune-, Säl-, Schaf-, Wäässestréi;

Stréi- / stréi- -bau M.: «mit Stroh gefüllter Rahmen des Kummets» — de Siedler mécht de St. vum Kielerkëssen (s. d.); -bestietnes N.: «Heirat, bei der die Braut keinen Kranz trägt»; -bett N.: «Bett mit Strohunterlage»; -biz (Ton: 2) M.: «Einfaltspinsel» — cf. Biz III; -blumm F.: 1) «gelbweißes Ruhrkraut» (Gnaphalium luteo-album); 2) «Immortelle» (Helichrysum und Xeranthemum) — cf. Immortell, Éiwegblimmchen, Pabeierblumm; 3) «künstliche, aus Stroh gefertigte Blume»; -botter M.: «Winterbutter»; -braut F. — cf. -bestietnes; -daach M.: «Strohdach»; -decker M.: «Strohdecker»; -faass N.: «Strohfaß» (z. B. zum Aufbewahren von Früchten, Getreide); -fakel F.: «Strohfackel»; -feier N.: «Strohfeuer» — 't as nëmmen e St.! -feil F.: «vierkantige Grobfeile» (wird z. Versand in Stroh verpackt); -frächen F.: «Strohpuppe» — Folkl.: wird heute lok. in Schaltjahren anstatt des Strohmanns verbrannt — cf. -mann; -gebënn N., -gebënner M.: «Strohgebinde» — cf. Gebënn sub 1); -giedel F. — s. Giedel sub 1), Dafzocker; -giel Adj.: «strohgelb» — meist: giel ewéi St.; -gins M.: «mit dem Krummbeil abgehauener Ginster» (Wb.06 — wohl als Viehstreu gebraucht — cf. Strägins); -hallem (Ton: 2) M.: «Strohhalm» — en as esou schwaach, e fällt iwwer e St. — ech war esou deierlech, ech sin nët méi iwwer e St. komm — e fällt iwwer all St. (Schwierigkeit, Widerstand) — e rääft all St. op (er ist kleinlich) — zwéi Stréihällem déi iwwer d'Kräiz leie weisen Ongléck; -häip F.: 1) «Strohhütte»; 2) «Bienenkorb aus Stroh» — cf. Häip sub 2); -hutt (Ton: 2) M.: «Strohhut»; -kapp M.: «Stroh-, Dummkopf»; -käiper, -kéiper M. — s. Mäicher sub 1), Schoffass; -knapp, -koup M.: «Strohhaufen»; -kuch M.: «gewöhnlicher Kuchen ohne feinere Zutaten» (Wb.06); -kuerf M.: «Strohkorb» — cf. -käiper; -mann (Dim. -männchen) M.: 1) «Strohmann, -puppe» — Folkl.: ein St. wird Aschermittwoch, am Kirmesmittwoch, lok. Burgsonntag verbrannt; 2) «Strohmann» (übtr.); 3) «Strohmantel auf einem Bienenkorb» (Ga) — cf. -frächen, -popp; -matt F.: «Strohmatte» — cf. Paillasson; -pabeier M.: «grobes, aus Stroh gefertigtes Papier»; -patsch F. — s. Schläich II; -pätter M. — s. Dafzocker; -popp F.: «Strohpuppe» — cf. -mann, -frächen;